طرح جدید برای احیای دریاچه ارومیه

دنیای اقتصاد، ارومیه، بهاره پورعلی: پس از انتقادات صریح و بی‌پرده نمایندگان آذربایجان غربی به اجرای اولین مصوبه دولت یازدهم با عنوان طرح نکاشت برای احیای دریاچه ارومیه و پیگیری رسانه‌های این استان قرار است این مصوبه اصلاح و به طرح بهکاشت تغییر یابد. طرح نکاشت جزو ۲۶ مصوبه ستاد احیای دریاچه ارومیه بود که اجرای آن در زمان کشت پاییزه یعنی از آبان ماه آغاز می‌شد و قرار بود براساس این طرح، کشت و فعالیت‌های کشاورزی در زمین‌های بالادست دریاچه متوقف شود، تا آب حداقلی برای احیای دریاچه ارومیه به دست آید و اجرای این طرح را استانداری‌های آذربایجان غربی و شرقی برعهده داشت و ستاد احیای دریاچه ارومیه بر آن نظارت می‌کرد. این طرح در حالی قرار بود وارد فاز اجرایی شود که اشتغال اول آذربایجان غربی کشاورزی است و به اعتقاد نمایندگان این استان در مجلس اجرای این طرح مهاجرت، بیکاری و از بین رفتن کشاورزی را به همراه داشت.

اما انتقادات تند نمایندگان مجلس شورای اسلامی و پیگیری رسانه‌ها مسوولان را وادار کرد طرح نکاشت را به بهکاشت تغییر دهند؛ طرحی که با تصویب مجدد در هیات دولت شاید بتواند گامی در جهت نجات دریاچه ارومیه باشد.

زمزمه‌های تغییر این مصوبه در نشستی که با حضور معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط زیست کشور برگزار شد، مطرح شد و قرار است پس از بررسی‌های کارشناسی روند اجرایی آن تصویب و وارد فاز اجرایی شود.

تغییر طرح نکاشت

معاون عمرانی استاندار آذربایجان غربی در این نشست اعلام کرد: با ارائه پیشنهادهای هشت‌گانه از سوی آذربایجان غربی طرح نکاشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به بهکاشت تغییر یافت.

هادی بهادری با بیان اینکه باید بدون اتلاف وقت اقدامات اجرایی برنامه‌های ۲۷گانه احیای دریاچه ارومیه آغاز شود، افزود: طرح نکاشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به طرح بهکاشت تغییر یافت و پیشنهادهایی در این باره از سوی آذربایجان غربی ارائه شد.

وی کشت محصولات با نیاز آبی کم به جای محصولات

آب بر را به همراه پرداخت مابه‌التفاوت آن به کشاورزان ازجمله پیشنهادهای اصلاح طرح نکاشت عنوان کرد و گفت: مقرر شد در کشت بهاره به جای چغندر، گندم کاشته شود و در کشت پاییزه نیز گندم و جو کاشته شود تا آب صرفه‌جویی شده از این مکان به دریاچه ارومیه انتقال یابد.

معاون عمرانی استاندار آذربایجان غربی تبدیل وضعیت آبیاری سنتی ۴۵ هزار هکتار از اراضی آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی در مدت سه سال به آبیاری تحت فشار را دیگر پیشنهاد اصلاح طرح نکاشت عنوان و بیان کرد: این عملیات در سه سال متوالی و هر سال در ۱۵ هزار هکتار از اراضی حوضه آبریز دریاچه ارومیه انجام می‌شود. وی گفت: تامین برق مورد نیاز پمپاژها، ترویج کشت آبیاری پودری در محصولات پهن‌برگ، حمایت غذایی از مجریان طرح‌های احیا، نصب کنتور‌های هوشمند آب و برق به‌صورت رایگان در چاه‌ها، واقعی کردن نرخ آب بهای کشاورزی و تامین اعتبار برای گروه‌های گشت و نظارت شرکت‌های آب منطقه‌ای از دیگر پیشنهادها در اصلاح طرح نکاشت است که در جلسه آینده هیات دولت مطرح و مصوب می‌شود.

«بهکاشت» دستاوردهای خوبی خواهد داشت

استاندار آذربایجان غربی نیز در این نشست با اشاره به پیشنهاد ستاد استانی دریاچه ارومیه مبنی بر اصلاح و تغییر طرح نکاشت به طرح بهکاشت در اراضی کشاورزی حوضه میاندوآب نیز گفت: منابع اعتباری که قرار بود برای اجرای طرح عدم کشت موقت هزینه شود می‌تواند صرف توسعه شیوه‌های آبیاری نوین در اراضی کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه شود.

قربانعلی سعادت با بیان اینکه در صورت تحقق این موضوع در چند سال آینده شاهد دستاورد بزرگی در حوزه کشاورزی استان و تغییر الگوی آبیاری از سنتی به مدرن خواهیم بود افزود: اجرای آبیاری پودری نیز از دیگر الگوهای مدرن در آبیاری است که فعلا قصد داریم با ساخت و اجرای یک نمونه از آن، نتایج کار را بسنجیم.

وی ادامه داد: با توجه به تاکید معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور در خصوص لزوم رعایت الزامات اصلی زیست محیطی در طرح میانگذر شهید کلانتری، ما نیز در استان آمادگی خود را برای رعایت این الزامات که متاسفانه در گذشته مورد غفلت واقع شده است اعلام می‌کنیم.

سعادت با اشاره به اجرای طرح کشاورزی پایدار در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه گفت: ‌این طرح که عملیات اجرایی آن از دو سال پیش آغاز شده و هم‌اکنون به‌صورت پایلوت در ۴۱ روستای حوضه آبخیز دریاچه ارومیه در استان‌های آذربایجان‌غربی و آذربایجان‌شرقی در حال اجرا است، کاری شایسته است که دستاوردهای ارزشمندی در بخش کشاورزی استان و حتی کشور خواهد داشت. وی در ادامه با تاکید بر اینکه باید از شرایط و نقطه بحرانی دریاچه ارومیه عبور کنیم، افزود: شرایط آبی دریاچه ارومیه و محیط پیرامون آن، نشانگر وجود شرایط بحرانی است از این رو لازم است با همکاری ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه و دستگاه‌های اجرایی ملی و استانی متولی در طول سه سال اول برنامه نجات دریاچه ارومیه تلاش کنیم از این شرایط عبور کنیم تا دریاچه بتواند به حیات خود ادامه دهد.

استاندار آذربایجان غربی، طرح ترویج کشاورزی پایدار در حوضه دریاچه ارومیه را طرحی زمان‌بر و در عین حال ارزشمند عنوان کرد و افزود: بی‌تردید احیای دریاچه ارومیه بدون مشارکت مردم به‌ویژه جوامع محلی که در قالب طرح کشاورزی پایدار در حال انجام است، امکان‌پذیر نیست اما در کنار این طرح باید نسبت به تثبیت وضعیت و حفظ علائم حیاتی دریاچه ارومیه اقدام شود تا بتوانیم سایر برنامه‌های نجات‌بخش دریاچه را به مرحله عملیاتی شدن و اثربخشی برسانیم. استاندار آذربایجان شرقی نیز در این نشست گفت: ستاد احیای دریاچه ارومیه زمین‌‌های تحت پوشش تغییر الگوی کشت کشاورزی در فاز نخست را در دو استان آذربایجان غربی و شرقی به ۲۰ هزار هکتار افزایش دهد.

اسماعیل جبارزاده با بیان اینکه تغییر الگوی کشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه یک ضرورت است و همگام با آن پیش‌بینی اعتبارات لازم و تخصیص به موقع آن نیز یک اولویت باید تلقی شود، اظهار کرد: امروزه در بخش کشاورزی کشور این مهم باید مدنظر مدیریت کلان کشور باشد که بیش از هر زمانی نیازمند تغییر الگوهای کشت برای کاهش مصرف آب هستیم بنابراین بهتر است تجربیات موفق در حال انجام در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به کل کشور تسری یابد.

دریاچه ارومیه در حال حاضر کمتر از یک میلیارد مترمکعب آب دارد درحالی‌که در تراز اکولوژیک باید ۱۴ میلیارد مترمکعب آب داشته باشد.