دنیای‌اقتصادـ کرمان ـ مجید نعمت‌الهی: بخش عمده مناطق جنوبی استان کرمان به عنوان پهناورترین استان کشور در شمار مناطق محروم ایران قرار دارد و تا رسیدن به توسعه متوازن با سایر مناطق این استان، راه درازی پیش رو دارد. این محرومیت در ابعاد مختلف زندگی ساکنان جنوب کرمان نمود داشته که کمبودهای بهداشتی و آموزشی، تنگناهای معیشتی و ادامه کپرنشینی در برخی از این شهرستان‌ها، ‌جلوه‌های آشکار آن هستند.
در این شرایط اما تامین خدمات زیربنایی و فراهم کردن بستر توسعه و محرومیت‌زدایی از اهمیت بسیار زیادتری برخوردار است. براساس این گزارش،با وجود گستردگی و وسعت بسیار زیاد شهرستان‌های جنوبی کرمان، پراکندگی مناطق مسکونی روستایی و ضعف بنیه مالی ساکنان جنوب کرمان، در زمینه تامین زیرساخت‌های لازم، برق‌رسانی و رفع افت ولتاژ برق به‌عنوان پیش‌نیاز توسعه و محرومیت‌زدایی، گام‌های موثر و گسترده‌ای از سوی متولی تامین و توزیع نیروی برق جنوب استان کرمان برداشته شده است.
در گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با مهندس عبدالوحید مهدوی‌نیا، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق جنوب استان کرمان به شرایط حال حاضر و پیشرفت‌ها و محدودیت‌ها در زمینه توزیع برق جنوب کرمان پرداخته شده است.
مهندس مهدوی‌نیا با اشاره به بررسی خصوصی‌سازی شرکت‌های توزیع برق کشور گفت: در شرایط فعلی، اتخاذ تصمیم صحیح در خصوص چگونگی این واگذاری با در نظر گرفتن الزامات تجاری شرکت‌ها از یکسو و ضرورت حمایت از مردم و مصرف‌کننده از سوی دیگر از اهمیت بالایی برخوردار است و تبدیل برق از کالای خدماتی به کالای اقتصادی ضرورتی است که البته باید به شیوه درست، برنامه ریزی و اجرا شود.
وی تصریح کرد: در واگذاری کامل و تجاری‌سازی شرکت‌ها هم باید تمهیدی اندیشیده شود که تبعات آن گریبانگیر مردم نشود و اختلالی در زندگی آنان پدید نیاید.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق جنوب استان کرمان در تشریح شرایط فعلی خدمات‌رسانی در زمینه تامین برق ساکنان مناطق جنوبی استان کرمان، بیان داشت: این شرکت توزیع برق در حال حاضر، وظیفه برق رسانی به ۴۵۰ هزار مشترک و جمعیتی در حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر را در ۱۶ شهرستان جنوب کرمان و در وسعتی به میزان ۹۵ هزار و ۸۸۷ کیلومترمربع بر عهده دارد و این در حالی است که عمده این شهرستان‌ها از جمله مناطق توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته کشور هستند.

رفع افت ولتاژ؛ از برنامه‌ریزی تا تحقق
مهدوی‌نیا، وسعت زیاد و پراکندگی مشترکان را از چالش‌های خدمات‌رسانی و توزیع برق در جنوب کرمان برشمرد و افزود: در جنوب استان، به لحاظ پراکندگی مشترکان، به ازای هر کیلومتر مربع 5 مشترک داریم که از این نظر جزو سه شرکت آخر در میان 39 شرکت توزیع کشورهستیم و این میزان پراکندگی قطعا بر کیفیت و سرعت خدمات‌رسانی تاثیرگذار است.
وی تاکید کرد: در شرایط خاص مناطق تحت پوشش این شرکت، هزینه‌های بهره‌برداری مشترکان، قرائت و در مجموع هزینه‌های شرکت توزیع در مواردی تا دو یا سه برابر میانگین کشوری افزایش می‌یابد و طولانی شدن خطوط توزیع و افزایش فاصله پست‌های فوق توزیع نیز به افت ولتاژ ساختاری می‌انجامد که در حال حاضر ساکنان بخشی از این مناطق با آن روبه‌رو هستند.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی و تلاش برای رفع افت ولتاژ در جنوب استان یادآور شد: در صورتی که نیروگاه 400 مگاواتی شهرستان کهنوج تا پیک مصرف در خرداد 93 وارد مدار نشود در تامین برق مردم جنوب با مشکل جدی مواجه خواهیم شد و در صورت بهره‌برداری از آن، بخش اصلی افت ولتاژهای منطقه برطرف می‌شود، ضمن اینکه مبلغ 20 میلیارد ریال هم برای تقویت خطوط 20 کیلوولت جنوب در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به اینکه 50 درصد مصرف برق در جنوب استان کرمان مربوط به مشترکان کشاورزی است، گفت: بهینه‌سازی مصرف در این بخش و نوسازی تجهیزات فرسوده و با مصرف برق بالا، نیاز به تقویت اعتبارات بخش کشاورزی دارد و در صورت افزایش نظارت بر تجهیزات وارداتی مورد نیاز بخش کشاورزی، شرایط بهتری نیز به وجود می‌آید و به کارگیری تجهیزاتی مثل الکترو پمپ‌های چینی که 30 درصد مصرف بیشتر دارند به اتمام خواهد رسید.
مهدوی نیا اظهار کرد: با حمایت توانیر از توسعه خدمات‌رسانی و رفع مشکلات در جنوب کرمان در سال‌های گذشته، حدود 20 میلیارد ریال برای کاهش تلفات هزینه شده و دو طرح دیگر کاهش تلفات هم در شهرستان کهنوج (20 میلیارد ریال) و در شهرستان‌های جیرفت و عنبرآباد (100 میلیارد ریال) در مرحله تصویب قرار دارد.
وی در ادامه از اختصاص مبلغ 71 میلیارد ریال از سوی توانیر و از محل 30 ریال عوارض مشترکان برق در قانون بودجه به توزیع نیروی برق جنوب کرمان خبر داد و افزود: از این رقم، مبلغ 41 میلیارد و 800 میلیون ریال برای متقاضیان روستایی و 21 میلیارد و 700 میلیون ریال در بازسازی شبکه‌های فرسوده روستایی هزینه خواهد شد و 750 میلیون ریال آن هم به تامین روشنایی روستایی در جنوب کرمان تعلق خواهد گرفت که با این اعتبار، بخش زیادی از مشکلات مناطق روستایی تحت پوشش رفع خواهد شد.

16 هزار مشترک فاقد شبکه
بخش مهم دیگری از گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با مهدوی‌نیا اما آنجا بود که وی از وجود ۱۶ هزار مشترک فاقد شبکه در جنوب استان کرمان، سخن گفت و تصریح کرد: در شرایطی که توسعه شبکه بر مبنای قیمت‌های سال ۸۴ برنامه‌ریزی شده بود، اما کاهش ارزش ریال تا حدود یک سوم ارزش گذشته که کاهش مصرف برق ناشی از هدفمندی از ۸ درصد به ۴ درصد را پوشش داد، این شرکت را با محدودیت اعتبار برای سرمایه‌گذاری و توسعه شبکه و پاسخگویی به نیاز ۱۶ هزار متقاضی اشتراک روبه‌رو کرده است که نیاز شرکت توزیع برق جنوب کرمان به ۱۸۰ میلیارد ریال اعتبار برای رفع افت ولتاژ ۱۷ هزار مشترک دیگر را هم باید به آن افزود.

۱۹ هزار مشترک غیرمجاز
مهندس مهدوی نیا در پاسخ به پرسشی در مورد معضل قدیمی استفاده غیرمجاز از نیروی برق در مناطق محروم جنوب کرمان، گفت: از سال 1384 که شروع به بحث جمع آوری غیرمجازها کرده‌ایم تا امروز چیزی حدود 100هزار مشترک غیرمجاز را به انشعاب مجاز تبدیل کرده‌ایم و در مورد حدود 19 هزار مشترک غیرمجاز دیگر نیز که در منطقه وجود دارد با نیروی انتظامی هماهنگی لازم برای مقابله با این معضل،صورت گرفته و از طریق پیمانکاران شرکت هم نسبت به جمع‌آوری انشعاب‌های غیرمجاز اقدام شده است.
وی تصریح کرد: از جنبه فنی مقابله با استفاده غیرمجاز برعهده شرکت‌های توزیع است، اما از جنبه اجتماعی که این پدیده ناشی از شرایط خاص ساکنان برخی مناطق جنوب استان، محدودیت‌های اقتصادی و معیشتی و در مواردی ضعف‌های فرهنگی است، نیاز به همراهی سایر نهادهای مرتبط دارد. وی یکی دیگر از عوامل موثر در وقوع و گسترش این پدیده را بالا بودن قیمت برق مصرفی در مناطق جنوبی کرمان در گذشته عنوان کرد و افزود:با پیگیری و تلاش نمایندگان این مناطق در مجلس شورای اسلامی،خوشبختانه وضعیت این مناطق، از گرمسیری درجه دو به گرمسیری درجه یک تبدیل شد و پایین ترین نرخ انرژی در تعرفه‌ها برای آنها اعمال شد که تاثیر زیادی در کاهش این معضل داشت.
به گفته مهدوی‌نیا یکی دیگر از مسائل موثر در مساله انشعاب‌های غیرمجاز برق در این مناطق، هزینه انشعاب بود که با وجود پایین بودن (850 هزار ریال در روستاها)، در بودجه گنجانده شد و برای خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی نیز اقدام به واگذاری انشعاب رایگان شد و پیش بینی ما این هست که این پدیده با بهبود شرایط و فرهنگ‌سازی تا دوسال آینده ریشه‌کن خواهد شد.

استفاده از انرژی تجدیدپذیر
وی با بیان اینکه از سال ۱۳۸۷ تاکنون به ۳۸۳ روستا با اعتباری معادل ۲۴۰ میلیارد ریال برق‌رسانی کرده‌ایم، افزود: به دلیل صعب‌العبور بودن مسیر شماری از روستاها و فاصله زیاد آنها از شبکه، امکان برق‌رسانی به آنها وجود نداشت که در این موارد برای استفاده از ظرفیت‌های اقلیمی و انرژی خورشیدی برنامه‌ریزی شد و به عنوان یک شرکت پیشرو تاکنون ۶ روستا را به صورت فتوولتانیک برق‌دار کرده‌ایم و تا پایان سال هم ۱۹ روستا از این طریق برق‌دار خواهند شد.
وی گفت: در صورت حل مشکل نقدینگی، امکان استفاده بیشتر از مزارع خورشیدی و بادی و سرمایه‌گذاری در این زمینه در استان وجود دارد.

از کپرزدایی تا مسکن مهر
مهندس مهدوی‌نیا تاکید کرد: در طرح کپرزدایی به دلیل افزایش زیربنای واحدهای مسکونی، میزان مصرف و هزینه آن افزایش یافت و در مواردی به افزایش انشعاب غیرمجاز هم منجر شد،آن هم در شرایطی که هزینه خدمات زیربنایی نظیر برق در اعتبارات این طرح دیده نشده بود و به همین دلیل امکان برق‌رسانی به بخشی از این واحدها نیز وجود نداشت.
وی اذعان کرد: این مشکل در اجرای طرح‌های هادی روستایی هم دیده می‌شود که در شرایط محدودیت اعتبارات، به هدر رفتن منابع کشور می‌انجامد.
وی در مورد وضعیت حال حاضر تامین نیروی برق مسکن مهر جنوب استان هم گفت: در ابتدای فعالیت مسکن مهر مجموع این واحدها 7 هزار و 31 واحد به شرکت برق جنوب اعلام شد که با اختصاص 56 میلیارد ریال به همه این واحدها برق رسانی شد، اما در آمار جدید، تعداد واحدها 16 هزار و 157 مورد عنوان شده که به 8 هزار و 223 واحد از این تعداد، امکان برق رسانی وجود دارد و تاکنون 6 هزار و 200 مورد آن به خرید اشتراک اقدام کرده‌اند.
وی اظهار کرد: در مجموع 84 میلیارد ریال اعتبار برای تکمیل برق‌رسانی این طرح در جنوب استان مورد نیاز است که با اختصاص 12 میلیارد ریال آن از سوی استانداری کرمان و تامین 12 میلیارد ریال توسط شرکت و نیز تکمیل خرید انشعاب از سوی مشترکان، این طرح به صورت کامل اجرایی خواهد شد.
وی با تاکید بر اهمیت توسعه استفاده از فناوری در خدمات رسانی،تصریح کرد: شرکت توزیع نیروی برق جنوب کرمان از اولین شرکت‌هایی است که سند راهبردی فناوری اطلاعات خود را تدوین کرده و با 15 شهرستان از شهرستان‌های تحت پوشش خود از طریق فیبر نوری ارتباط دارد و با راه‌اندازی پورتال شرکت و استفاده از نرم‌افزار فروش و خدمات پس از فروش هم امکان ارائه خدمات شرکت از طریق 200 دفتر خدمات پستی و پیشخوان دولت طرف قرارداد شرکت را فراهم خواهد کرد.
مهدوی‌نیا همچنین با اشاره به انتخاب شهر سیرجان به عنوان شهر انرژی پاک افزود:تامین برق 3 روستای سیرجان و تامین روشنایی معابر ورودی شهر با انرژی خورشیدی و استفاده از دوچرخه‌های برقی برای قرائت شهری که برای اولین بار در کشور انجام می‌شود، مقدمات دریافت عنوان شهر انرژی پاک را برای سیرجان فراهم کرد که با دریافت و اختصاص اعتبار بیشتر، در این زمینه تلاش‌های بیشتری صورت خواهد گرفت.