زیتون طارم؛ بی‌نام و بی‌نشان

دنیای‌اقتصاد- زنجان- اسدا... قربان‌زاده: شهرستان طارم در استان زنجان قطب اصلی پرورش و تولید زیتون کشور محسوب می‌شود، این در حالی است که این محصول امروزه به دلیل برخی بی‌مهری‌ها به نام شهرها و حتی شرکت‌های دیگر به فروش می‌رسد و نامی از طارم و زنجان به میان نمی‌آید. کارشناسان کشاورزی معتقدند زیتونی که در طارم پرورش می‌یابد دارای ارزش غذایی و کیفیت بی‌نظیری است و در دنیا طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است، اما نبود صنایع تبدیلی کافی و نبود راه‌های ارتباطی مناسب شهرستان طارم به مرکز استان، موجب شده است، واسطه‌ها از این فرصت به نفع خود استفاده کنند و زیتون این استان را با خرید به قیمت ناچیز از باغداران، با نام استان‌ها و شرکت‌های دیگر حتی به خارج از کشور صادر کنند.

استان زنجان از لحاظ تولید زیتون و کیفیت این محصول در کشور رتبه نخست را به خود اختصاص داده و کشت و تولید زیتون یکی از عوامل موثر در اشتغال و در آمد مردم شهرستان طارم به حساب می‌آید.

از سوی دیگر زیتون طارم که شهره جهانی دارد به دلیل نبود راه‌های مناسب ارتباطی به مرکز استان منتقل نمی‌شود، بلکه توسط واسطه‌هایی که از استان‌های دیگر به این شهرستان می‌آیند خریداری شود. حتی در ایام برداشت این محصول که یکی از مهم‌ترین محصولات این شهرستان است واسطه‌های بسیاری از کارخانه‌های بزرگ کشور در این منطقه حاضر شده و این محصول را با قیمتی کمتر خریداری می‌کنند. در برخی ایام حتی قیمت محصول با یک چهارم قیمت واقعی خود توسط واسطه‌ها خریداری می‌شود.

نازخند صبحی، عضو شورای عالی زیتون کشور به نقش واسطه‌ها در خرید این محصول از باغداران اشاره کرد و افزود: نداشتن نقدینگی کافی اتحادیه‌ها و تعاونی‌های مرتبط با این محصول، بالا بودن سود تسهیلات بانکی اخذ شده توسط زیتون کاران، نبود صنایع تبدیلی کافی در منطقه و همچنین نیاز مالی باغداران منطقه از عوامل حضور دلالان است.

وی از فروش زیتون این منطقه با نام مناطق دیگر خبر داد و نبود بازار مطمئن، واردات بی رویه زیتون کنسروی و روغن زیتون، نبود سرمایه در گردش شرکت‌های تخصصی برای خرید محصول زیتون از باغداران را از جمله چالش‌های پیش‌روی این محصول عنوان کرد.

وی در ادامه نقش اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها را برای رفع مشکلات زیتون‌کاران مهم ارزیابی کرد و افزود: در مرحله اول ارتقای معیشت اعضای اتحادیه، افزایش تولید زیتون و فرآوری‌های آن با رعایت اهداف توسعه کشاورزی و موازین تعاونی از طریق بهره‌برداری جمعی و گسترش باغات باید صورت گیرد.

وی تشکیل شورای ملی زیتون کشور را نقطه عطفی در حمایت، ساماندهی و تجارت زیتون این منطقه مهم دانست و خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود این شورا بتواند ضمن تعامل و همفکری روابط تجاری مطلوبی با کشورهای زیتون‌خیز دنیا از جمله اسپانیا، ایتالیا، یونان، پرتغال، تونس و ترکیه داشته باشیم.

این عضو شورای ملی زیتون کشور لزوم نظارت بر واردات بهینه را در کنار مدیریت بر کیفیت مطلوب محصولات یادآور شد و اضافه کرد: خرید تضمینی محصول موجب افزایش و تضمین درآمد زیتون کاران و بالاخص از بین رفتن فضای واسطه‌گری می‌شود. عضو شورای مرکزی خانه کشاورز استان زنجان با بیان اینکه در سال‌های اخیر برای رشد و توسعه زیتون کشور سرمایه‌گذاری کلانی صورت گرفته، ولی همچنان ۹۰ درصد روغن‌های خوراکی مورد نیاز از محل واردات تامین می‌شود، ادامه داد: با وجود این سرمایه‌گذاری حتی یک درصد مصرف کل روغن‌های خوراکی را زیتون به خود اختصاص نداده است.

وی در تشریح دلایل این امر افزود: عدم آگاهی و اعتماد مصرف‌کنندگان، کاهش درآمد مردم، افزایش قیمت تمام شده و عدم تطبیق روغن تولید شده با استاندارد‌های روز جهانی از جمله این دلایل است و شایسته است در خصوص مصرف روغن زیتون اطلاع‌رسانی شود. رییس جهاد کشاورزی شهرستان طارم نیز به صادرات این محصول به کشورهای حوزه خلیج‌فارس، کانادا و مالزی اشاره و اظهار کرد: متاسفانه برخی شرکت‌ها با وجود خرید مستقیم این محصول از کشاورزان شهرستان در روی برندهای شرکتشان نامی از طارم به میان نمی‌آورند.

مهندس زنگنه میزان تولید این محصول در سال گذشته را نزدیک به ۲۸۰۰۰ تن عنوان کرد و ادامه داد: امسال به خاطر شرایط آب و هوایی منطقه تا پایان آذر ماه نزدیک به ۱۵۰۰۰ تن برداشت داشتیم و در کل، سال کم باردهی را سپری کرده‌ایم. این مقام مسوول به جایگاه جهانی زیتون طارم اشاره کرد و گفت: در مجموع با زحمات کشاورزان منطقه رتبه اول را در تولید زیتون و سطح زیر کشت باغات زیتون بارور کشور و همچنین رتبه سوم را به لحاظ سطح زیر کشت باغات دارا هستیم.

وی کنترل واردات بی‌رویه زیتون به کشور را یکی از چالش‌های صنعتی شدن این محصول بیان کرد و احداث کارخانجات بسته‌بندی و مکانیزه شدن فرآوری را از برنامه‌های این شهرستان دانست.وی اظهار امیدواری کرد با این اقدامات بتوانیم در ذکر نام شهرستان در برند محصول و بالا بردن فرهنگ مصرف و سرانه مصرف گام برداریم.

بر اساس این گزارش با این شرایط به نظر می‌رسد برای معرفی و شناخته شدن طارم و زیتونش نیاز به توجه بیش از پیش مسوولان به ویژه مسوولان حوزه کشاورزی است که باید برای حمایت از باغداران و کشاورزان این شهرستان اقدامات جدی انجام دهند تا این محصول بیش از پیش معرفی وشناخته شود.