زمان انتظار برای صاحبخانه شدن در خوزستان

دهک‌های اول تا پنجم در استان خوزستان بعد از ۲۰ سال می‌توانند از طریق پس‌انداز صاحبخانه شوند دنیای اقتصاد - براساس نتایج حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، جمعیت استان خوزستان معادل ۴ میلیون و ۲۷۴ هزار و ۹۷۹ نفر گزارش شده است و تعداد خانوار در کل استان ۸۶۶ هزار و ۹۱۳ خانوار است، از این تعداد ۶۱۱ هزار و ۷۹۷ خانوار آن شهری و ۲۵۵ هزار و ۱۱۶ خانوار آن روستایی هستند، این در حالی است که کل موجودی مسکن این استان حدود ۷۵۴ هزار و ۴۴۳ واحد مسکونی شامل حدود ۵۵۱ هزار و ۹۹۴ واحد شهری و ۲۰۲ هزار و ۴۴۹ واحد روستایی است، این آمار نشان دهنده آن است که کمبود واحد مسکونی استان ۱۱۲ هزار و ۴۷۰ واحد مسکونی (شامل ۵۹ هزار و ۸۳ واحد شهری و ۵۲ هزار و ۶۷۷ واحد روستایی) است. به عبارت دیگر در حال حاضر به طور متوسط هر واحد ۳۵۵/۳ اتاق دارد و به طور متوسط ۷/۵ نفر در هر اتاق سکونت می‌کنند.

بر اساس این گزارش، در استان ۸۰/۰ درصد واحد‌ها بادوام و ۳۲/۱۶ درصد نیمه دوام هستند، بعد خانوار نیز در کل استان خوزستان ۹/۴درصد گزارش شده است. براساس مطالعاتی که به منظور تهیه طرح جامع مسکن استان خوزستان انجام شده، توان تامین مسکن خانوارها (نسبت درآمد خانوار به قیمت یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی) در دهک‌های مختلف درآمدی در سطح استان، نشان‌دهنده‌ اندک بودن توان تامین مسکن در دهک‌های پایین درآمدی است. این شاخص در ۵ دهک اول کمتر از ۱۵مترمربع است. با در نظر گرفتن سهم پس انداز دهک‌های مختلف درآمدی شاخص دسترسی در مناطق شهری استان برآورد شده و مدت زمان انتظار برای خرید یک واحد مسکونی در دهک‌های اول تا پنجم درآمدی استان بیش از ۲۰ سال است.

وضعیت مسکن‌مهر استان

بر اساس نتایج دریافتی از وضعیت مسکن مهر استان تا پایان سال ۱۳۸۸، در کل حدود ۵۵ هزار و ۴۶۰ نفر در استان واجد شرایط نهایی شناخته شدند و برای ۴ هزار و ۴۲۹ واحد قرارداد ساخت منعقد شد، از این تعداد استان برای ۳۵ هزار و ۲۳۸ واحد مجوز پروانه ساخت اخذ کرد. از این تعداد ۲۲ هزار و ۳۱۶ واحد در مرحله پی سازی، ۴ هزار و ۷۴۳ واحد در مرحله اسکلت و سقف و ۵۲۷ واحد نیز در مرحله سفت کاری قرار دارند. این گزارش می‌افزاید، از مجموع کل سهمیه بانکی تخصیص یافته به استان (۸۲۸۰۰۰میلیون ریال)، ۲۹۸۶۹۰میلیون ریال به میزان ۲۹ هزار و ۸۶۹ واحد تسهیلات آماده سازی پرداخت شده است و ۳۹۴۷۵۸میلیون ریال آن به تعداد ۹ هزار و ۳۹۹ واحد به مرحله اول، ۲۱۷۵۶میلیون ریال به تعداد ۵۱۸واحد به مرحله دوم و ۲۴۵۲۸میلیون ریال به تعداد ۴۳۸ واحد به مرحله سوم تسهیلات ساخت پرداخت شده است، این نشان می‌دهد که ۳/۸۹ درصد از سهمیه بانکی تخصیصی استانی جذب شده است.

نقاط ضعف بازار مسکن در خوزستان

بر اساس این گزارش، طرح جامع مسکن استان خوزستان نشان می‌دهد، بالا بودن نرخ رشد جمعیت و خانوار، عدم توزیع متعادل جمعیت در استان، اختلاف زیاد بین ضریب جذب جمعیتی در شهرهای استان، بالا بودن بعد خانوار، سهم بالای جمعیت سنین ۱۵ تا ۲۴ سال در استان، بالا بودن شاخص خانوار در واحد مسکونی استان در مقایسه با کل کشور، بالا بودن شاخص نفر در واحد مسکونی استان در مقایسه با کل کشور، بالا بودن متوسط سن واحدهای مسکونی استان، پایین بودن سهم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌های جدید استان در مقایسه با کل کشور، بالا بودن سهم واحدهای مسکونی دارای سه اتاق و کمتر در استان، بحرانی بودن وضعیت اکثر مناطق روستایی استان به لحاظ شاخص خانوار در واحد مسکونی و نفر در واحد مسکونی و نوسانات شدید قیمت زمین در استان و تغییرات نسبت هزینه‌های ساخت به هزینه زمین در مناطق شهری استان از جمله نقاط ضعف حوزه مسکن و ساختمان استان خوزستان عنوان شده است.

از سوی دیگر روند کاهنده نرخ رشد جمعیت و خانوار استان، روند کاهنده بعد خانوار در استان، بالا بودن نرخ سرپرستان مرد، مشابه بودن روند هزینه قیمت زمین و هزینه‌های ساخت در استان و کل کشور، تغییرات اندک نرخ مالکیت مسکن در سال‌های اخیر در دهک‌های درآمدی، بالا بودن درصد سرپرستان شاغل، بالا بودن درصد سرپرستان شاغل خانوارهای غیر مالک، بالا بودن درصد سرپرستان باسواد خانوارهای غیر مالک، بالا بودن درصد سرپرستان مرد خانوارهای غیرمالک و بالاخره حمایت از تاسیس موسسات مالی بخش خصوصی (استان و کشور) به عنوان نقاط قوت استان خوزستان در حوزه مسکن مطرح است.

چشم‌انداز تحولات خانوار و مسکن در استان در افق ۱۴۰۵

طبق پیش‌بینی‌ها، جمعیت استان خوزستان تا افق۱۴۰۵، ۵ میلیون و ۶۵۱ هزار و ۹۷۳ نفر خواهد بود، که از این تعداد ۳ میلیون و ۸۰۹ هزار و ۲۸۴ نفر در مناطق شهری و یک میلیون و ۸۴۲ هزار و ۶۸۹ نفر نیز در مناطق روستایی ساکن خواهند بود. حجم نیاز به ساخت و ساز ۹۱۷ هزار و ۱۹۲ واحد شهری و ۲۴۵ هزار و ۴۴۵ واحد روستایی پیش‌بینی شده است، حجم نیاز به زمین برای ساخت واحد‌های مسکونی جدید در مناطق شهری شهرستانهای استان خوزستان نیز ۵۴۵۴۶ هزار مترمربع پیش‌بینی شده است.