مهار فوران چاه شماره 104 مارون

دنیای اقتصاد - اهواز - کیوانه گرجی: پس از ۲ هفته تلاش شبانه روزی کارشناسان و متخصصان شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب فوران چاه شماره ۱۰۴ مارون شامگاه جمعه ۱۸ دی ماه به طور کامل مهار شد.

به گزارش روابط عمومی این شرکت، این چاه از دوم دی ماه‌ به دلیل شکستن لوله جداری و آستری در نتیجه رانش زمین در عمق ۶۷۰ متری دچار آسیب شد و این حادثه که در نوع خود در یک صد سال گذشته بی‌سابقه بوده با کمترین ریسک و بالاترین ضریب ایمنی به پایان رسید.

برای کنترل چاه و فوران نفت و گاز عملیات متعددی بر روی چاه نفتی مارون انجام و این چاه پس از آن که به طور کامل در کنترل نیروهای عملیاتی قرار گرفت با استفاده از دکل ۶۹ فتح و عملیات مسدود کردن چاه با سیال سنگین به طور کامل مهار شد.

در این مدت با حضور بالاترین رده‌های سازمانی صدها نفر از نیروی عملیاتی از شرکت‌های ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مارون، شرکت ملی حفاری ایران و شرکت خدمات ترابری و پشتیبانی نفت در منطقه مستقر بوده و همزمان با پیشبرد عملیات مهار چاه، با ایجاد سد و حوضچه‌های متعدد از سرازیر شدن نفت خام به رودخانه جراحی به طور کامل جلوگیری به عمل آمد.

در حالی‌که به علت فشار و حرکت سیال در این چاه مهار آن با روش‌های بدون حضور دکل نظیر عملیات چاه‌پیمایی و استفاده از لوله مغزی سیار غیر‌ممکن بود، مسوولان با اندیشیدن تمهیداتی برای جلوگیری از راهیابی نفت به رودخانه جراحی و آلوده سازی منطقه، اعزام نزدیک‌ترین دکل را به محل چاه در دستور کار خود قرار داده بودند. در حال حاضر عملیات تکمیلی برای ایمن‌سازی این چاه ساعاتی پس از مهار فوران چاه آغاز شده و هم‌اکنون ادامه دارد.

مدیر عملیات شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مارون در بازدید خبرنگاران از عملیات مهار چاه ۱۰۴ مارون در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد اظهار کرد: به دلیل قدمت بالای مخزن مارون، این مخزن به صورت طبیعی همواره با افت فشار‌هایی همراه بوده است. به همین منظور نیز از سال ۶۸ تاکنون و به منظور نگه داشت مخزن و تولید آن طرح تزریق گاز به این مخزن صورت گرفته است و هم اکنون نیز روزانه ۹۰۰ میلیون فوت‌مکعب گاز به این مخزن تزریق می‌شود.

غلامحسین قریشی با بیان اینکه چاه شماره ۱۰۴ مارون چاه تولیدی است که ظرفیت تولید روزانه ۲۰۰۰ بشکه نفت را داراست، عنوان کرد: از زمان وقوع حادثه روزانه با فوران ۴۰۰۰ بشکه نفت مواجه هستیم که از این میزان بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ بشکه نفت قابل بازیافت و حدود ۱۵۰۰ بشکه نیز سوزانده می‌شود؛ هر چند که با بررسی‌هایی که صورت گرفته شده است این میزان سوزاندن نفت اجتناب‌ناپذیر است، اما بخش عظیمی از نفت متصاعد شده قابلیت بازیافت با مرغوبیت اولیه را دارد.

وی همچنین در ادامه با اشاره به اینکه مخزن مارون یکی از مخازن پرحجم است که روزانه از تعداد ۳۲۰ حلقه چاه ۶۰۰ هزار بشکه نفت و ۷۴۰ میلیون فوت مکعب گاز تولید می‌کند،

یادآور شد: حدود ۲۵ هزار بشکه مایعات گازی از این مخزن استخراج می‌شود که به دلیل مرغوبیت بالای نفت تولید شده در این مخازن نیز حدود ۸۵ درصد آن در پالایشگاه‌های داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به خارج از کشور صادر نمی‌شود کما‌‌اینکه گاز تولید شده در این مخزن نیز به منظور استفاده داخلی به دو نوع گاز مایع وخشک تبدیل شده که گاز خشک آن به شرکت ملی گاز تحویل داده می‌شود.

مدیر عملیات شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مارون همچنین در ادامه با بیان اینکه از زمان آغاز فوران چاه شمار ۱۰۴ مارون ۳۰ تا ۳۵ چشمه نفت و گاز بر روی سطح زمین ایجاد شده است، اذعان کرد: به منظور ایمن سازی منطقه و با توجه به بی‌بو بودن گازها تمام گازهای موجود در منطقه سوزانده یا در حال سوختن است که این اقدام خود باعث عدم ورود مواد هیدروکربنی نفتی به داخل رودخانه می‌شود، همچنین به دلیل این‌ که گازهای متصاعد شده حاوی گوگرد نیستند، با شعله‌ور کردن آنها نیز مشکل خاصی به جهت مسائل زیست‌محیطی به وجود نخواهد آمد. همچنین برای حفظ مسائل ایمنی نزدیک‌ترین چاه‌های گازی از جمله چاه‌های شماره ۱۳۶، ۱۵۲ و ۱۹۳ بسته یا به صورت موقت از مدار تولید خارج شده‌اند.

قریشی همچنین ضمن تاکید بر این مطلب که چشمه‌های ایجاد شده در کنار رودخانه از نوع گازی است، خاطرنشان کرد: این چشمه‌ها هیچ گونه مشکلی را متوجه رودخانه جراحی نخواهند کرد؛ چرا که حاوی مواد هیدروکربنی نفتی نیستند کما اینکه هیچ یک از زمین‌های اطراف این چاه نیز زمین کشاورزی نبوده و به عنوان اراضی لم یزرع محسوب می‌شدند.

قریشی در ادامه در خصوص اقدامات انجام شده برای مهار چاه گفت: با توجه به اینکه بروز چنین حادثه‌ای در تاریخ یکصد ساله نفت بی‌سابقه بوده است، اقدامات انجام شده در این عملیات نیز بسیار منحصر به فرد، منسجم و با برنامه‌ریزی‌های دقیق صورت گرفته شده است، به طوری‌که پس از وقوع این حادثه کمیته‌ای برای رسیدگی به امور فنی، نحوه مهار چاه، ایمن‌سازی منطقه و بررسی ضایعات و صدمات به رودخانه جراحی تشکیل شد و گروه‌های مستقر در منطقه نیز به صورت ۲۴ ساعته و با هلی‌کوپتر و گشت‌های روزانه از محل حادثه بازدید می‌کنند. همچنین آبی که به صورت روزانه از لایه‌های زمین وارد رودخانه جراحی می‌شود نیز آزمایش می‌شود که آزمایشات با نتایج خوبی همراه بوده است و نشان می‌دهد که رود جراحی با مشکل خاصی مواجه نشده است.

این مقام مسوول نصب پل شناور۸۵ متری توسط ارتش در پایین دست محل فوران چاه را از جمله اقدامات مهم در این عملیات دانست و گفت: در کنار این پل نیز با همکاری پیمانکاران سازمان بنادر و دریانوردی بوم‌هایی نصب شده است که قابلیت تفکیک مواد نفتی و آب را از یکدیگر دارند؛ با توجه به فاصله ۲۰۰ تا ۳۰۰ متری محل حادثه با رودخانه جراحی و با توجه به شیب مخزن که رو به سمت رودخانه دارد با استفاده از این بوم‌ها می‌توان مانع ورود نفت به رودخانه شد، به طوری‌که با این روش تاکنون حدود ۸۰ تا ۸۵ نفت جمع‌آوری شده است.