فرش زنجان به نام سایر استان‌ها عرضه می‌شود
فرش زنجان، صنعتی رو به افول
دنیای اقتصاد - زنجان - اسدا... قربان زاده: در سال‌های اخیر سهم صادرات فرش دستباف کشور از بازار جهانی با ظهور رقبای جدید روند نزولی داشته است. اگر به به‌روزرسانی تولیدات فرش، ارزیابی سلیقه مشتری و عرضه محصول با توجه به شرایط روز بازار بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، این کالا می‌تواند سهم قابل توجهی را در صادرات غیرنفتی همچون گذشته داشته باشد. در این بین فرش زنجان به لحاظ کیفیت و نقش و نگار خاص در خارج از کشور مشتریان خاصی داشته است، اما عرضه فرش این دیار به نام سایر استان‌ها و نبود متولی خاص چالش‌های بزرگ در گمنام ماندن این کالا است.
این روزها نامی از هنر بومی منطقه به زبان نمی‌آید. هنری که ذوق و استعداد مردمان این دیار را به تصویر کشیده و حالا استادانش به دلیل عدم حمایت، به مشاغل کاذب از قبیل، میوه‌فروشی، رانندگی و حتی کارگری روی آورده‌اند، می‌رود تا در نبود برنامه‌ریزی مشخص به فراموشی سپرده شود. این در حالی است که وجود نمایشگاه دائمی و اختصاصی برای فرش دستباف در صورتی که بتواند ارتباط موثری را با وارد‌کنندگان فرش داشته باشد، می‌تواند در معرفی فرش منطقه تاثیرگذار باشد، اما از این نمایشگاه که قرار بود چند سال قبل راه‌اندازی شود، تاکنون خبری نیست.
محسن جعفری، مسوول اداره فرش سازمان بازرگانی استان زنجان با بیان اینکه دولت به تنهایی نمی‌تواند در انجام امورات تصدیگری دخالت کند، در خصوص راه‌اندازی نمایشگاه دائمی فرش گفت: ایجاد چنین نمایشگاهی باید از طریق بخش خصوصی انجام گیرد و دولت نقش حمایتی و هدایتی را خواهد داشت. وی با اعلام اینکه ایجاد نمایشگاه مختص فرش جزو مصوبات دور دوم سفر هیات دولت به استان بوده، افزود: قرار بود، راه‌اندازی نمایشگاه دائمی فرش در اختیار تشکل‌های فرش قرار گیرد که تاکنون این امر محقق نشده است.
جعفری در این خصوص ادامه داد: اگر بخش خصوصی در راه‌اندازی این مکان وارد کار شود، وزارت بازرگانی بخشی از هزینه‌ها را در قالب کمک بلاعوض تقبل خواهد کرد. ظهور رقبای جدید در بازار جهانی و سیاست‌های خصمانه کشورهای غربی، تولید سنتی و عدم توجه کافی به نیازهای روز بازار و سلیقه مصرف‌کنندگان کشورهای صادراتی از جمله موانع موجود در صادرات این کالا می‌باشد که این مقام مسوول در صحبت‌هایش به آنها نیز اشاره کرده و گفت: استفاده از مواد اولیه بی‌کیفیت و عدم توجه به رنگرزی مواد اولیه با قیمت تمام شده فرش ایران از دیگر مشکلاتی است که به این امر دامن زده است.
بر اساس برآوردها نزدیک به، ۶۶ هزار بافنده در این استان وجود دارد که سالانه ۳۵۰ هزار مترمربع فرش در حدود ۲۳ هزار دار قالی تولید و روانه بازار مصرف می‌کنند.
وی پراکندگی جغرافیایی قالیبافان سطح استان را از دلایل نداشتن آمار دقیق تولید قالی و تعداد بافندگان و میزان تولید دانست و افزود: با این وجود سالانه بیش از ۲۱ میلیون دلار از تولیدات فرش استان به کشورهای هدف صادر می‌شود که آمار موجود نسبت به سال‌های قبل خصوصا دهه ۷۰ روند نزولی را نشان می‌دهد.
رکود بازار فرش در چند سال اخیر نیز از مواردی بود که این مقام مسوول به آن اشاره کرد و گفت: رکود بازار فرش مختص استان زنجان نبوده و بازار این کالا با درآمد و قدرت خرید مردم رابطه مستقیم دارد.
به نام و کام دیگران!
بر اساس این گزارش فرش زنجان در دو نوع ابریشمی و پشمی تولید می‌شود که فرش ابریشمی به نام قم و فرش پشمی که در طرح‌های ماهی و لچک تورنج بافته می‌شود، به نام بیجار عرضه می‌شود. در سال‌های اخیر مدیریت سنتی و نبود متولی قوی موجب کم رنگ شدن حضور این محصول در بازارهای جهانی شده است.
پیمان بهرامی از فعالان فرش زنجان
در این باره گفت: اگر بخواهیم یک تکنولوژی را از خارج وارد کنیم، در آخر تحت لیسانس همان کشور می‌شود، در حالی که فرش زنجان به عنوان یک هنر بومی با سابقه درخشان به لحاظ نیاز به حداقل سرمایه‌گذاری، زود بازده بوده و درآمد مناسب را در پی خواهد داشت.
بهرامی پایین بودن دستمزد بافندگان و تولیدکنندگان را باعث روی گرداندن و نداشتن رغبت بافندگان دانست و افزود: با توجه به پتانسیل موجود، در صورت حمایت و ارائه راهکار قوی دست‌اندرکاران و مسوولان امر می‌توان اشتغالزایی مطلوبی فراهم کرد. بهرامی در ادامه با بیان اینکه این صنعت ۷ هزار ساله قابلیت اشتغالزایی فراگیر را دارد، افزود: با شناسایی و ساماندهی بعضی مناطق در امر بافندگی شاهد ارزآوری، اشتغالزایی فراگیر و نیز اشاعه فرهنگ منطقه خواهیم بود. وی در ادامه با انتقاد از برخی آمارهای ارائه شده در خصوص میزان مبلغ صادراتی فرش زنجان، تعداد دار قالی موجود و تولید سالانه فرش در سطح استان خاطرنشان کرد: این آمار و ارقام در حالی بیان می‌شود که فرش زنجان متولی خاصی و تاجر مستقل در بازارهای هدف ندارد که با استفاده از آمار مستند میزان صادرات مشخص شود.
وی صادرات فرش زنجان به دیگر کشورها را در مسیر توسعه مناسبات فرهنگی و جذب گردشگر به زنجان مهم دانست و گفت: استان زنجان با داشتن بافت‌های ترکی، تعدد نقشه‌ها و طرح‌ها در کشور جایگاه و پتانسیل بالایی را در زمینه صادرات فرش می‌تواند داشته باشد که این امر منوط به همسو بودن برنامه‌های استانداری، اداره میراث فرهنگی و سازمان بازرگانی است.
معیار تشخیص
علی‌اکبر نوروزی از فعالان عرصه فرش استان نیز با بیان اینکه اطلاع رسانی و تبلیغات ضعیف رسانه‌ها در ناشناخته ماندن فرش زنجان در دهه اخیر تاثیرگذار بوده، افزود: نباید در بازاریابی جهانی و مدیریت منسجم، نحوه سلیقه‌یابی مشتریان را نادیده گرفت.وی با اشاره به عدم پرداخت به موقع و صحیح جایزه صادراتی به صادرکنندگان واقعی فرش ابراز کرد: در حال حاضر برای رونق فرش زنجان معیار بافنده واقعی فرش بوده تا تولیدکنندگان واقعی فرش و بافندگان این عرصه حمایت مالی شوند. این گزارش در حالی بیان می‌شود که نبود متولی فرش در زنجان، باعث شده برخی افراد فرش‌های بافته شده در زنجان را با قیمت پایین بخرند و در کنار فرش‌های گران قیمت صادر کرده و حق گمرک کمتری در این زمینه پرداخت کنند تا دامنه مشکلات پیش روی این هنر اصیل پر‌رنگ‌تر شود.
ارسال نظر