طرح نجات «شمشک» از ویلاسازها

طرح «هادی» مجموعه ضوابط و مقررات ساختمانی مختص روستاهای کشور است که نحوه تعیین کاربری روی زمین‌ها، نحوه نوسازی و مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی و همه آنچه در قالب ساخت‌وساز در یک روستا صورت می‌گیرد را در خود دارد و باید توسط همه سازندگان روستایی به‌اجرا دربیاید. در شهرها اما طرح «جامع» و طرح «تفصیلی» ملاک عمل شهرداری‌ها و سازنده‌ها است. همه این طرح‌ها در شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور به تصویب می‌رسد.

طرح شهرسازی شهر شمشک-دربندسر پس از ۷ سال از زمان تدوین، بالاخره ابلاغ شده و این فاصله زمانی که برای یک منطقه کاملا در محاصره ویلاسازها و زمین‌خوارها به معنای فرصت دادن خواسته یا ناخواسته به افراد خاص برای آخرین بهره‌برداری شخصی از زمین‌های با قابلیت استفاده عمومی است. تغییرات به‌وجود آمده در این منطقه خاص توریستی طی همین ۷ سال به خوبی مشخص می‌کند اگر طرح «هادی» یا همان طرح «تفصیلی» به‌عنوان طرح نجات شمشک از ساخت‌وساز، خیلی زودتر از این ابلاغ و اجرایی می‌شد، جلوی آسیب‌های وارد شده به محیط گردشگری و تفریحی این منطقه گرفته می‌شد.

تصویری که درحال‌حاضر از طبیعت باقی‌مانده شمشک برای تهرانی‌ها، ساکنان البرز و همه گردشگران ایرانی و خارجی قابل مشاهده است یک شهر اختصاصی برای صاحبان ساختمان‌های مسکونی است تا یک شهر قابل بهره‌برداری برای انواع ورزش‌های زمستانی!

اکنون ابلاغ طرح نجات شمشک به مدیریت شهری این منطقه، گام اول برای تغییر مطلوب فضاهای شهری شمشک به نفع گردشگری محسوب می‌شود اما گام تکمیلی باید براساس تجربه تلخ ابلاغ و اجرای طرح تفصیلی تهران برداشته شود! در تهران به‌رغم نظارت بیشتر دستگاه‌های مسوول حسن اجرای طرح‌های جامع و تفصیلی بر طرح تفصیلی تهران –نسبت به بقیه شهرها با توجه به پایتخت بودن تهران- این طرح‌ها در حد شایسته و لازم ملاک عمل قرار نگرفته و بساز و بفروش‌ها و برج‌سازها تقریبا بدون توجه به ضوابط طرح تفصیلی در ۸ سال گذشته موفق شدند گاه مغایر ضوابط مصوب، مجوزهای ساختمانی بگیرند. این اتفاق در شمشک به‌خاطر محدودیت‌های بیشتر زمین قابل ساخت از یک‌سو و جاذبه‌های بیشتر این منطقه برای سازنده‌ها در مقایسه با تهران از سوی دیگر، می‌تواند با شدت بیشتری رخ دهد به این معنا که اگر میزان انحراف از طرح تفصیلی در ساخت‌وسازهای تهران مثلا ۵ تا ۱۰ درصد بوده، دوبرابر این رقم ممکن است در شمشک –دربندسر به ثبت برسد. به این ترتیب گام تکمیلی برای نجات شمشک-دربندسر از تغییرکاربری و ساخت‌وسازهای مغایر طرح «هادی»، اعلام و اجرای «جرایم عبور از طرح» است. مدیریت شهری شمشک- دربندسر در یک طرح تکمیلی و با هماهنگی دولت می‌تواند جرایم سنگین و کاملا بازدارنده‌ای برای تخلف از ضوابط طرح‌هادی، تصویب و ابلاغ کند. یک نوع جریمه می‌تواند «تخریب سریع و بدون ملاحظه هر نوع ساخت‌وساز مغایر» باشد بدون آنکه فرصت دفاع یا توجیه برای سازنده در نظر گرفته شود. نوع دیگر جریمه می‌تواند «تعیین عوارض ساختمانی با نرخ واقعی» باشد. نرخ واقعی به معنای «پرداخت هزینه شهری ویلاسازی از سوی مالک به شهر» است که میزان آن می‌تواند چندین برابر ارقام فعلی باشد. در غیر این صورت، هر نوع تهدید لفظی شبیه آنچه مدیران شهری تهران در سال‌های اخیر خطاب به متخلفان ساختمانی مطرح کردند، کارساز نخواهد بود. شمشک- دربندسر در آبان ۱۳۹۱ با تجمیع ۶ روستا به شهر تبدیل شد. این شهر یکی از شهرهای شهرستان شمیرانات و در مرز استان تهران و البرز واقع است و به‌دلیل آب و هوای کوهستانی و دو پیست اسکی بین‌المللی (شمشک و دربندسر) قطب ورزش‌های زمستانی کشور شناخته شده و شهری توریستی ورزشی است.

جواد شمشکی، رئیس شورای شهر شمشک دربندسر در این‌باره گفت: طرح‌ هادی شهر شمشک- دربندسر سرانجام پس از گذشت هفت سال با تلاش همه‌جانبه شهردار و همکاران در ادوار چهارم و پنجم شورا و پس از برگزاری جلسات متعدد در کارگروه امور زیربنایی و شهرسازی استان با رویکرد گردشگری در ۲۰ فروردین سال‌جاری توسط دکتر محسنی‌بندپی استاندار تهران به امضا رسید و در نهایت برای اجرا به شهردار شمشک و دربندسر ابلاغ و تحویل شد.

 وی یکی از عوامل تاخیر در ابلاغ این طرح را مقاومت برخی از افراد دانست و گفت: این منطقه به‌دلیل بکر بودن، شرایط خاص و ارزش بالای زمین همواره مورد توجه ویژه برخی افراد بوده که همین عامل موثری در تاخیر تصویب و ابلاغ طرح جامع شهری به‌رغم تمام پیگیری‌های مجدانه مسوولان شهرستان به‌شمار می‌آمد.

شمشکی اظهار کرد: هدف‌گذاری ما برای زادگاه‌مان حفظ اکوسیستم و توسعه شهر در چارچوب قانون است؛ تحقق این مهم نیز نیازمند ابلاغ طرحی کارشناسی با لحاظ نظر دستگاه‌های متولی نظیر حفاظت محیط‌زیست، منابع طبیعی و... بود. وی افزود: برف هویت این شهر است و ما موظفیم اکوسیستم منطقه را برای بقای شهر و استفاده گردشگران و ورزشکاران کشور و حتی جهان حفظ کنیم. به گفته رئیس شورای شهر شمشک- دربندسر، این شهر سالانه میزبان ۱۸ هزار ورزشکار زمستانی و گردشگر از سراسر دنیا است که این نیازمند توسعه زیرساخت‌های منطقه است، توسعه‌ای که بررسی و صدور مجوزات آن در نبود طرح‌هادی ممکن نبود.

شمشکی تاکید کرد: ۴۸ رشته ورزش زمستانی وجود دارد که ما می‌توانیم با گسترش زیرساخت‌ها و استفاده بهینه و برنامه‌ریزی شده از اراضی موجود شهر آنها را نیز در کنار اسکی روی برف راه‌اندازی کنیم تا شهروندان به‌جای استفاده از اماکن مصنوعی (مثلا صخره‌نوردی در سالن‌های ورزشی) در این شهر به ورزش مورد علاقه خود از عوامل طبیعی منطقه بپردازند. وی خاطرنشان کرد: عمدتا گردشگران و ورزشکاران خارجی شهر ما از اروپا و دامنه‌های آلپ هستند و این منطقه ویترینی از بازار گردشگری طبیعی ایران است، از این‌رو مسوولان باید نگاه ویژه‌ای برای حفظ و توسعه شمشک- دربندسر داشته باشند. رئیس شورای شهر شمشک- دربندسر اعلام کرد: در تلاش هستیم تا طبق شرایط ابلاغ‌شده توسط محیط‌زیست این شهر را به‌عنوان نخستین شهر سبز ایران و سی و دومین شهر سبز جهان به ثبت برسانیم.

شمشکی گفت: ساخت‌وساز در این شهر در نبود طرح‌هادی بدون ضوابط و شرایط مشخص و با روابط و قراردادهای سلیقه‌ای انجام می‌شد، از این‌رو با ابلاغ طرح‌هادی کمک بزرگی به توقف ویلاسازی و هدر رفت زمین‌های محدود منطقه می‌شود چراکه شهر ما توریستی- ورزشی است و زمین‌ها باید صرف سرانه‌های عمومی شود نه ویلاهایی که فصلی مورد بهره‌برداری برخی افراد قرار می‌گیرد.

 وی تصریح کرد: در پایان وظیفه خود می‌دانم که از سوی مردم شهر شمشک - دربندسر ‌و از شهردار و همکاران خود در شورای اسلامی شهر، از اهتمام استاندار تهران وپیگیری‌های معاونت هماهنگی و امور عمرانی استانداری، مدیرکل سابق راه و شهرسازی استان تشکر کرده و همچنین یادی داشته باشیم از مدیرکل فقید راه و شهرسازی (جانباز سرافراز شادروان دکتر نگهبان)-فرماندار شهرستان شمیرانات، اعضای کارگروه و کارشناسان امور زیربنایی و شهرسازی استان، دفتر فنی استانداری و همچنین مدیریت و کارشناسان محترم شرکت پارسوماش (مشاور طرح). بی‌شک نقش بی‌بدیل آنان که در به‌ثمر رساندن و تصویب این طرح بنیادی و زیر ساختی شهر شمشک- دربندسر مسوولانه سهیم بوده‌اند، در خاطر مردم شهر ما و تاریخ این دیار جاودانه خواهد ماند. امید است با اجرای آن شاهد رشد و شکوفایی هرچه بیشتر شهرمان باشیم و نسبت به رفع دغدغه مردم شریف شهرمان نسبت به حفظ منابع ملی و طبیعت دل انگیز و خدادادی دیارمان کوشا باشیم.