تبعات انتقال آب کارون

دنیای اقتصاد، اهواز، محمد علاف‌پور: رئیس مجمع ملی تشکل‏های کشاورزی کشور با اشاره به پیامدهای ناگوار انتقال آب کارون بر بخش کشاورزی خوزستان گفت: در کنار کارون، دشت‏های مرغوب ایذه از آب محروم هستند و شهرستان‏های لالی و اندیکا نیز کنار آب اما از آب محروم‏اند. مسعود اسدی در همایش بررسی پیامدهای انتقال آب کارون اظهار کرد: در اطراف جاده اهواز - آبادان نیز ده‏ها هزار اراضی کشاورزی از آب محروم شده‏اند و معیشت مردم غیزانیه هم در اهواز به‌دلیل نبود آب کشاورزی با مشکلاتی مواجه شده است.

اسدی تصریح کرد: مسوولان اعلام می‌کنند طرح‌های انتقال آب تنها برای شرب است این در حالی است که از آب انتقال یافته کارون در کشاورزی دیگر استان‌ها نیز استفاده می‌شود. وی تاکید کرد: نباید آب کارون با نام شرب به مصرف صنعت استان‏های دیگر برسد و زیرساخت‏های ما در خوزستان دچار سستی شود. اسدی با بیان اینکه طرح‌های انتقال آب درون استانی یکی از راهکارهای مقابله با انتقال آب رودخانه به فلات مرکزی است، تصریح کرد: زندگی و امنیت مردم در خوزستان به‌دلیل بی‌آبی در حال از بین رفتن است. آیا کارون نمی‏تواند جراحی را تقویت کند؟ آیا نمی‏توان طرح‌های انتقال آب را برای تالاب‏ها و دشت‏های بی‏آب استان انجام داد؟

وضعیت کارون بسیار بحرانی است

مهدی قمشی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز گفت: مشکل کنونی دنیا به‌خصوص در خاورمیانه، کمبود آب شیرین قابل‌استحصال است و براساس شاخص فالکن مارک، اگر سرانه منابع آبی کشوری کمتر از ۱۷۰۰ مترمکعب در سال باشد، آن کشور دچار کمبود آب است و با توجه به این شاخص، اکنون ایران نیز شدیدا دچار کمبود آب است. وی افزود: براساس شاخص سازمان ملل هرگاه مقدار مصرف آب‏های سطحی و زیرزمینی در کشور بیش از ۴۰ درصد منابع آبی آن کشور باشد، آن کشور دچار بحران آب است. با توجه به این‏که ایران کشوری خشک و نیمه خشک است، ما اجازه نداریم بیش از ۶۰ درصد از منابع آبی خود را استفاده کنیم و با توجه به این شاخص نیز کشور دچار بحران آبی است که خشک شدن تالاب‏ها و افت آب‏های زیرزمینی از تبعات بارز این بحران است. قمشی خاطرنشان کرد: در کل کشور ۱۸ میلیون هکتار زمین قابل کشت وجود دارد اما اگر بخواهیم از تمام منابع آبی کشور استفاده کنیم، نمی‏توانیم بیش از ۱۰ میلیون هکتار را زیر کشت قرار دهیم. از این رو با توجه به بحران آب کشور باید سیاست حذف کشت برخی گونه‏های گیاهی در تمام استان‏ها اعمال شود تا به این ترتیب در مسیر توسعه پایدار حرکت کنیم.

وی با بیان این‏که کشور به دستیابی به منابع آبی جدیدی نیاز دارد، اعلام کرد: ایران سهم کمی از شیرین‏سازی آب در خلیج‌فارس دارد و تنها یک و نیم درصد از شیرین کردن‌ آب‌های خلیج‌فارس مربوط به ایران است. درحالی‌که کشورهای حوزه خلیج‌فارس ۵/ ۹۸ درصد از این رقم را به خود اختصاص داده‌اند و با شیرین کردن آب استفاده‏های لازم خود را می‏‏برند. عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با تاکید بر اتخاذ و اعمال روش‏های جلوگیری از اتلاف آب و فرهنگ‌سازی برای کاهش مصرف آب گفت: باید از تمام ظرفیت‏ها به‌منظور مدیریت مصرف آب در زمینه‏هایی همچون کشاورزی استفاده کرد.قمشی گفت: آورد کنونی کارون برای خوزستان بسیار کاهش یافته، در صورتی که این حق طبیعی مردم این استان است اما با توجه به طرح‌های انتقال آب، مردم استان بهره چندانی از این حق طبیعی خود نمی‏برند. وی اظهار کرد: وضعیت در حوزه کارون بسیار بحرانی است و برخی فکر می‏کنند که ما از تمام آورد کارون استفاده می‏کنیم اما توجه ندارند که بیشتر آب کارون به فاضلاب و پساب تبدیل شده است. قمشی درباره تاثیر انتقال آب بر تولید انرژی برقابی تصریح کرد: بیشترین نیروگاه‏های تولید برق در خوزستان استقرار دارند که اجرای طرح انتقال آب ضررهایی را به تولید برق می‏زند و موجب کاهش سود تولید برق شده است.

وی ادامه داد: سالانه به‌دلیل طرح‌های انتقال آب در زمینه سود تولید انرژی برقابی، رقم زیادی را از دست می‏دهیم و نگرانی ما از طرح‌هایی است که اکنون در حال مطالعه هستند. در مجموع این طرح‌ها هم به تولید برق و هم به سوددهی این صنعت آسیب می‏زنند و در کل اجرای هر مترمکعب انتقال آب، هزینه‏های زیادی را به کشور تحمیل می‌کند. وی گفت: اکنون کیفیت آب کارون بسیار تغییر یافته و میزان شوری آب افزایش بسیاری داشته است که این مساله عملکرد حوزه کشاورزی را دچار افت شدید می‏کند و با طرح‌های جدید انتقال آب باید منتظر افت بیشتر کیفیت آب کارون باشیم. وی ادامه داد: خوزستان از نظر منابع آبی و همچنین کیفیت آب شرب و بهداشتی در بسیاری از شهرهای خود دچار مشکل است وگرنه ما با استان‌‌های دیگرهیچ دعوایی نداریم.

اثرات منفی کاهش آب کارون بر شیلات

رئیس پژوهشکده آبزی‏‏پروری جنوب کشور نیز گفت: انتقال آب کارون و به تبع کاهش میزان آن، تاثیرات نامطلوبی بر صنعت شیلات و ‏آبزی‌پروری خوزستان گذاشته است. جاسم مرمضی اظهار کرد: تاثیر کاهش آب کارون در شیلات و آبزی‏پروری استان بسیار مشخص است. تولید آبزیان در خوزستان در سال ۹۳، به میزان ۱۰۷ هزار تن و در سال ۹۴، به میزان ۱۱۲ هزار تن بود که با سطح تولید مدنظر در برنامه ششم توسعه فاصله بسیاری دارد. وی با بیان این‏که تولید بر اساس چشم‏انداز سال ۱۴۰۰ باید چند برابر میزان تولید فعلی باشد، تصریح کرد: توسعه شیلات و آبزی‏پروری در استان به‌طور مستقیم تحت تاثیر رودخانه کارون است و با توجه به شرایط استان توسعه شیلات در اطراف رودخانه‏های کرخه و جراحی نخواهیم داشت. تمام برنامه‏های توسعه شیلات در اطراف کارون خواهد بود، به صورتی‏که در بالادست رودخانه کارون تولید آبزیان سردآبی و در پایین دست تولید آبزیان گرمابی را خواهیم داشت.