مریم عسگری- طی مدتی که از سال کاری جدید در بازار کامپیوتر می‌گذرد تاکنون اگر چه بازار از لحاظ ورود تکنولوژهای جدید و... شاهد تغییر و تحولات مثبتی نبوده است، اما گویا با تغییر و تحولات دیگری مواجه شده که چندان خوشایند نبوده است و مایه دلسردی فعالان این حوزه شده است. اتفاقاتی که طی سال‌های قبل هم شاهد بروز آنها البته در ابعاد کوچک تری بوده‌ایم. اما شواهد گویای این امر است که چهره کنونی بازار کامپیوتر و تجهیزات دیجیتالی امسال با سال‌های گذشته بسیار متفاوت است و به همین دلیل فعالان این حوزه معتقدند بوی بهبود وضعیت بازار در ماه‌های آتی به مشام نمی‌رسد.

کارشناسان و فعالان بازار کامپیوتر می‌گویند: اگر چه روال کاری هر سال این است که تا اواسط خرداد یا اوایل تیر ماه بازار رنگ رونق به خود نمی‌گیرد ،اما امسال رکود حاکم بر بازار ماه‌های نخستین آن‌چنان پررنگ بوده است که موجب نگرانی کسبه بازار و حتی کناره گیری گروهی از این حوزه شده است، البته مجموع این اتفاقات منجر به سردگردانی خریداران و گروه مصرف کننده، به ویژه آن دسته که ناچار به خرید کالای مورد نیاز از این آشفته بازار هستند شده است. در چنین شرایطی خریدار نمی‌داند که واقعا باید برای خرید اقدام کند یا خیر و مبلغی که می‌پردازد آیا واقعا صرف خرید کالای نو و آکبند می‌شود یا نمونه‌های مرجوعی و مورد دار و...

با توجه به این موضوع ما در این گزارش به بررسی وضعیت بازار کامپیوتر و تجهیزات دیجیتالی پرداخته‌ایم. اگر به این موضوع علاقه‌مندید این گزارش را بخوانید:

بازار کامپیوتر در ماهی که گذشت

اگر بخواهیم وضعیت بازار کامپیوتر طی حدود یک ماه اخیر را توصیف کنیم، شاید باید به کاهش شدید موجودی، کاهش تنوع کالاها، ورود برندهایی که تا به حال نامی از آنها به گوش بسیاری از کاربران کامپیوتر نرسیده است و تغییر رده‌بندی‌های برندها اشاره کرد. عدم پیروی قیمت‌ها از یک ریتم منطقی و بی‌نظمی قیمت‌ها هم که مشکل همیشگی بازار در زمان بحران است که البته گناه این بی نظمی همیشه بر گردن ارز و نوسانات قیمت آن می‌افتد. غافل از اینکه سودجویی برخی از فروشندگان از این اتفاق (نوسانات گاه و بی گاه نرخ دلار) موجب شده است نه تنها بازار با کاهش میزان تقاضا مواجه شود، بلکه بی‌اعتمادی به بازار روز‌به‌روز بیشتر شود.

ارائه کالاهایی با کانفیگ‌های دستکاری شده، ارائه کالاهای مرجوعی و حتی گاه دست دوم به جای کالای آکبند، ارائه اطلاعات نادرست و غیر واقعی به محدود خریدارانی که بنا به ضرورت به بازار مراجعه کرده‌اند برخی از سودجویی هایی است که روز به روز از اعتبار بازار می‌کاهد!

به گفته فرامرزی، یکی از فعالان بازار کامپیوتر، طی مدت اخیر برخی از کسبه بازار تبلت و لپ‌تاپ و حتی قطعات کامپیوتری نظیر رم و ... اقدام به عرضه کالاهای کارکرده با قیمت کالای آکبند به مشتری می‌کنند. وی افزود: با توجه به اینکه تقاضا برای لپ تاپ کاهش یافته است، طی ماه‌های گذشته (اواخراسفند ماه تاکنون) برخی از کاربران کامپیوتر به فکر ارتقای سیستم‌های قدیمی افتاده و برای خرید قطعه به بازار مراجعه می‌کنند که به این ترتیب بازار قطعه تا حدودی رونق گرفته است. اما این رونق مربوط به کالاهای دست دوم و کارکرده است، چرا که موجودی قطعه نیز بنا به کاهش تقاضا طی ماه‌های قبل در بازار به شدت کاهش یافته است.این فعال بازار همچنین به «دنیای اقتصاد»اعلام کرد، طی مدت اخیر در بازار شاهد عرضه کالایی هستیم که ادعا می‌شود قدرت و استحکام بسیار بالایی دارند.اما در حقیقت این کالاها دارای چنین خاصیتی نبوده‌اند. بهنامی یکی از فعالان بازار هم با تایید این مطلب به «دنیای اقتصاد» گفت: نامیدن کالاهایی نظیر هارددیسک و... با پسوند ضد آب و ضدضربه این تصور را نزد خریدار به وجود می‌آورد که کالا کاملا ضد ضربه و ضد آب است و می‌توان به راحتی از آن در هر شرایطی استفاده کرد. اما حقیقت این است که این کالاها در مقابل میزان‌اندکی آب یا ارتفاع مشخصی تا حدودی مقاوم هستند و حتی گاه در مقابل ضربات کوچک هم ایمن نیستند. از طرفی هاردهای ضد آب و ضد ضربه در اکثر موارد فاقد قابلیت بازیافت اطلاعات و... هستند، چرا که بورد اصلی آنها با بورد هاردهای معمولی متفاوت است. در نتیجه آسیب دیدن این هاردها مصرف‌کننده را بدتر به دردسر می‌اندازد.

علی مزینانی، یکی دیگر از فعالان بازار هم با اشاره به عرضه برندهای نا آشنا به بازار به ویژه در مورد تبلت و همچنین برخی از قطعات کامپیوتری و... گفت: با توجه به رشد قیمت‌ها در بازار و تقاضای بیشتری که برای تبلت وجود دارد تا لپ‌تاپ و... در بازار شاهد رشد عرضه برندهای ناآشنا که همگی تولید چین هستند هستیم.وی افزود، جالب اینجا است که شرکت‌هایی که تا کنون در زمینه عرضه برندهای معروف و شناخته شده فعال بودند و حتی عنوان نمایندگی رسمی را در ایران از جانب برخی از شرکت‌های کره ای و تایوانی و ... داشتند اینک به عرضه تبلت‌های بی‌نام و نشان یا با نام‌هایی که تاکنون شنیده نشده است، پرداخته‌اند. به گفته وی، تبلت‌های این چنین معمولا قیمتی حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان دارند و به سیستم عامل‌آندورید مجهزند که مورد توجه دانشجویان و دانش‌آموزان قرار می‌گیرند.

جایگزینی کالاهایی که می‌رفت تا منسوخ شوند با کالاهای جدیدتر یکی دیگر از اتفاقاتی است که طی ماه‌های اخیر در بازار شاهد آن هستیم. به عنوان مثال در بازار حافظه‌های فلش که می‌رفت تا با عرضه هاردهای اکسترنال از عرصه خارج شوند اینک با رشد تقاضا مواجه شده‌ایم. به طوری که آمارهای غیررسمی گویای آن است که سالانه حدود پنج تا شش میلیون حافظه فلش در بازارهای کشور به فروش می‌رسد. یکی از فعالان بازار در این باره می‌گو‌ید: پیش از این چندین بار در سال شاهد کاهش قیمت قطعات کامپیوتر از جمله فلش‌ها بودیم، اما اکنون مدتی است که شرکت‌های تولیدکننده حافظه‌های کامپیوتری تکنولوژی خود را تغییر داده و از دستگاه‌های جدید استفاده می‌کنند که همین موضوع موجب افزایش قیمت کالاها شده و به این ترتیب طی دو ماه گذشته بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش قیمت در زمینه فلش را شاهد بوده‌ایم. وی با بیان اینکه بخشی از این افزایش قیمت به روند صعودی نرخ ارز در داخل کشور مربوط می‌شود، گفت: موارد دیگری هم در بالارفتن قیمت این قطعات تاثیر داشته‌اند. به عنوان مثال سیاست‌های ما اغلب ثبات نداشته و گاه قوانینی یکباره وضع می‌شود. غنیزاده می‌گو‌ید: دی‌ماه سال گذشته گمرک بدون اینکه دلیل مشخصی اعلام کند، از منع واردات حافظه‌های فلش خبر داد و توضیح نداد که به عنوان مثال آیا به دلیل تولید شدن نمونه‌های داخلی این اتفاق افتاده یا اینکه فلش جزو کالاهای لوکس به حساب می‌آید. اما همین مساله موجب شد همکاران ما برای عرضه این کالا در بازار با مشکل مواجه شوند و قیمت فلش هم افزایش پیدا کند. از بازار کنسول‌های بازی و تجهیزات سرگرمی هم خبر می‌رسد که اگر چه طی یک ماهی که از سال جدید می‌گذرد تقاضا در بازار این کالا در حد صفر بوده است،بلکه موجودی هم در بازار به شدت کاهش یافته است.یکی از فعالان بازار این کالا در پاساژ پایتخت در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: واقعیت این است که دیگر کسی به بازی‌های دیجیتالی و کامپیوتری فکر نمی‌کند. وی گفت: شرایط موجود باعث شده است تا بازار کنسول‌های بازی و تجهیزات مکمل آن به یک بازار محدود و کوچک با مشتریان بسیار خاص بدل شود. وی در مورد حضور برندهای تولید ایران هم به «دنیای اقتصاد» گفت: متاسفانه تولیدات ایرانی در این زمینه موفق عمل نکرده‌اند.

امیدی که ناامید شده است

کسبه بازار و مدیران شرکت‌ها می‌گویند، طی چند ماه اخیر از خرید‌های دولتی که بازار به آن دل بسته بود و سال‌ها منجی بازار در ماه‌های راکد بود، خبری نبوده است. به گفته امیدی، یکی از کسبه بازار کامپیوتر طی دو سال گذشته حجم خریدهای دولتی کاهش یافته است اما امسال اصلا از خریدهای دولتی خبری نبوده و این موضوع به شدت به بازار ضربه زده است. شرکت‌های عرضه‌کننده نیز با تایید این موضوع که طی سال گذشته تاکنون حجم خریدهای دولتی به صفر رسیده است اعلام کردند: این موضوع موجب شده است فعالان این صنف به شدت متضرر شوند و همین موضوع منجر به تغییر حوزه کاری برخی از کسبه و تغییر زمینه کاری برخی از شرکت‌های عرضه و واردکننده شده است.

در این باره از گوشه و کنار خبر می‌رسد که در راستای حمایت از تولیدات داخلی شرکت‌های دولتی موظف به خرید کالاهای ایرانی از تعداد محدودی شرکت مشخص شده‌اند.