دولتی‌ها بیشتر می‌گیرند<br>سال گذشته ایرانی‌ها 214هزار تومان در هزینه‌ها کم‌آوردند

فاطمه قلی‌نژاد
خانواده‌های ایرانی در سال گذشته متوسط درآمد پولی و غیرپولی ناخالص سالانه‌شان حدود ۷ میلیون و ۷۵۵هزار تومان و ماهانه حدود ۶۴۶هزار تومان بود که با در نظر گرفتن هزینه سالانه ۷میلیون و ۹۶۹هزار تومان و هزینه ماهانه ۶۶۴هزار تومان، می‌توان گفت خانواده‌ها با کسری ۲۱۴هزار تومانی برای تامین هزینه‌هایشان روبه‌رو بوده‌اند.

طرح: رامین براتی
این آمار را بانک مرکزی با آمارگیری از ۶هزار و ۶۸۷خانوار نمونه در ۷۵شهر کشور تهیه کرده است.
در بخشی از گزارش بانک مرکزی درآمد خانوارهای شهرنشین ایرانی مورد بررسی قرار گرفته و به دو بخش درآمد پولی و غیرپولی تعریف شده است. منظور از انواع درآمد پولی، درآمد از مزد و حقوق(بخش دولتی و خصوصی)‌، درآمد از مشاغل آزاد (کشاورزی و غیرکشاورزی) درآمدهای متفرقه و درآمد حاصل از فروش کالاهای دست دوم است. درآمد غیرپولی نیز عبارت است از ارزش اجاری مسکن شخصی، در برابر خدمت رایگان و ارزش کالاها و خدمات در برابر مزد و حقوق، رایگان(نه از خانوار دیگر) تولید برای مصرف در خانه، از محل کسب کشاورزی و غیرکشاورزی. بنابراین گزارش، 5/74درصد از متوسط درآمد خانوارها را درآمد پولی ناخالص و 5/25درصد درآمد غیرپولی تشکیل داده است.این در حالی است که در سال 85 کل درآمد پولی و غیرپولی خانوار نسبت به سال قبل حدود 6/16درصد افزایش داشت. میزان افزایش درآمد پولی خانوار معادل 7/13درصد و درآمد غیرپولی 1/26درصد بود.
یافته‌های این بررسی موید آن است که در بین درآمدهای پولی ناخالص خانوار، درآمد از مزد و حقوق بخش دولتی و عمومی ۸/۱۰درصد، درآمد از مزد و حقوق بخش خصوصی ۹/۱۴درصد، درآمد از مشاغل آزاد کشاورزی ۴۶درصد، درآمد از مشاغل آزاد غیرکشاورزی ۸/۸درصد و درآمدهای متفرقه ۹/۲۹درصد نسبت به سال ۸۴افزایش و درآمد حاصل از فروش کالاهای دست دوم ۹/۶درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته است.(جدول شماره یک) نتایج این بررسی نشان می‌دهد که در بین درآمدهای غیرپولی بیشترین سهم (معادل ۵/۷۸درصد) به ارزش اجاری مسکن شخصی(مالک‌نشین) اختصاص داشت که معادل ۲۰درصد از کل درآمدهای پولی و غیرپولی را تشکیل داده است.
حقوق‌بگیران بخش‌دولتی 307هزار تومان بیشتر از حقوق‌بگیران بخش‌خصوصی درآمد دارند
آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که متوسط مزد و حقوق دریافتی کارکنان بخش دولتی در سال ۷۶ حدود ۲۵۸هزار تومان بوده که این رقم در سال ۸۵ به یک میلیون و ۳۳۳هزار تومان افزایش یافته است.
این رقم برای مزدبگیران و حقوق‌بگیران بخش‌خصوصی برای سال‌های 76 و 85 به ترتیب 166هزار تومان و یک میلیون و 26هزار تومان بوده است. به این ترتیب حقوق‌بگیران و مزدبگیران بخش دولتی 307هزار تومان بیش از کارکنان بخش‌خصوصی درآمد کسب کرده‌اند.
شاغلان آزاد بخش کشاورزی نیز در سال گذشته ۱۶۲هزار تومان درآمد کسب کردند، در حالی که درآمدشان در سال ۷۶ حدود ۳۰هزار تومان بوده است.
متوسط درآمد از مشاغل آزاد غیرکشاورزی در سال 76 حدود 393هزار تومان و در سال 85 حدود یک میلیون و 836هزار تومان بوده است.
درآمدهای متفرقه در سال ۷۶ حدود ۱۳۰هزار تومان و در سال ۸۵ حدود یک میلیون و ۱۰۵هزار تومان بود.
درآمد حاصل از فروش کالاهای دست‌دوم نیز در سال 76 از رقم 75هزار تومان به 316هزار تومان در سال 85 رسید تا به این ترتیب مجموع درآمد پولی ناخالص ایرانی‌ها از رقم یک میلیون و 525هزار تومان در سال 76 به رقم 5میلیون و 778هزار تومان برسد.

بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری ایران
درصد تغییر متوسط درآمد ناخالص سالانه یک خانوار به تفکیک سهم گروه‌های مختلف درآمد طی سال‌های ۱۳۸۵-۱۳۷۷

۱ - در سال ۱۳۸۲ تعداد افراد شاغل در بخش دولتی و عمومی نسبت به سال ۱۳۸۱کاهش داشته است.
2 - سایر شامل برآورد ارزش اجاری مسکن در برابر خدمت و رایگان و ارزش کالاها و خدمات در برابر مزد و حقوق، رایگان (نه از خانوار دیگر)، تولید برای مصرف در خانه، از محل کسب کشاورزی و غیرکشاورزی است.
۳ - با توجه به اینکه تعداد خانوارهای نمونه دارای درآمد از مشاغل آزاد کشاورزی بهینه نمی‌باشد، ارقام این گروه درآمدی قابل استناد نبوده و لذا از مقایسه آن با سال قبل خودداری شده است.

بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری ایران

(درآمد به ریال)