دولت

تجربه کشورهای موفق در رسیدن به توسعه صنعتی نشان‌دهنده این است که دولت در این کشورها از ویژگی‌های خاصی برخوردار است. این دولت‌ها قدرت، استقلال، ظرفیت و مشروعیت کافی برای رساندن کشور به هدف توسعه صنعت را دارا بودند. پژوهشگران علوم سیاسی و جامعه‌شناسان چنین دولت‌هایی را «توسعه‌گرا» می‌نامند. بنابراین در گام اول باید نهادهای مورد نیاز توسعه در کشور فراهم شود تا در نهایت به بروز دولتی توسعه‌گرا منجر شود. دولت‌های توسعه‌گرا، ارتباط ریشه‌داری با بخش خصوصی دارند، در نتیجه منافع بخش خاصی بر دولت مسلط…

بی‌ثباتی سیاسی به عنوان منبع اصلی عدم اطمینان در اقتصاد مورد تاکید قرار گرفته است. با این حال، خودسری و مداخلات دولتی، به مثابه فقدان محدودیت برای دولت، نیز می‌تواند منبع اصلی عدم اطمینان در کشورهای در حال توسعه باشد. آدام اسمیت می‌گوید: درجه بزرگی از نابرابری در یک کشور به اندازه درجه کوچکی از عدم قطعیت، خطرناک نیست. برای اقتصاد ایران پیش‌بینی‌ناپذیری و نااطمینانی خطر بزرگی است که بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها را در تمامی حوزه‌های خرد، کلان و توسعه با مانع جدی روبه‌رو کرده است.

این یک فرضیه تثبیت‌شده است که مشارکت در تجارت آزاد، در مقایسه با پیگیری خودکفایی، مزایای اقتصادی بالاتری را برای کشورها ایجاد می‌کند و در نقطه مقابل، اشکال مختلف دخالت دولت در تجارت، همانند اعمال تعرفه یا سهمیه‌بندی، با تضعیف تعامل اقتصادی بین کشورها، رفاه عمومی را کاهش می‌دهد. در این میان، تحریم‌های اقتصادی «اساساً اختلالات دولتی تحمیلی در مبادلات اقتصادی بین کشورهای تحریم‌کننده، یا فرستنده و کشورهای تحریم‌شونده، یا هدف، هستند» و بنابراین، اثرات اقتصادی مشابهی با سایر اشکال دخالت دولتی در…

بسیاری از نظریه‌پردازان در نقل معمول خود می‌گویند: اقتصاد، علم ثروت است و سیاست، علم قدرت. داریوش آشوری در «دانشنامه سیاسی» خود که به عنوان یک کتاب مرجع مورد وثوق بسیاری از اندیشه‌ورزان و صاحب‌نظران است، در تعریف سیاست به معنای خاص هر امری را که مربوط به دولت، مدیریت و تعیین شکل و مقاصد و چگونگی فعالیت دولت باشد از مقولات امور سیاسی برمی‌شمارد و آن را «سازمان قدرت در جامعه» می‌داند. او همچنین در تعریف عام، واژه «سیاستمدار» را به کسی اطلاق می‌کند که درگیر مبارزه برای راه یافتن به قدرت حکومتی یا…

فساد در بنگاه‌های صنعتی و اقتصادی اشکال مختلفی دارد؛ از رشوه و کلاهبرداری گرفته تا تبانی و اختلاس. این نوع فسادها که ریشه در اقدامات غیراخلاقی دارد، پیامدهای گسترده‌ای از جمله تضعیف رقابت منصفانه، مخدوش کردن پویایی بازار و از بین بردن اعتماد عمومی به دنبال خواهد داشت و شرایط ادامه فعالیت را برای بنگاه‌های اقتصادی دشوار خواهد کرد. فساد در بنگاه‌های صنعتی و اقتصادی، هم جنبه‌های درونی دارد و هم جنبه‌های بیرونی.

صنعت تجهیزات پزشکی شرایط سخت و نگران‌کننده‌ای را دنبال می‌کند؛ از تامین منابع ریالی گرفته تا ارز و سیاست‌های انحصاری دولتی و مداخلات در قیمت‌ها و بدهی‌های دولت به واردکنندگان و تولیدکنندگان؛ و متاسفانه بخش زیادی از این چالش‌ها متوجه دولت‌هاست؛ هرچند باید به نقش مخرب برخی تشکل‌های بخش خصوصی مانند اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی نیز توجه کرد.

مردم ایران در طول تاریخ به تکنولوژی علاقه داشته‌اند. هر زمان ابزار و امکان جدیدی در دنیا عرضه شده، تجار ایرانی جزو اولین تجاری بودند که آن را وارد کرده و به صورت عمومی عرضه کرده‌اند و مردم ایران نیز جزو اولین خریداران آن ابزارها بوده‌اند. اقلام زیادی را می‌توان به عنوان مثال نام برد؛ از جمله خودرو، تلویزیون، یخچال، تلفن همراه و... که مردم خودشان وارد کرده و به وسیله آن رفاه خود را افزایش داده‌اند. به‌طور مثال ایرانیان جزو اولین ملت‌های خاورمیانه بودند که از فناوری جی‌اس‌ام استفاده کردند یا جزو…

بررسی شاخص‌های صنعتی در دولت سیزدهم تنها تداوم روند نزولی صنعت در ایران را نشان می‌دهد که از سال‌های پیش آغاز شده است. اگرچه ارزش افزوده حقیقی افزایش یافته و به رقم ۷۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسیده است اما این رقم همچنان در مقایسه با ترکیه که صنعتی‌سازی را با شرایطی مشابه با ایران آغاز کرد بسیار پایین است. رشد سالانه ارزش افزوده تولید همچنان در یک کانال نزولی قرار داشته و سهم ارزش افزوده تولیدی از تولید ناخالص داخلی با وجود پنج سال افزایش از سال ۲۰۲۰ که دولت سیزدهم روی کار آمد، از ۲۱ درصد به…

در دنیای امروز، هر کشوری به دنبال افزایش درآمد خود در بازارهای جهانی است. در این صورت، صادرات هر محصول نیز به معنی افزایش درآمد مردم و تقویت دولت برای انجام طرح‌های توسعه‌ای کشور است. بدون شک همه کشورها نمی‌توانند تمامی محصولات مورد نیاز خود را تولید کنند و هر کشوری تنها در برخی زمینه‌ها توانایی تولید محصول دارد. این مفهومی است که در اقتصاد به آن مزیت مطلق می‌گویند. طبق این مفهوم، یک کشور می‌تواند محصولی را با کیفیت بیشتر و هزینه کمتر از دیگر کشورها تولید کند. به عنوان مثال، کلمبیا به‌دلیل…

مریم شکرانی: دولت‌ها در ایران حق مالکیت را نه حق که امتیاز می‌دانند و همین نگاه دست آنها را برای مداخله در امور بنگاه‌های اقتصادی باز می‌کند. سعید افشار، کارآفرین و صنعتگر این جملات را به زبان می‌آورد و توضیح می‌دهد که کلیدواژه «حمایت دولت» در سال‌های اخیر سبب شده است که دست دولتی‌ها برای مداخله در امور بنگاه‌های اقتصادی بازتر شود و این بنگاه‌ها را به وضعیت وخیم‌تری گرفتار کند.

بند «ب» ماده ۳ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی ایران و تبصره ۱ ذیل آن، به وضوح تکلیف سطح مشارکت دولت در بخش تولید برق را مشخص کرده است. همان‌گونه که در این قانون لازم‌الاجرا وزارت نیرو مکلف است سهم مشارکت دولت در این بخش (و دیگر بخش‌های ذیل گروه ۲ مشخص‌شده در فصل دوم قانون مذکور) را به زیر ۲۰ درصد کاهش دهد، باید سازوکار جبران کاهش سهم خود در این بخش را نیز پیش‌بینی کرده باشد. همین امر نیز محرک اصلی اجرای مجموعه سیاست‌گذاری‌ها و عملیات‌های منجر به مراحل مقررات‌زدایی،…

صنعت برق در سال‌های اخیر با مشکل کمبود تولید یا عرضه برق در فصول پرمصرف روبه‌رو شده است. این مسئله که موجب اتخاذ و اعمال سیاست‌هایی تحت عنوان «سیاست‌های مدیریت مصرف» شده، خسارات جبران‌ناپذیری به صنایع و اقتصاد ملی وارد کرده است. در مرکز این سیاست‌ها قطع برق صنایع و شهرک‌های صنعتی در ساعاتی از شبانه‌روز به منظور جلوگیری از قطعی برق در بخش‌های خانگی و تجاری قرار دارد که اختلال در خطوط تولید و کاهش تولیدات را به همراه داشته است.

مهم‌ترین عواملی که طی چند سال آینده بر تولید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تاثیر مثبت می‌گذارند، شامل کمبود برق در کشور، کمبود گاز، قوانین و سیاست‌گذاری‌های مجلس و دولت، کاهش قیمت تکنولوژی‌های تجدیدپذیر و سیاست‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در دنیاست. از طرف دیگر، عواملی مانند سرمایه‌بر بودن انرژی‌های تجدیدپذیر و کمبود منابع مورد نیاز جهت تامین مالی پروژه‌ها در کشور، عدم ثبات قوانین و مقررات، عملکرد جزیره‌ای دولت و ارزبری پروژه‌ها عواملی هستند که بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تاثیر منفی…

در سال‌های اخیر، محدودیت‌های مصرف انرژی تحمیل‌شده به شرکت‌ها و صنایع مادر و راهبردی، یکی از موانع جدی توسعه صنعتی در کشور بوده است. به‌طور خاص از تابستان سال ۱۴۰۰، صنایع با کمبود یا قطعی برق روبه‌رو شدند که در تابستان همین سال، قطعی‌های پیاپی برق موجب خساراتی جدی به صنایع شد تا حدی که فعالان این بخش‌ها معتقد بودند این ناترازی‌ها موجب از دست رفتن بخشی از مشتری‌های بین‌المللی این صنایع شده است ولی همزمان با این موضوع، قطعی برق خانوار نیز به‌طور متعدد پیش آمد. پس از ناترازی‌های پیش‌آمده در…

برای مرور عملکرد دولت سیزدهم در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر باید این مسئله را مد نظر قرار دهیم که این دولت وامدار چالش‌ها و مشکلاتی بود که به واسطه سیاست‌های دولت‌های قبل ایجاد شده و شاید نتوان در این فاصله چندساله آنها را حل کرد.

صدف صمیمی: موضوع ناترازی یکی از مهم‌ترین معضل‌های صنعت برق ایران است. به گفته کارشناسان این صنعت، ناترازی همانند سد جلوی نفس صنعتگران را گرفته و مسیر توسعه و رشد را سلب کرده است. اما ناترازی یک‌شبه اتفاق نیفتاده و تک‌عاملی نیست. افزایش نرخ ارز، تحریم‌ها، عدم سرمایه‌گذاری، فرار سرمایه‌ها، قوانین، قیمت‌گذاری دستوری و... عواملی است که دست به دست هم داده تا صنعت برق ایران را به لبه پرتگاه بکشاند. در گفت‌وگو با علیرضا کلاهی‌صمدی و حمیدرضا صالحی، دو فعال صنعتی این حوزه تلاش، کردیم تا به ابعاد متعدد و مختلف…

توجه به توسعه متوازن صنایع و بهبود سطح معیشت به‌خصوص در مناطق کمتربرخوردار یکی از مسائل مورد توجه دولت سیزدهم بوده است که در نهایت به تصویب ۴۸ طرح پیشران اقتصادی در پی پیگیری‌های مصرانه از سوی رئیس‌جمهور شهید انجامید. در میان این طرح‌ها بررسی دو پروژه یک میلیون‌تنی کارخانه فولادسازی و نورد پیوسته ورق گرم فولادی قروه در کنار کارخانه تولید آهن اسفنجی به ظرفیت ۱/۶میلیون تن جزو طرح‌هایی است که ضمن محرومیت‌زدایی از استان کردستان، نه‌تنها می‌تواند به تکمیل زنجیره ارزش فولاد در استان غنی کردستان…

نفیسه زمانی نژاد :بهبود معیشت و رفاه عمومی اصلی‌ترین مطالبه مردم ایران از رئیس‌جمهور آینده است. باوجود چنین اولویت مهمی برای همه مردم کشور، اما ظاهرا مطالبات مردم اصفهان از جنس دیگری است که قطعا با تحقق آن رفاه و رونق اقتصادی هم وقوع می‌یابد. رهاسازی زاینده‌رود و وجود هوایی پاک برای نفس کشیدن از اصلی‌ترین خواسته‌های مردم شهری است که نزدیک به دو دهه می‌شود محروم از چنین نعمت‌هایی، چشم‌به‌راه راهکار و تدبیری کارآمد و پایدار از سوی دولتمردانشان هستند. موضوعی که اکنون، بزرگ‌ترین انتظار مردم نصف…

یک پژوهشگر حوزۀ موسیقی با تأکید بر نقش رسانه‌ها برای تغییر فضای رکود و بحران در موسیقی، گفت: انتظار هنرمندان موسیقی از رئیس‌جمهور، دولت آینده و البته از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامیِ دولت چهاردهم این است که چتر حمایتی خود را به روی موسیقی بگشایند.

در روزهای اخیر شاهد آغاز کمپین‏‏‌های انتخاباتی شش نامزدی هستیم که قرار است در انتخابات ۸ تیر مردم یکی از آنها را به عنوان مهمان جدید پاستور انتخاب کنند؛ نامزدها در این ایام تلاش می‏‏‌کنند با استفاده از روش‏‏‌های مختلف از جمله برنامه‏‏‌های تلویزیونی و مناظرات انتخاباتی، برنامه‏‏‌های خود را در سه حوزه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به رای‏‏‌دهندگان اعلام و آنها را به شرکت در انتخابات ترغیب کنند. سه نفر از استادان این سه حوزه‏‏‌در نشست نقد و نظرگروه رسانه ای دنیای اقتصاد حضور یافتند تا مواضع نامزدها…

دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‌الملل: بررسی‌های یک گزارش نشان می‌دهد که مردم برای خرید یک پراید باید سه‌برابر حداقل حقوق سالانه خود را هزینه کنند. این در حالی است که شاید یک دهه قبل، قیمت پراید با حداقل حقوق سالانه برابری می‌کرد. وضعیت این شاخص که توسط «فایننشال‌تایمز» به تصویر کشیده شده است، به زبان ساده نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، درآمد خانوارها چگونه تبخیر شده است. حال در آستانه انتخابات، تمام نامزدها وعده مهار تورم، افزایش رشد اقتصادی و بهبود وضعیت رفاه خانوارها را مطرح می‌کنند. به نظر می‌رسد که برای ترمیم رفاه خانوار از…

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی گفت: استان آذربایجان شرقی از لحاظ سطح زیر کشت محصول سیر در سطح کشور رتبه ششم و از لحاظ میزان تولید رتبه چهارم را در اختیار دارد .

سرپرست استانداری آذربایجان شرقی از ایجاد شهرک صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی تیمورلو با اولویت فراوری سیر خبر داد.

اقتصادنیوز: در مناظره دوم مصطفی پورمحمدی به افشاگری جنجالی علیه سعید جلیلی پرداخت.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه رویکرد فرهنگی باید قدرتمند باشد و فشار حداکثری را دفع کند، خاطرنشان کرد: دولت شهید رئیسی این مبنا را جدی گرفت و فروش نفت به ۲ میلیون بشکه رسید و مقام رسمی دشمن اعلام کرد فشار حداکثری شکست فاحش خورد. اگر رویکرد فرهنگی شما «ما می‌توانیم» باشد این موفقیت به دست می‌آید.

از منظر بسیاری از اقتصاددانان، دولت‌ها به جای آنکه بخواهند کاری برای اقتصاد انجام دهند، اگر کارهایی را انجام ندهند،‌ برای کشور و مردم بسی سودمندتر خواهند بود. اما این نبایدها چیست؟

دوره رقابت‌های انتخاباتی، دوران وعده‌های شیرین و جذاب برای جلب توجه و نظر رای‌دهندگان است، دورانی که نامزدهای انتخاباتی و تیم‌های تبلیغاتی و پشتیبانی آنها تلاش می‌کنند، با رصد شرایط جامعه و خواست و نیازهای مردم، سبدی متنوع از وعده‌ها را در کنار هم بچینند و به رای‌دهندگان عرضه کنند. این سبد هر چه پرتر، جذاب‌تر و بیشتر مطابق با نیاز و ذائقه مردم باشد، احتمال بیشتری دارد که سبد رای نامزد هم پرتر شود.

چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در سال ۱۴۰۳ به دلیل حادثه ناگوار سقوط بالگرد و فوت رئیس‌جمهور وقت، شهید سیدابراهیم رئیسی و هیات همراه او، یک سال زودتر از موعد مقرر برگزار می‌شود. در این مدت، براساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی ایران، معاون اول رئیس‌جمهور، محمد مخبر، با تایید رهبر انقلاب مسوولیت اداره دولت را برعهده دارد و انتخابات در تاریخ ۸ تیر ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.

ایران به یک پیچ تاریخی دیگر رسیده و در بزنگاه انتخاب قرار گرفته است. چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، هشتم تیرماه برگزار می‌شود و آن‌گونه که پیداست، مردم برای انتخاب بهترین گزینه، کار سختی در پیش خواهند داشت. مشخص نیست تئوری‌های حکمرانی مطلوب چگونه شرایطی را ایجاد کند تا بهترین رئیس‌جمهور انتخاب شود و به پاستور برود؛ اما یکی از اصلی‌ترین اولویت‌ها آن است که فردی ریاست دولت را در دست بگیرد که بتواند کشور را از مسیری سخت، به دامنه‌ای مطلوب هدایت کند. ایرانی‌ها می‌توانند رئیس‌جمهوری…