شماره روزنامه ۶۰۰۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • محمود خیامی (زاده دی ۱۳۰۸ مشهد، ایران – درگذشته ۹ اسفند ۱۳۹۸ لندن، انگلستان) مشهور به پدر صنعت اتومبیل ایران، از کارآفرینان و عمده‌ترین صاحبان صنایع خودرو در ایران بود. برادر بزرگ‌تر وی سیداحمد خیامی از بنیان‌گذاران و شریک وی در ایران ناسیونال بود.

  • با پایان جنگ جهانی دوم و شکوفایی صنعت خودرو در جهان، احداث جاده‌های متناسب با خودرو در کشور در دستور کار قرار گرفت و قیمت جهانی خودرو نیز کاهش یافت. در نتیجه تعداد خودروهای وارداتی به کشور افزایش پیدا کرد و شهروندان بیشتری از این وسیله بهره می‌گرفتند. ضمن آنکه حمل‌ونقل عمومی درون شهری و برون شهری نیز درحال گسترش بود. آمارها نشان می‌دهد، طی یک دهه و نیم، یعنی از سال ۱۳۲۱ تا سال ۱۳۳۴، تعداد خودروهای وارداتی به کشور، به‌صورتی چشمگیر افزایش یافت و به نزدیک صد برابر رسید تا جایی که در سال ۱۳۳۴، آمارها حاکی از ورود ۱۰ هزار دستگاه خودروی سواری به کشور است. کارخانه خودروسازی «مرتب» اولین کارخانه تولید خودرو در کشور است که مونتاژ خودرو را از سال ۱۳۴۱، آغاز کرد.

  • از سال ۱۳۴۸، که زمان شروع تولید خودروی سواری پیکان بود، تا سال ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی در ایران رخ داد، برادران خیامی نزدیک به ۴۰۰ هزار دستگاه انواع خودرو پیکان را تولید و عرضه کردند. البته این دو برادر در سال ۱۳۵۱ راه تجاری خود را از یکدیگر جدا کردند و از آن سال ایران‌ناسیونال فقط به محمود خیامی تعلق داشت و خود آن را اداره می‌کرد. برادران خیامی، قبل از انقلاب ۵۷، علاوه‌ بر ایران‌خودرو ده‌ها شرکت دیگر در صنایع سنگین راه انداختند و بانی خدمات گسترده‌ای در توسعه صنعت در ایران شدند. بیمه آسیا، مبلیران، فروشگاه کوروش، کارخانه بریجستون، پیستون‌سازی ایران، ایدم تبریز و بانک صنعت و معدن از جمله نام‌های آشنایی هستند که برادران خیامی پایه‌گذار آنها بودند.

  • ماجرا از این قرار بود که این دو برادر پیش از مهاجرت احمد به تهران کارواشی را در مشهد اداره می‌کردند که از پدرشان اجاره کرده بودند. محمود پیش از احمد در کارواش پدر مشغول شده و احمد نیز پس از دوره‌ای کار در خرمشهر به برادر و پدر می‌پیوندد و کار را ادامه می‌دهند. در تابستان 1328 دو برادر که هر کدام دویست تومان سرمایه جمع کرده و به قصد خرید پارچه پالتویی برای خودشان به خیابان رفته‌ بودند، به پیشنهاد احمد مجموع 400 تومان سرمایه‌شان را به‌جای پارچه پالتویی دو بشکه روغن و یک بشگه گازوئیل به‌عنوان مواد اولیه مورد نیاز در کارواش‌شان خریداری می‌کنند. این نخستین سرمایه‌گذاری این دو در کار شراکت است. آنها بعد از یک سال با سرمایه دو، سه هزار تومانی که جمع کرده‌اند،‌ کارواش پدر را به روزی 10 تومان از او اجاره می‌کنند. پس…

جستجوی پیشرفته