شماره روزنامه ۵۹۹۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • دوره صفویه در تاریخ ایران همواره به دلایل مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. ایجاد یکپارچگی و خروج کشور از وضعیتی که هر بخشی به دست قدرت‌های محلی اداره می‌شد از یکسو و رسمیت یافتن مذهب تشیع به فرمان شاه اسماعیل در کشوری که تا آن هنگام اکثریت جمعیت آن اهل سنت بودند از سوی دیگر به این حکومت وجه تمایزی در تاریخ ایران می‌بخشد. به علاوه در همین دوره است که غرب پیشرفت‌های خود را در بخش‌های گوناگون آغاز می‌کند و در حال پس زدن دوران قرون وسطی است.

  • سعید مودت / دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه تهران
    دولت خوارزمشاهی در یک منطقه محدود در خوارزم شکل گرفت و به‌عنوان قدرت محلی مطرح شد. بنابراین نیاز داشت که در مرحله اول استقلال سیاسی خود را به دست آورد و دوم آنکه به‌عنوان وارث سلجوقیان امتیازاتی که سایر قدرت‌های ایران در دوره‌های گذشته داشته را از خلافت بگیرد.

  • از ابتدای دوران پهلوی، حکومت علاوه بر نقش قانون‌گذاری و اجرا، در نقش دولت روزی‌بخش نیز ظاهر شد و این نقش با شروع اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی- اجتماعی کشور در سال1327ش. به تدریج پررنگ‌تر شد (حبیبی، 1383،153) تمرکز دولت بر توسعه اقتصادی و خدمات دولتی، باعث افزایش قابل‌توجه کارگران کارخانه‌ها و کارمندان دولت شد. شمار بسیاری از فارغ‌التحصیلان دبیرستان‌ها و دانشکده‌ها به‌صورت کارمند اداری، تکنسین حرفه‌ای، مدیر، آموزگار، قاضی، پزشک یا استاد دانشگاه به بخش خدمات دولتی وارد می‌شدند (آبراهامیان،1389، 181) به‌طوری که براساس یک آمار حیرت‌انگیز در سال 1339 ش، دوسوم جمعیت فعال تهران کارمند بخش دولتی بودند (تکمیل همایون، 1379، 180) بر اثر پیگیری این سیاست از سوی حکومت، طبقه متوسط جدیدی شکل گرفت و به‌سرعت رشد کرد.

  • لایحه ادغام وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی که منجر به تشکیل وزارت جهاد کشاورزی شد، 6 دی ماه 1379 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. ‌

  • نخستین موشک هدایت شونده زمین به زمین که به دست دکتر ورنر فون براون آلمانی ساخته شده بود 27 دسامبر سال 1942 آزمایش شد. ارتش هیتلر با همین موشک لندن را هدف می‌گرفت.

  • آغاز زمستان سال 596 خورشیدی (اواخر دسامبر 1217 میلادی) پایان سلسله قراختائیان کرمان و غوریان در آسیای میانه و همسایه شدن قلمرو سلطان محمد خوارزمشاه با قلمرو چنگیز خان بود.

  • وسیله نمایش از جمله ابزارهایی بوده که به دلیل نیاز به مطالعات ستاره‌شناسی و دریانوردی طراحی و ساخته شده است. این ابزارها برای نمایش حرکت سیارات، زمین و خورشید و همچنین محاسبات زاویه‌ای و طولی به‌کار می‌رفته ‌است.

  • تجارت‌خانه‌های تومانیانس یکی از مهم‌ترین موسسات اقتصادی در ایران بود و در رشته‌های مختلف صادرات، واردات، ملک‌داری مخصوصا بانکداری اثر مهمی داشت، طی مدت نسبتا طولانی تکامل یافته و در دور عمل خود به اقتضای وضع و موقع اقتصادی به عملیات جدید اقدام کرده است. هسته اصلی این موسسه بزرگ را مردی به نام هاراتون تومانیان بیش از یکصد سال قبل در تبریز بنا کرد. هاراتون دارای چهار فرزند بود که مانند پدر واقع‌بین و دارای قدرت تجاری بودند. آنها تجارت با روسیه را وجهه فعالیت خود قرار دادند و برای تسهیل امور دو تن از برادران در باکو اقامت گزیدند و دو تن در تهران و تبریز به کارها رسیدگی می‌کردند.

  • دوره ایلخانی را می‌توان جزو یکی از درخشان‌ترین دوران‌های تاریخ اسلامی ایران در ظهور بانیان، حامیان و کارگزاران عرصه عمران دانست. نه‌تنها اشخاص خاص و عام، بلکه وجود دیوان‌هایی برای امور معماری و نظارت و توسعه عمران و آبادی در این دوران قابل‌تامل است. حامیان و بانیان این دوران امکان داشت که از هر رده و مرتبه‌ای باشند. خاندان‌ها و سلسله‌های حکومتی و متعلقان وابسته به آنها طبقات یا اشراف اداری، طبقات یا اشراف لشکری، سادات و شیوخ اشراف یا خاندان‌های بانفوذ محلی و حتی خادمان و وابستگان بناهای وقفی از طبقات اصلی بانی و حامی این دوران بودند. تشویق و تنبیهی که در این دوران برای حمایت از معماری یا کوتاهی در اجرای امور آن برای افراد در نظر گرفته می‌شد خود از حساسیت امر معماری در این دوران خبر می‌دهد.

جستجوی پیشرفته