شماره روزنامه ۶۰۰۳
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • فاطمه قریب/کارشناس ارشد مرمت بنا و بافت‌های تاریخی
    در این نوشتار برآنیم با بازخوانی تاریخ شفاهی و مکتوب پارک امین‌الدوله و بهره‌گیری از مستندات و منابع مکتوب باقی‌مانده که نشان‌دهنده حیات آن است، روح فراموش شده پارک تاریخی امین‌الدوله را در اذهان عموم مردم، زنده‌سازیم و هویتی دوباره به آن بخشیم. کوچه پارک امین‌الدوله نام خود را وامدار پارکی است که به دستور علیخان‌امین‌الدوله (صدراعظم مظفرالدین شاه) ساخته شد. مرحوم امین‌الدوله دوران اول زندگی را با توجه پدر پرورش یافت. در پانزده سالگی منشی وزارت خارجه شد. در سال 1278 هجری قمری که هجده ساله بود خط و ربطش توجه ناصرالدین شاه را جلب کرد و شاه دستور داد در سفر و حضر ملتزم رکاب باشد. در نوزده سالگی به نیابت اول وزارت امور خارجه رسید و بیست و سه‌ساله بود که به سمت منشی مخصوص شاه انتخاب شد.
  • مدرنیزاسیون شامل تغییر بنیادی در نحوه زیست اعضای جامعه است و از این رو با معماری ارتباط مستقیم دارد. نمی‌توان درباب مدرنیزاسیون صحبت کرد بدون اینکه بحث معماری مطرح شود. معمـاری نـه تنهـا از تغییـرات اجتماعی و نحوه زیستن مردم تاثیر می‌پذیرد، بلکه متقابلا شرایط لازم برای تغییر نحوه زندگی اعضـای جامعـه را فراهم می‌سازد. تهران در میان شهرهای ایران، به‌دلیل پایتخت بودن و تمرکز بنیادهای سیاسـی و اقتصـادی در آن، نسبت به شهرهای دیگر، تاثیر مدرنیزاسیون را زودتر تجربه کرده است. تاثیر معماری اروپا بر معماری ایران در دوران قاجار، ابتدا در ساختمان‌های مربـوط بـه اقشـار مرفـه جامعـه، سپس در ساختمان‌های عمومی و نهایتا در معماری مسکونی تجلی پیدا کرد.
  • ایندیرا گاندی در 19 نوامبر 1917 در الله‌آباد هندوستان به دنیا آمد. او دختر جواهر لعل نهرو از رهبران استقلال هندوستان بود و به این ترتیب از کودکی در سیاست پرورش یافت و زمانی‌که هنوز به بلوغ نرسیده بود، چند‌بار به جهت شرکت در تظاهرات دستگیر شد. وی در خاطرات خود می‌نویسد: «درست بگویم، حیات اجتماعى من از سه سالگى شروع شد، یاد ندارم با سایر کودکان بازى کرده و با آنها قاطى شده باشم، بهترین سرگرمى و تفریح من ایراد نطق و خطابه آتشین براى خدمتکاران بود.» وی تحصیلات ابتدایی خود را در هندوستان سپری کرد و زمانی‌که مادرش از دنیا رفت برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و وارد کالج آکسفورد شد.
  • سی نفر قفقازی از روسیه در روز 28 آبان سال 1300 از مرز باجگیران برای تبلیغ دین خود به ایران وارد شدند. این حضور مبلغان و ورود بی‌دردسر آنها به ایران درحالی رخ می‌داد که در هنگام ورود ایرانیان به خاک روسیه، ماموران مرزی روس به افراد مجهول الهویه اجازه ورود به خاک روسیه را نمی‌دادند، کارگزاری «دره‌جز» (درگز)پس از ورود این عده در تلگرافی به وزارت خارجه پیشنهاد کرد، در مرزهای ایران نیز، ماموران ویژه از سوی کارگزاری مستقر شوند و همان‌گونه که با اتباع ایرانی برخورد می‌شود، با اتباع روسی نیز در هنگام ورود به ایران برخورد شود.
  • بنا به دستور هیات دولت، برای رسیدگی به امور شیلات دریای خزر و اتخاذ سیاست مناسبی که منافع دولت ایران را نیز تامین کند، در روز 28 آبان ماه سال 1300 اولین جلسه کمیسیون رسیدگی به این موضوع با حضور نمایندگانی از ایران و روس تشکیل شد.
  • اثر بزرگ غریبی که در باغ‌شاه است مجسمه خود ناصرالدین شاه است که روی اسبی، با هیکلی پرشکوه، چنان‌که او را همان‌طور دیده بودم، نشسته و اسب به جست و خیز است. در آخر این باغ، حوضی بزرگ ساخته‌اند؛ در وسط آن حوض، سکویی بزرگ که تقریبا یک ذرع و نیم از آب حوض ارتفاع دارد. روی آن، در اطراف سنگ‌ها گذاشته‌اند که دورادور آن حوض، شرح این مجسمه را نوشته و نقاری کرده‌اند. روی سکو، از فلز اسبی را به تجسم درآورده‌اند که روی آن اسب، ناصرالدین شاه به هیکل مخصوص خود نشسته و با کمال عظمت و مهابت است و شمشیری آویزان دارد و در پای او چکمه است. عیبی که در این مجسمه است، این است که پاهای ناصرالدین شاه، طاب ثراه، بلندتر از این بود؛ در این مجسمه، پاها را کوتاه کرده است.
  • یکی از خدمتکاران اندرون مرتکب خلافی شده و از آنجا که دانست مورد خشم و بازخواست خانم خود قرار خواهد گرفت شبانگاه فرار کرده در حضرت عبدالعظیم بست نشست. چون این خبر به گوش شاه رسید سخت به رقت آمد و به بانوی کنیز فراری گفت تا از تقصیر وی درگذرد.
  • ما عادت کرده‌ایم به شکل کلیشه‌ای می‌گوییم که ناصرالدین شاه 50 سال پادشاهی مستبدانه کرد. به نظر من این نگاه یک روی سکه را می‌بیند. البته ناصرالدین شاه در دهه‌های اخیر سلطنتش تباه شده بود و فساد خودش و پیرامونش را گرفته بود و رفتارهای ناپسندی داشت. اما در همان زمان ناصرالدین شاه اصلاحات جالبی شکل می‌گیرد.