شماره روزنامه ۵۹۹۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • آیت وکیلیان: اصحاب روشنفکری ایرانی همچنان با آشفتگی فکری مواجه‌اند. اختلاط مباحث بدون در نظر گرفتن مقتضیات زمانی اندیشه‌ورزی، دعوی و دعوای تجدد، پا نگرفتن جامعه مدنی، دوری از بسیاری از طبقات و سطوح متکثر اجتماع، پروژه‌هایی با رویکرد انتزاعی و غیرانضمامی و از همه مهم‌تر غفلت از دو بعد ملیت و اقتصاد از چالش‌های امروزین جریان روشنفکری معاصر است. از همه مهم‌تر قرائت‌های کثیر و متناقض از پدیده تجدد ـ این پروژه ناتمام و سراسر چالش برانگیز ـ دست مخاطبان اندیشه ورزی را در حنا فرو برده است.

  • موریس اله، اقتصاددان فرانسوی در نهم اکتبر سال 2010 چشم بر جهان فروبست. او در سال 1988 به‌خاطر «نقش پیشگام در بازارها و بهره‌برداری موثر از منابع» جایزه نوبل اقصاد را دریافت کرد. او 31 مه سال 1911 در پاریس به دنیا آمده بود و در دانشگاه پلی‌تکنیک پایتخت فرانسه درس خوانده بود. اله در دو کار عمده خود از روش‌های نوین ریاضی در تحلیل ثبات تعادل استفاده کرد؛ یعنی شرایطی که در آن یک اقتصاد بعد از اختلال در شرایط تعادلی خود از طریق‌ سازو‌کار قیمت‌ها دوباره به تعادل بازمی‌گردد. او در مطالعه سال 1948 خود نتایج مهمی را پیش‌بینی کرد که منجر به نظریه مدرن رشد اقتصادی در اواخر دهه 1950 و 1960 شد.

  • 18 مهرماه سال 1290 «مورگان شوستر» خزانه‌دار کل ایران دستور داد که اموال شعاع‌السلطنه تا تسویه بدهی مالیاتی‌اش توقیف شود. در پی این اقدام، دولت روسیه که طبق پیمان تقسیم ایران (قرارداد 1907 سن‌پترزبورگ)، گارد قزاق مستقر کرده بود به جانبداری از شعاع‌السلطنه در اطراف املاک او نیروی نظامی مستقر ساخت! در آن زمان دولت آمریکا بی‌طرف بود و در مسائل بین‌المللی دخالت نداشت، بنابراین استخدام مستشار مالیه از آن کشور برای ایران، از نظر انگلستان و روسیه بلامانع بود.

    دولت روسیه که از آغاز با آمدن شوستر مخالف بود، در این مورد به دولت ایران اولتیماتوم داد و از دولت ایران خواست تا تعهد دهد که از «آن پس بدون توافق با سفارت‌های روس و انگلیس دست به چنین اقداماتی نزند.

  • در‌جریان جنگ‌های ایران و روس و متعاقب شکست‌هایی که متوجه لشکریان ایران شد، عباس میرزا ولیعهد و قائم مقام وزیر او به این نکته پی بردند که با وسایل ابتدایی و قشون ناهماهنگ و نامتحدالشکل و سایر کاستی‌ها قادر به مقاومت در مقابل تجهیزات و قشون روسیه نیستند، از این رو ناگزیر از کمک‌های خارجی شدند. در این برهه ناپلئون نیز به سبب درگیری‌هایی که با انگلیس و روسیه داشت، برای پیشبرد مقاصد سیاسی- نظامی خود آماده برقراری ارتباط با ایران شد و براساس معاهده فین‌کن‌اشتاین هیات نظامی،سیاسی به سرپرستی ژنرال گاردان راهی ایران کرد.

  • وزراى ایران قدمت تاریخ ایران را سد جمیع بلاها مى‌دانند. هرچه فریاد مى‌کنى سِیل رسید، مى‌گویند سه هزار سال است همین طور بوده‌ایم و بعد از این هم خواهیم بود. سرکار وزیر؛ آن وقتى که شما در آسیا به‌طور دلخواه خود سلطنت مى‌کردید، آن وقت کسى دویست فرسخ راه را در ده ساعت طى نمى‌کرد. آن وقتى که انتظام دولت را به سنگینی بى‌معنى و قـُطر شکم مى‌دانستند، آن ایام مدتى است گذشته است. حالا در سه هزار فرسخى ایران یک قلعه آهنى مى‌سازند و مى‌آیند محمره را در دو ساعت منهدم مى‌کنند. حالا در مقابل اقتدار دول همجوار نه الفاظ عربى به‌کار مى‌آید، نه استخوان‌هاى اجدادى، حالا چیزى که لازم داریم علم است و بصیرت.

جستجوی پیشرفته