شماره روزنامه ۶۰۰۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • بخشی از سالنامه سال 1301 درباره خلاصه مشاغل سرپرست خانوارهای تهرانی در همان سال است. در این جدول مشاغل این افراد در 12 بخش فلاحتی، استخراج معدن، صنعت و حرفه، صنایع راجع به علوم، حمل و نقل، کسب و تجارت، وزارتخانه‌ها و ادارات، مشاغل آزاد، سرمایه‌داری، نوکری و سرایداری، متفرقه و اشخاص بی‌حاصل دسته‌بندی شده است. همچنین استاد یا شاگرد بودن آنها در کارهایی که به صورت استاد و شاگردی است مشخص شده و این اطلاعات با توجه به محل سکونت این افراد، در هر ۱۰ ناحیه تهران ارائه شده است. بر این اساس بیشتر این افراد به کسب و تجارت مشغول بوده‌اند و دقیقا ۱۱۰۹۷ نفر آنها تجارت می‌کرده‌اند که در این میان ۹۹۱۸ نفر استاد و ۱۱۷۹ نفر از آنها شاگرد بوده‌اند.

  • رضاشاه نماد استبداد مدرن ایرانی، دخالتی بی‌حد و حصر در کلیه امور کشور از جمله اقتصاد داشت. او با استفاده از نیروی نظامی دست به سرکوب مخالفان زد و از سوی دیگر، یک رشته «اصلاحات» به نام «تجددطلبی» که سابقه فکری در انقلاب مشروطیت داشت، مدنظر قرار داد. قوانین تجاری که در دوره پهلوی اول به تصویب رسید، قطعا تجار را بیش از هر دوره دیگر به دولت محتاج و تحت سلطه آن قرار می‌داد. این دخالت طی حیات پهلوی اول، روز‌به‌روز بیشتر می‌شد. اگر در اوایل دوره رضاشاه اندکی ملایمت و انعطاف دیده می‌شد، در اواخر این دوره به استبداد مطلقه رسید.

  • در یک بخشنامه (متحد‌المآل) چاپ سنگی که تاریخ صدور آن (پس از تبدیل تقویم قمری به میلادی) 17 دسامبر سال 1887 است تصریح شده است که مالیات هر یکصد گوسفند و بز 25 قران و معادل 2 و نیم درصد بهای کل آن خواهد بود که باید از مالدارها (عمدتا عشایر) وصول شود. به مالدارها تفهیم شود دولت که نگهبان کشور است و از جان و مال ایشان حراست و حفاظت می‌کند مخارج متعدد دارد و مخارج آن طبق ضوابط، ازجمله این ضابطه از ملت وصول خواهد شد. از مفاد این بخشنامه چنین برمی‌آید که مالیات گوسفندهایی که در روستا و شهر نگهداری می‌شدند قاعده دیگری داشت.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: مهم‌ترین صحنه‌ها برای تقاضای پول از بازرگانان مربوط به فروش مقامات دولتی و به‌خصوص حکومت ایالات بود که به مزایده گذاشته می‌شد و به بالاترین پیشنهاددهنده فروخته می‌شد. رسیدن به مقام بستگی به بازرگانان داشت که پول لازم را تهیه یا پرداخت درآمد حاکم به دولت مرکزی را ضمانت کنند. عباس میرزا ملک آرا، برادر ناصرالدین‌شاه در زندگی‌نامه‌اش که به قلم خودش به رشته تحریر درآورده است توضیحات خوبی در مورد چگونگی این امور داده است. وی می‌گوید زمانی که در سال 1303 قمری، حکومت رشت به وی پیشنهاد شد ابتدا درآمد ایالت را مورد مطالعه قرار داد تا ببیند آیا ارزش دارد که سرمایه اولیه عظیمی را که سی و چهار هزار تومان بود، بپردازد یا نه.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: در روز 16 دسامبر سال 1903 هتل و قصر تاج محل به روی عموم مردم گشوده شد. این هتل که 565 اتاق دارد در جنوب شهر مومبای یا بمبئی در منطقه «کـلابـه»، روبه روی دروازه هند بنا شده است و بر اساس نشانه‌ها و عناصر معماری هندی طراحی و ساخته شده است. در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۰۸ میلادی، در اثر یک رشته عملیات تروریستی در بمبئی خسارات عمده‌ای به این هتل وارد شد، سقف آن به آتش کشیده و نابود شد که دوباره مرمت شده است. داستان احداث هتل کاخ تاج‌محل مومبای، مانند داستان بنای تاج محل اصلی در آگرا شنیدنی است.

جستجوی پیشرفته