قربان فاخته: انقلاب مشروطیت همان‌گونه که سرآغاز بسیاری از تغییرات و تحولات جامعه ایرانی در دوره معاصر به شمار می‌رود، سرآغاز تغییر سرنوشت و تحول در زندگی زنان ایرانی نیز محسوب می‌شود. با انقلاب مشروطیت زنان با وارد شدن به میدان فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فکری و فرهنگی تولدی دوباره و هویتی تازه یافتند. در پرتو مشروطیت زنان با فاصله گرفتن از آداب و سنن کهن جامعه ایرانی که آنان را همیشه در پستوی خانه‌ها محبوس و مهجور نگه می‌داشت، به خودآگاهی و بیداری دست یافته و به ساختن سرنوشت خویش علاقه‌مند شدند.

گروه تاریخ و اقتصاد: «اجتماعیون عامیون» برگردان نام «سوسیال دموکرات» بود به فارسی. آن فرقه در برخی از اعلامیه‌ها و نشریه‌هایش، خود را «اجتماعیون عامیون مجاهدین ایران»، یا تنها «فرقه مجاهد» می‌نامید. چه در ایران چه در قفقاز، فرقه اجتماعیون عامیون را گاه به نام «مجاهد» می‌خواندند که هم کلمه‌ای ساده بود، هم آوای فرهنگی آشنایی داشت. شبکه‌های سازمانی اجتماعیون در شهرهای قفقاز گسترده شد. اعضای آن به‌طور عمده پیشه‌وران، دکانداران و کاسب‌ها و کارگران بودند. برنامه اولیه اجتماعیون که نسخه ناقص آن بر جا مانده است، به برنامه همت شبیه بود و شامل خواسته‌هایی می‌شد چون تقسیم زمین‌های کشاورزی بین دهقانان، 8 ساعت کار روزانه برای کارگران،‌آزادی زبان و مطبوعات، حق تشکیل اتحادیه‌های کارگری و برپایی اعتصاب.

درمورد فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی زنان در دوره قبل از مشروطه، باید گفت در جامعه بسته و استبدادی دوره قاجار، امکان فعالیت‌های آزادانه و تشکل‌های سیاسی و اجتماعی حتی برای مردان فراهم نبود، چه رسد به زنان که از ابتدایی‌ترین حقوق نیز محروم بودند. با این حال دوره پیشامشروطه شاهد دو حرکت بزرگ از زنان بوده است که به باور تاریخ نگاران در حکم زمینه‌هایی برای جنبش بزرگ مشروطه بوده‌اند. این دو حرکت ارزشمند، پیشقراولی زنان در بلوای نان در سال 1277 هـ. ق و دیگری حضور فعال آنان در جنبش تنباکو در سال 1309 هـ.

با تشکیل سازمان پرورش افکار در سال 1317 بسیاری از اهداف و وظایف موسسه‌های فرهنگی به این سازمان منتقل شد. سازمان مزبور به عنوان یک موسسه دولتی وظیفه تبیین و تحقق اندیشه‌های فرهنگی ـ اجتماعی نوین دولت را از طریق چاپ و نشر کتب، سخنرانی و غیره برعهده داشت. بنا بود سازمان پرورش افکار بر تمامی شئون فرهنگی جامعه نظارت داشته و با امکاناتی که در اختیار داشت، سیاست‌های نوگرایانه دولت را در توده‌ها ترویج کند. منبع: اسنادی از انجمن‌ها و موسسه‌های فرهنگی ـ اجتماعی دوره رضاشاه، به کوشش رضا مختاری اصفهانی.

گروه تاریخ و اقتصاد: وقتی مطالعه می‌کنی، خود به خود موضوع به ذهنت می‌رسد. مثلا موضوع کتاب «زنان ایران در جنبش مشروطه» با مطالعه به ذهنم رسیده است. مثلا نوشتن نامه به مجلس توسط زنان، دادن طلا و جواهرات در راه مشروطه، دادن جهیزیه دختران برای مشروطه، دخترانی که با لباس پسرانه مبارزه می‌کردند. یا مثلا در مورد زینب پاشا که در کتاب «سه مبارز» آورده‌ام. قبل از اینکه من در مورد زینب پاشا بنویسم از او در کتاب‌های مکر زنان یاد شده بود. درحالی که شاعران مردمی آن زمان فقط در مورد شجاعت و انسانیت وی صحبت کرده‌اند.

گروه تاریخ و اقتصاد: آنچه می‌خوانید بخش دوم از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی است در روز شنبه، 20 اردیبهشت 1287 شمسی. محور گفت‌وگو تعیین بودجه قشون و ساماندهی آن و تصویب مواد جدید قانون انجمن تجارتی است: رئیس: پریروز گفته شد که موضوع مذاکره روز شنبه قرائت دفعه سیم تتمه قانون انجمن‌های تجارتی است حالا قرائت می‌شود.

(در این وقت شروع به قرائت و مذاکره تتمه قانون مزبور کرد. )

در باب مدت اجرای قانون انجمن‌های تجارتی و سایر قوانین، مذاکرات زیادی به عمل آمد. بعضی قائل بودند که تعیین مدت در این قانون لازم نیست و باید از همان ساعت که به صحه همایونی رسیده اجرا شود.

گروه تاریخ و اقتصاد: فرانک وایت (1996 - 1907 ) مخترع و دانشمند انگلیسی بود. او در سال 1930 موفق شد که موتور جت را بسازد. وایت پس از سال ها تحقیق در زمینه موتورهای توربوفن به این کشف دست یافت. در موتورهای توربوفن، ابتدا هوا کمپرس شده سپس وارد اتاقک احتراق می شود و بعد از احتراق از طریق شیپوره خارج شده و در طی این فرآیند، نیروی لازم را جهت رانش هواپیما به جلو تامین می کند. البته در موتورهای توربوفن، مقادیر دیگری از هوا از طریق کنارگذر نیز عبور داده می شود که در نهایت به گازهای خروجی داغ پیوسته و نیروی تراست را افزایش می‌دهد.