آرشیو اخبار : سرمقاله
-
پنجاهوسه سال نتیجه معکوس فشار به بانک مرکزی
دکتر تیمور رحمانی*آیا گسترش تسهیلات برای کسبوکار یک بنگاه باعث بهبود کسبوکار آن میشود؟ بدون تردید. آیا گسترش تسهیلات برای کسبوکارها باعث بهبود رونق کسبوکار و رشد اقتصادی میشود؟ مطلقا خیر. -
علل استمرار سیاستهای اقتصادی اشتباه
دکتر علینقی مشایخی *وضیعت اقتصادی در دو دهه گذشته مناسب نبوده است. اکنون نیز بهرغم تلاش دولت، تورم نزدیک به 40درصد و بیکاری زیاد است؛ قدرت خرید طبقه متوسط و پایین جامعه کم شده است و کاهش آن ادامه دارد؛ سرمایهگذاری ناخالص ملی به قیمت ثابت در دهه گذشته رو به کاهش بوده؛ نرخ ارز افزایش داشته است و خروج سرمایههای مادی و انسانی از کشور زیاد است. در قدم اول برای خروج از این وضعیت باید پذیرفت که شرایط فعلی حاصل سیاستهای اقتصادی، سیاستهای خارجی و سیاستهای داخلی، فرهنگی و اجتماعی طی چند دهه گذشته بوده است. این وضعیت نامطلوب از آسمان به ما نازل نشده، بلکه نتیجه تصمیمات و سیاستهای دولتهاست. بدون پذیرش این واقعیت که شرایط روز نتیجه تصمیمات و سیاستهای گذشته است، دریچه اصلاح و یادگیری برای بهبود شرایط بسته خواهد ماند. شرایط نامطلوب… -
احیای صندوقهای بازنشستگی
دکتر علی سرزعیمتصویب افزایش سن بازنشستگی در شورای نگهبان خبر مثبتی است. خوشبختانه اصلاحات صندوقهای بازنشستگی در ایران شروع شده و این افتخار امروز به پای مسوولان امر در دولت فعلی نوشته شد. برای نگارنده که در دولت سابق در حوزه مرتبط مشغول به خدمت بودم جای حسرت است که چرا این امکان در آن زمان فراهم نشد که در دوره خدمت ما این اصلاحات انجام شود. -
انقلاب صنعتی چهارم؛ دادهمحوری
سیاوش محدث*حدود ۵دهه از آنچه بهعنوان انقلاب صنعتی سوم یا اتوماسیون صنعتی نامیده میشود، گذشته است و برخی اقتصاددانان صنعتی با جدیت از پیشرفت سریع انقلاب صنعتی چهارم سخن میگویند. انقلاب جدید در نتیجه گسترش هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)، یادگیری ماشین (Machine Learning)، دیجیتالسازی (Digitalization) و دادهمحوری یا واژه جدید «datafication» گسترش یافته و به نظر زنجیره آخر رابطه مستقیم و فیزیکی انسان و تولید -اینبار در بخش خدمات - به مرور منقطع میشود. ماده اصلی این انقلاب دیگر فولاد و بتن و میز کاری و روبات نیست، بلکه داده و تحلیل داده در بطن انقلاب صنعتی چهارم قرار گرفته است- ماده اولیه تولیدی که موجب مناقشات حقوقی بسیار زیادی شده و با چارچوبهای سیاسی (Industrie 4.0 بهعنوان مثال در آلمان) و حقوقی (بهعنوان… -
نیاز به سیاست مهاجرپذیری مناسب برای ایران
جعفر خیرخواهان *آینده بسیار سریعتر و پرشتابتر از آنی که تصور و پیشبینی میکنیم نمایان خواهد شد. اما اگر میخواهیم در آینده و فردایی که خیلی زود به امروز تبدیل میشود شاهد کاستن از درد و رنجهای زندگی مردمان سرزمینمان و هموارتر شدن مسیر حرکت و توسعه کشور باشیم، نیازمند تهیه، تدوین و اجرای سیاستها و استراتژیهای جامعتر و مناسبتر در عرصههای گوناگون هستیم. ازجمله مسائل بسیار مهمی که کل جهان در دهههای آتی با آنها بیشتر دست به گریبان خواهد بود، در کنار تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، موضوع مهاجرت (و نیز پناهندگی و آوارگی) است. -
استراتژی دولتی مهار تورم
دکتر کامران ندری*در سال جاری، بانک مرکزی و مجموعه دولت برای مهار تورم حداقل چهار برنامه یا راهکار اساسی را دنبال کرده و تا حدودی توانستهاند در اجرای این برنامهها موفق عمل کنند. این چهار برنامه یا راهکار عبارتند از: 1- سرکوب دستمزدها برای جلوگیری از افزایش هزینههای تولید در بخش کارگری و ممانعت از افزایش کسری بودجه در بخش کارمندی. 2- تلاش برای تثبیت نرخ ارز. 3- کاهش نرخ رشد نقدینگی از طریق سیاست کنترل میزان وامدهی بانکها (کنترل ترازنامه). 4- پرهیز از شوکهای قیمتی از طریق تداوم تثبیت قیمت حاملهای انرژی و تخصیص ارز 28500تومانی برای تامین کالاهای پایه. با این همه، بعید است نرخ تورم در سال1402، چه تورم نقطه به نقطه و چه میانگین سالانه، کمتر از 40درصد باشد و کماکان، هزینههای تورم بالا اقتصاد و بخش عظیمی از مردم را آزار میدهد. -
زوال سرمایه
دکتر غلامرضا سلامیدر این مقاله برآنیم ابعاد نگرانکننده زوال سرمایه در کشور تبیین شود. این نوشته همچنین محدود به گفتوگو درباره زوال سرمایه بنگاههای اقتصادی است و بنابراین سرمایههای طبیعی و تمدنی مانند جنگلها، مراتع، زمینهای کشاورزی، جاذبههای تاریخی و طبیعی گردشگری و محیط زیست از یک طرف و زیرساختهای اقتصادی نظیر زیرساختها و ناوگان حملونقل (جادهای، ریلی، هوایی و دریایی) و انرژی (خطوط اصلی و فرعی انتقال برق، گاز، آب و چاههای نفت و گاز، منابع زیرزمینی و سطحی آب و...) را از طرف دیگر شامل نمیشود. هرچند در این دوگروه از سرمایههای ملی عمق فاجعه به مراتب ژرفتر است، ولی فعلا صرفا به بحث درباره زوال سرمایه در بنگاههای تولیدی که نقش مهمی در تشکیل سرمایه ملی دارند، پرداخته میشود. -
دورنمای سیاسی آمریکا در 2024
دکتر سیدمحمدکاظم سجادپور*آمریکا در حالی سال2024 میلادی را آغاز میکند که یکی از بغرنجترین و پیچیدهترین دوران حیات داخلی و بینالمللی خود را طی میکند. به خاطر اهمیت و وزن بینالمللی آمریکا آنچه در این کشور میگذرد، صرفا به چارچوبها و حصارهای داخلی محدود نشده و تحولات داخلی آمریکا بر همه جهان اثرگذار است. -
اینترنت و توازن قدرت
امیر ناظمی *توسعه را میتوان حاصل یک توازن در قدرت دانست؛ توازنی میان قدرت حکومت و قدرت جامعه. آنچه عجم اوغلو و رابینسون در کتاب «جاده باریک آزادی» بر آن تاکید دارند، همین گزاره است. برای توسعهیافتن چارهای نیست جز آنکه در یک مرز بسیار باریک، قدرت جامعه و قدرت حکومت به یک توازن و برابری برسند. جامعهای توسعهیافته است که توانمندی حرکت در این مرز باریک را دارد و از غلتیدن به هر سویی میپرهیزد. قدرت حکومت باید بتواند جامعه را از هرجومرج دور سازد و قدرت جامعه نیز باید بتواند حکومت را از دیکتاتوری دور کند. -
جنگ بزرگ منطقهای چقدر ممکن است؟
«سیاست خارجی دولت بایدن و حتی آمریکا در خاورمیانه شکست خورده است.» آیا این یک گزاره شعاری و از جنس پروپاگانداست؟ چقدر میتوان این گزاره را جدی گرفت؟ و در صورت اقامه استدلالهای متقن برای این ادعا پیامدهای چنین شکستی برای منطقه ما چیست؟ آیا همانطور که برخی تحلیلگران اعتقاد دارند خاورمیانه وارد جنگ گسترده منطقهای میشود؟ این دو جمله از مشاور امینت ملی بایدن را در نظر بگیرید: «منطقه خاورمیانه امروز ساکتتر از دو دهه گذشته است.» (سالیوان، 29سپتامبر2023، شورای آتلانتیک)؛ « «اگرچه خاورمیانه همچنان درگیر چالشهای همیشگی است، اما منطقه ساکتتر از دهههای گذشته است.» «در مواجهه با اصطکاکهای «جدی»، ما بحرانها را در غزه کاهش دادهایم.» (مقاله اخیر سالیوان در فارنافرز، زمان ارسال این مقاله به مجله دوم اکتبر2023 است.)