مدیر عامل شرکت ملی فولاد ایران:
بازار آهن بدون بورس فاجعه است
آقای رستی! به عنوان اولین سوال تحلیل و ارزیابی شما از صنعت فولاد در جهان و نوسانات قیمت در سال ۲۰۰۶ و پیش‌بینی آن در سال ۲۰۰۷ چیست؟
در دنیا یک جو مثبتی برای تولید و توسعه واحدهای فولادسازی وجود دارد که آثار آن را می‌توان از فعالیت زیاد تولیدکنندگان فولاد، به علت پذیرش سفارش‌های زیاد مشاهده کرد. این امر نشان‌دهنده آن است که فولادسازی در دنیا رو به توسعه است و طرح‌ها به سرعت اضافه می‌شوند و به طور طبیعی منجر به افزایش ظرفیت کارخانه‌های فولادی خواهد شد.
پیش‌بینی می‌شود که امسال بیش از ۵درصد بر تولید جهانی فولاد اضافه شود و به طور حتم امسال و چند سال آینده به علت شرایط بازار فولاد و مصرف و رونق آن، تولیدکنندگان تمایل زیادی به افزایش تولید پیدا خواهند کرد.
پیش‌بینی می‌شود که امسال در زمینه محصول نهایی در دنیا به تولید یک‌میلیارد و 113میلیون تن و سال آینده به یک‌میلیارد و 178میلیون تن برسیم.
علت اصلی افزایش ظرفیت کارخانه‌های فولادسازی دردنیا را چه می‌دانید؟
رشد توسعه اقتصادی کشورها، این رشد به افزایش مصرف و تقاضا منجر می‌شود و این امر انگیزه مناسبی برای افزایش ظرفیت تولیدکنندگان است.
وضعیت صنعت فولاد در ایران در سال ۸۵ را از نظر تولید، مصرف و صادرات و واردات و نوسانات قیمتی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در کشور ما در سال گذشته فقط 4درصد در زمینه تولید رشد داشتیم که این عدد نشان‌دهنده هم نقطه مثبت و هم منفی است.
مثبت از آن جهت که در سال ۸۵ بدون آنکه هیچ طرح جدیدی وارد مدار شود توانستیم به تولید ۹میلیون و ۹۲۸هزار تن دست یابیم و شرکت‌های فولادسازی با افزایش راندمان خود ۴درصد به میزان تولیدشان اضافه کردند.
از آن جهت نیز که هیچ طرحی به بهره‌برداری نرسید نقطه منفی در سال گذشت در بخش فولاد تلقی می‌شود.
چرا در سال ۸۵ هیچ طرحی به بهره‌برداری نرسید؟
چون طرح‌های فولادی زمان‌بر هستند و طرحی از قبل آغاز نشده بود که در سال گذشته به پایان و برای بهره‌برداری آماده شود.
اصولا طرح‌ها به گونه‌ای است که در یک دولت طرحی آغاز و در دولت دیگر به بهره‌برداری می‌رسد اما از دولت قبل برای دولت جدید طرحی برای بهره‌برداری باقی نمانده بود و از قبل تمام طرح‌ها به بهره‌برداری رسیده بودند و امیدواریم که طرح‌هایی که در دولت نهم آغاز شده به تدریج به بهره‌برداری و سرانجام برسد.
لطفا در خصوص میزان واردات و صادرات فولاد در کشور و در مجموع میزان مصرف کشور نیز با اعداد و ارقام بگویید؟
در سال گذشته در مجموع ۷میلیون و ۹۰۰هزار تن فولاد وارد کشور شد و حدود ۲میلیون و یکصد هزار تن نیز صادرات از کشور صورت گرفت. میزان مصرف فولاد در سال ۸۵ نیز حدود ۸/۱۵میلیون تن برآورد شده که نسبت به سال ۸۴، معادل ۸/۱۵درصد رشد داشته است.
چنانچه نگاه مقایسه‌ای داشته باشیم، در سال اول فعالیت دولت‌ها رشد مصرف فولاد به علت مسائل و مشکلات سیاسی اندک است تا اینکه به تدریج این امر تنظیم و کنترل می‌شود به گونه‌ای که هم‌اکنون که اجرای طرح‌های دولت و سازندگی به اوج رسیده در سال 85 شاهد رشد خوب 15درصدی مصرف نسبت به سال 84 به عنوان نخستین سال فعالیت دولت نهم بودیم که این رقم (8/15میلیون تن مصرف) برای کشور بی‌سابقه است.
بنابراین میزان کمبود فولاد کشور به چه میزان است؟
تولید فولاد کشور حدود 10میلیون تن و میزان مصرف نیز 8/15میلیون تن است که در این میان یعنی به 8/5میلیون تن فولاد دیگر در کشور نیاز است که هم‌اکنون برای رسیدن به میزان مصرف و تقاضای موجود در کشور از طریق صادرات و واردات این عدد متعادل می‌شود که عملا در سال 85 این اتفاق رخ داد و به علت واردات، قیمت فولاد در داخل متاثر از قیمت‌های جهانی شد و قابل کنترل نبود چرا که وقتی مجبوریم که 50درصد تولید فعلی کشور را از خارج وارد کنیم به طور طبیعی قیمت‌های داخلی متاثر از قیمت‌های جهانی خواهد شد.
عرضه فولاد وارداتی فولاد به قیمت‌های جهانی و بدون یارانه امکان‌پذیر نیست. بر همین اساس در سال گذشته به علت رشد قیمت‌های جهانی قیمت فولاد در کشور از انتظار مردم فراتر بود.
کمترین و بیشترین افزایش قیمت را در کدام یک از محصولات فولادی در سال گذشته شاهد بودید؟
کمترین افزایش قیمت در سال ۸۵ در زمینه فولادهای آلیاژی که حدود ۲۰درصد بود اما در سایر موارد ۴۰ تا ۵۰درصد نیز رشد قیمت را تجربه کردیم.
در سال 85 عمده‌ترین کمبود کشور در زمینه کدام یک از محصولات فولادی بود؟
در سال گذشته بیشترین کمبود را در زمینه تیرآهن در کشور شاهد بودیم چرا که تولید آن در کشور محدود است و کشورهایی هم که مطابق با استاندارد ما تیرآهن تولیدکنند کم هستند و چون دولت نهم تمرکزش بر روی ساخت بافت‌های روستایی، مدارس و مناطق زلزله‌زده بود و این بافت‌ها عمدتا مصرف‌کننده تیرآهن بودند. برهمین اساس مصرف آن در سال ۸۵ به صورت جهشی افزایش یافت.
دولت برای تامین تیرآهن مورد نیاز این مناطق چه اقداماتی در سال 85 انجام داد؟
به علت آن که تولید تیرآهن در کشور به اندازه نیاز نبود، دولت برای کنترل این مشکل تمام سعی خود را بر روی ممنوعیت صادرات تیرآهن متمرکز کرد تا بتواند پاسخگوی مصرف مورد نیاز داخل شود اما باز هم در مجموع کمبود تیرآهن در کشور محسوس بود.
منظور شما این است که پارسال اصلا صادرات تیراهن نداشتید؟
در سال ۸۵ به میزان بسیار جزئی از سال ۸۴ تعهداتی برای صادرات تیرآهن ایجاد شده بود که تحقق یافت اما در سال گذشته هیچ تعهد جدیدی صورت نگرفت و امیدواریم امسال نیز تیرآهن صادر نشود چرا که از سال گذشته پیش‌بینی‌های لازم برای جلوگیری از ایجاد تعهد جدید صورت گرفت.
در خصوص واردات تیرآهن هم لطفا بفرمایید چرا که وزارت بازرگانی قرار بود در سال 85 معادل 2میلیون تن تیرآهن وارد کشور کند؟
چون کشورهای زیادی نیستند که بتوانند تیرآهن مطابق با استانداردهای کشور ما تولید کنند لذا در زمینه واردات تیرآهن با مشکل مواجهیم و وزارت بازرگانی هم در سال گذشته برای واردات ۲میلیون تن تیرآهن به کشور موفق نشد البته مقداری وارد کردند و یک محموله نیز از همسایه‌های شمالی وارد کشور شد که به علت عدم تطابق با استانداردهای کشور عودت داده شد.
پیش‌بینی شما از بازار داخلی فولاد در سال 86 از نظر تولید، مصرف و صادرات و واردات و نوسانات قیمتی چیست؟
پیش‌بینی می‌شود که میزان تولید فولاد کشور از ۱۰میلیون تن فراتر نرود چنانچه مصرف کشور در همین حد یعنی ۸/۱۵میلیون تن باقی بماند باز هم در کشور با کمبود فولاد مواجهیم که به طور طبیعی با رشد مصرف در سال‌جاری باید نسبت به واردات آن از خارج اقدام شود.
و پیش‌بینی شما در خصوص نوسانات قیمتی فولاد در سال 86 چیست؟
چون برای تامین کمبود مورد نیاز باید از خارج فولاد وارد کنیم به همین علت قیمت‌های داخلی به شدت متاثر از قیمت‌های جهانی خواهد بود و تابع قیمت‌های جهانی است، پیش‌بینی می‌شود که قیمت فولاد خیلی کاهش نیابد چراکه شاهد بودید از ابتدای سال‌جاری قیمت شمش‌های وارداتی به شدت افزایش یافته و روی قیمت‌های داخلی نیز تاثیرگذار بوده است.
چه راهکاری برای کنترل و مهار افزایش قیمت فولاد در سال 86پیشنهاد می‌کنید؟
چون ما مجبوریم برای تامین کمبود مورد نیاز کشور از خارج فولاد وارد کنیم، لذا نمی‌توانیم ارزان‌تر از قیمت‌های تمام شده در بازار داخل عرضه کنیم در واقع ما باید یک سوم نیازمان را از طریق واردات تامین کنیم، طبیعتا وقتی فولاد با قیمت‌های جهانی وارد شود دولت هم برنامه‌ای برای ارائه یارانه در این زمینه ندارد چرا که اصولا صحیح هم نیست، در نتیجه قیمت‌های داخلی خود به خود تابع قیمت‌های جهانی خواهد شد.
آیا افزایش قیمت فولاد در افزایش قیمت اقلام دیگر در کشور از جمله مسکن تاثیرگذار نخواهد بود؟
البته سهم قیمت فولاد در قیمت مسکن کمتر از ۱۰درصد است و تاثیر آن بیشتر از نظر روانی است و لذا قیمت فولاد در قیمت مسکن اثر تعیین کننده‌ای نخواهد داشت.
در مجموع پیش‌بینی شما از نوسانات قیمت فولاد در سال جاری چگونه بود؟
درصد رشد نوسانات قیمت فولاد امسال نسبت به سال ۸۵ کمتر خواهد بود البته رشد خواهد یافت اما کمتر از سال گذشته چرا که افزایش قیمت‌ها اجتناب‌ناپذیر است به علت آن که در حال حاضر قیمت مواد اولیه در دنیا گران شده و به علت رشد توسعه اقتصادی کشورها و افزایش تقاضا و مصرف به طور طبیعی قیمت‌ها افزایش خواهد یافت.
وزارت بازرگانی در سال جاری اعلام کرده که امسال واردات 5/2میلیون تن شمش فولاد را در برنامه دارد آیا این میزان واردات هم کمکی به نوسانات قیمت‌های داخلی نمی‌کند؟
این میزان واردات تنها از افزایش قیمت‌ها تا حدودی جلوگیری می‌کند چرا که با قیمت‌های جهانی خریداری شود اما این میزان واردات بازار را تعدیل خواهد کرد.
آقای مهندس برای افزایش رقابت در بازار فولاد کشور و کاهش نوسانات قیمت فولاد چه پیشنهاداتی دارید؟
در شرایط کنونی عملا ظرفیت واحدهای نوردی نصب شده بیش از نیاز کشور است و هیچ مشکلی وجود ندارد اما تولید شمش و فولاد خام کمتر از نیاز کشور است بر همین اساس باید از طریق ارائه تسهیلات نسبت به واردات شمش اقدام کرد.
در گذشته بسیاری از تولیدکنندگان به صورت اعتباری شمش وارد می‌کردند و یکسال بعد باید پول را پرداخت می‌کردند لذا کافی بود همان شمش را با قیمت خرید در داخل بفروشند و یکسال با پول حاصل از آن کار کنند و سال بعد پول شمش خریداری شده را پرداخت کنند اما در حال حاضر به علت عدم ارائه اعتبار لازم این اقدام صورت نمی‌گیرد لذا دولت باید از واردکنندگان شمش حمایت کند و با پرداخت تسهیلات با بهره‌های کم نسبت به تامین نیاز واحدهای نوردی اقدام کند.
هم‌اکنون شاه‌بیت کمبود در کشور در زمینه شمش است و کشور به حدود ۵میلیون تن شمش نیاز دارد.
به عنوان سوال پایانی بفرمایید راه‌اندازی بورس فلزات چه تاثیری در بازار محصولات فولادی کشور داشته است؟
افرادی که قبل از تاسیس بورس فلزات فعالیت می‌کردند در صورت مقایسه با حال که بورس ایجاد شده کاملا تفاوتش را احساس می‌کنند.
در یک برهه زمانی که فولاد با قمیت کنترل شده‌ای از سوی دولت به فروش می‌رفت در بازار شاهد آن بودیم که به سه تا چهار برابر قیمت معامله می‌شد و سود حاصل تنها نصیب دلالان می‌شد تا قبل از ایجاد بورس فلزات، سود تولیدات واحدهای تولیدی نصب دلالان این بازار می‌شد اما با راه افتادن بورس فلزات قیمت‌ها متعادل‌تر شد و به طور طبیعی محصولات فولادی با قیمت‌های کمتری به دست مشتریان می‌رسد و سود حاصل برای تولیدکنندگان نیز صرف توسعه واحدهای تولیدی آنها می‌شود.
در تمام دنیا شرایط منطقی وجود دارد که قیمت معمولا متعادل است حال اگر در این میان افرادی ایرادات بورس را مطرح می‌کنند هر چند ما هم معتقدیم ایراداتی دارد و این امر طبیعی است چرا که هر سیستمی ممکن است ایراد و اشکال داشته باشد که باید برطرف شود، اما نبودن بورس و قیمت منطقی برای فلزات برای یک کشور فاجعه است.
هر متقاضی می‌تواند از بورس خرید کند و محدودیتی برای این امر وجود ندارد حال ممکن است عده‌ای در این میان خریداران عمده باشند و بیشتر خرید کنند، مشکل در اینجا است که سرمایه در اختیار گروه محدودی است و در صورت فراهم شدن شرایط چنانچه سرمایه‌داران بیشتری برای خرید پا پیش بگذارند محدودیتی از سوی بورس ایجاد نخواهد شد. راهکار اساسی این است که سرمایه‌گذاران بیشتری وارد بورس شوند و خرید کنند حال برای جذب سرمایه‌گذاران بیشتر برای خرید از بورس باید تشویق کرد تا اعتماد کنند و اگر سرمایه‌ای در خارج از کشور موجود است به داخل هدایت شوند و از بورس خرید کنند.در مجموع ساختار ایجاد بورس فلزات مثبت ارزیابی می‌شود و چنانچه دارای ایراد و اشکال است باید برطرف شود و ماهیت آن نباید زیر سوال برود.
منبع: نشریه بورس کالا
ارسال نظر