سود بانکی ۱۰درصد، سود خرید دلار ۵۲ درصد
رشد ۶۷۰ درصدی شکاف ارزی در ۹ ماه
این در حالی است که بیشتر این افزایش در ۲ ماه اخیر اتفاق افتاده است. بر اساس ارقام منتشر شده از بازار ارز، ۵/۳۴ درصد این افزایش در ۴۰ روز اخیر محقق شده است. در این مدت ۲ بار معاونین ارزی بانک مرکزی تغییر کردند. امری که به ظاهر در کنترل بانک مرکزی بر بازار ارز چندان موثر نبوده است و نرخ دلار هر روز بیش از دیروز سیر صعودی را تجربه کرد. در این مدت بارها رییس کل بانک مرکزی، از اجرای سیاست‌های جدید این نهاد برای مبارزه با پدیده‌ای که بانک مرکزی از آن به عنوان سفته بازی یاد می‌کند، سخن گفته است. وعده دلار ۱۰۰۰ تومانی نیز یکی از وعده‌هایی بوده که محمود بهمنی در این مدت به آن اشاره کرد.
دلار در 3 ماهه اول سال
پس از قطع شدن مراودات تجاری کشور با امارات متحده عربی که در مهرماه سال گذشته رخ داد، نرخ دلار تا حدی از نرخ مرجع فاصله گرفت. بانک مرکزی در آن مقطع با استفاده از سیاست تزریق ارز به بازار تا حدی این افزایش را کنترل کرد؛ به طوری که نرخ دلار در ابتدای معاملات سال ۹۰ به ۱۱۱۵ تومان رسید. این در حالی بود که نرخ مرجع در این تاریخ توسط بانک مرکزی در سطح ۱۰۳۹ تومان قرار داشت که نشان از شکاف ۷۶ تومانی داشت. در فروردین ماه متن کامل بسته پولی سال ۹۰ منتشر شد. بسته‌ای که به عقیده بسیاری از کارشناسان ریشه اصلی تلاطم‌ها در بازار ارز و سکه بوده است. در بسته پولی سال ۹۰ نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی به میزان قابل توجهی کاهش یافت. امری که بسیاری از کارشناسان اقتصادی از آن به عنوان دلیل خروج سرمایه‌ها از بخش تولیدی اقتصاد و هجوم آن‌ها به بازارهایی نظیر سکه و ارز یاد می‌کنند. بر این اساس نرخ دلار در اردیبهشت ماه امسال به ۱۱۹۰ تومان رسید که با توجه به نرخ مرجع ۱۰۵۸ تومانی شکاف ارزی دلار را به ۱۳۲ تومان رساند. این روند نگرانی‌های بانک مرکزی و مسوولان را تا حدی جدی‌تر کرد، به طوری‌که رییس کل بانک مرکزی در چند نوبت از نیاز به
تغییر در بسته پولی سخن گفت. وی همچنین در این باره، وعده یکسان سازی نرخ ارز در بازار را داد. سیاست بانک مرکزی در آن مقطع به صورت افزایش ناگهانی نرخ مرجع و سپس حرکت به سمت کاهش دادن نرخ در بازار ارز بود. بر این اساس بانک مرکزی در تاریخ ۱۸ خرداد ماه امسال نرخ مرجع را ۱۰۰ تومان افزایش داد تا شکاف ارزی را تا حد زیادی کاهش دهد. در پی این افزایش، نرخ مرجع دلار به ۱۱۷۱ تومان رسید، در حالی که نرخ بازار در سطح ۱۲۵۰ تومان قرار داشت در نتیجه شکاف ارزی به سطح ۷۹ تومان برگشت. هرچند این رویه بانک مرکزی تداوم چندانی نداشت و پس از چند روز نرخ مرجع به سطح پیشین خود برگشت.
رشد 153 درصدی شکاف در 3ماهه دوم
با انتصاب کمال سید علی به سمت معاونت ارزی، بانک مرکزی سیاست‌های جدیدی را در مورد بازار ارز در پیش گرفت. سید علی سیاست‌های سه‌گانه‌ای را برای برگرداندن ثبات به بازار ارز در پیش گرفت. بر این اساس انتقال فروش ارز مسافرتی به فرودگاه‌ها و ممنوعیت آن در سطح شهر، افزایش حواله ارزی تا سقف ۵۰۰ هزار دلار و ایجاد خطوط ری فاینانس، استراتژی‌های سه گانه بانک مرکزی برای کاهش شکاف ایجاد بوجود آمده میان نرخ ارز در بازار رسمی و آزاد اعلام شد. سیدعلی تاکید داشت که تامین نیازهای واقعی ارز از وظایف اصلی بانک مرکزی است. سیاست‌های بانک مرکزی پس از سر کارآمدن سید علی، برای مدتی موفق بود. بر این اساس نرخ دلار در بازار در تیر ماه امسال در سطح ۱۱۴۵ تومان قرار گرفت. این رقم با توجه به نرخ مرجع دلار معادل ۱۰۵۴ تومان ۹۱ تومان شکاف ارزی را برای دلار رقم زد. اما آمار و ارقام از بازار نشان‌دهنده شروع دوباره روند افزایشی ارز در بازار از مرداد ماه به بعد است. بر این اساس نرخ دلار در مرداد ماه به ۱۱۸۴ تومان و در شهریور ماه به ۱۲۶۷ تومان رسید. این در حالی بود که نرخ دلار مرجع برای این ۲ ماه توسط بانک مرکزی به ترتیب معادل ۱۰۵۸ و ۱۰۶۷ تومان
تعیین شد. این امر به معنای شکاف ۱۲۶ و ۲۰۰ تومانی دلار برای مرداد ماه و شهریور ماه است. این شکاف برای پایان ۳ ماهه دوم سال در مقابل شکاف ۷۹ تومانی پایان ۳ ماهه اول سال نشان‌دهنده رشد ۱۵۳ درصدی است.
ثبت رکوردهای پی درپی پس از تابستان
نرخ دلار در مهر ماه امسال در سطح ۱۲۶۴ تومان قرار گرفت که با نرخ دلار مرجع ۱۰۷۰ تومان تفاوت چندانی را نسبت به شهریور ماه نشان نمی‌دهد. با این همه بیشتر تحولات افزایشی دلار به بعد از مهرماه امسال برمی‌گردد. در پی فاصله گرفتن هر چه بیشتر نرخ بازاری دلار از نرخ مرجع، معاونت ارزی بانک مرکزی تصمیم به اعمال تغییراتی در تخصیص ارز به متقاضیان گرفت. بر این اساس قرار شد تا ارز مسافرتی با نرخ بازار فرعی که تقریبا نرخی بین نرخ مرجع و بازار بود، در اختیار متقاضیان قرار گیرد. این امر که مسلما در عکس‌العمل به افزایش شکاف ارزی بود نیز راه به جایی نبرد. در آبان ماه نرخ دلار رکورد جدید ۱۳۰۰ تومان را ثبت کرد و به سطح ۱۳۱۵ تومان رسید. این در حالی بود که بانک مرکزی نرخ مرجع را برای دلار در سطح ۱۰۸۸ تومان تعیین کرد. در نتیجه شکاف ارزی به سطح ۲۲۷ تومان رسید. در پی تحولات در بازار ارز معاونت ارزی بانک مرکزی بار دیگر عوض شد. بر این اساس مینو کیانی راد جای کمال سید علی را در حوزه معاونت ارزی بانک مرکزی گرفت. این تغییر در معاونت ارزی بانک مرکزی نه تنها راه به جایی نبرد، بلکه باعث رشد شدید و شدیدتر تمایل به دلار در بازار داخل شد. بر
این اساس نرخ دلار در آذر ماه رکورد ۱۵۰۰ تومان را زد و شکاف ارزی را به سطح ۴۰۰ تومان رساند. این تمایل که به ظاهر همچنان رو به افزایش است، رکورد تاریخی ۱۷۰۰ تومان را برای دلار در معاملات دیروز به جای گذاشت. به عبارت دیگر شکاف ارزی معادل: ۵۸۴ تومان.
ذخیره‌های دلاری چقدر سود داشته است؟
نرخ دلار در بازار ایران از ابتدای امسال معادل ۵/۵۲ درصد رشد کرده است. این میزان سود در طی تنها ۹ ماه قابل‌توجه است. به خصوص وقتی این رقم با نرخ سود سپرده‌های با مدت مشابه مقایسه شود. بسته پولی سال ۹۰ که توسط شورای پول و اعتبار تنظیم شده است، نرخ سود چنین سپرده‌هایی را معادل ۱۰ درصد تعیین می‌کند. به نظر نمی‌رسد که تفاوت سود ۵/۵۲ درصدی سوداگرایی در بازار ارز و سود ۱۰درصدی سپرده‌های بانکی (که منشا فعالیت‌های اقتصادی کشور می‌توانند باشند) کار چندان پیچیده‌ای باشد. این جاست که بسیاری از کارشناسان معتقدند بانک مرکزی به جای مبارزه با سوداگرایی از طریق تزریق ارز، بهتر است ریشه افزایش سوداگرایی در بازار را هدف‌گیری کند. این امر مدت‌هاست که به مهم‌‌ترین پیشنهاد کارشناسان اقتصادی تبدیل شده است: تغییر در بسته پولی.
ارسال نظر