ماموریت ۲۰۲۰ دروازههای تجارت
بر این اساس، «ارائه خدمت به مردم با ایجاد جوامع امن و ایمن»، «تضمین رشد و رفاه با کاهش موانع تجاری برای کشورهای عضو» و«محافظت از محیطزیست و اطمینان از پایداری آن برای نسلهای آینده» سه ماموریت اصلی گمرکهای جهانی خواهد بود. مطابق برنامه اول، گمرک از نقش مهمی در اجرای مقررات برای مقابله با چالشهای اجتماعی و اقتصادی کشورها، همچنین مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی و تروریسم و اقدام علیه قاچاق انسان، مواد مخدر، اسلحه و پولشویی برخوردار است. مطابق این برنامه نیز تجارت بینالملل نقش مهمی در حمایت از یک کشور و اقتصاد پایدار دارد؛ بنابراین گمرک با سادهسازی فرآیندها، میتواند زمان و هزینه حمل کالا از مرزها را کاهش و فعالیتهای تجاری را گسترش دهد. در چارچوب برنامه سوم نیز، گمرک میتواند با پشتیبانی از اجرای موثر موافقتنامههای مختلف زیستمحیطی چندجانبه، در مبارزه با تغییرات نامناسب آب و هوا نقشی اساسی را ایفا و پایداری زیستمحیطی را تقویت کند. اما به اعتقاد کونیو میکوریا، دبیرکل سازمان جهانی گمرک (WCO)، در مسیر عملیاتی کردن این اهداف، گمرکات باید بهعنوان یک سازمان مستقل بتوانند نقش برجستهای در زنجیره تامین بینالمللی ایفا و در عین حال آیندهای پایدار، ایمن و فراگیر را تضمین کنند. در واقع با گذشت ۱۰ سال از دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد و با توجه به پیوندهای مستقیم بین ماموریت استراتژیک گمرک و این اهداف، ضروری است که گمرک الزامات جهانی در تحقق اهداف زیستمحیطی، اقتصادی، بهداشتی و اجتماعی را مورد توجه قرار دهد. ابعاد مختلف ایجاد این ثبات، زیربنای گمرک در دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد است که در برنامه ۲۰۳۰ سازمان ملل متحد برای توسعه پایدار مشخص شده است.
ارائه خدمت به مردم با ایجاد جوامع امن و ایمن: گمرک از نقش مهمی در اجرای مقررات برای مقابله با چالشهای اجتماعی و اقتصادی کشورها با توجه به ارتقای نوآوری از طریق حمایت از حقوق مالکیت معنوی و جلوگیری از ورود کالاهای جعلی، همچنین مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی و تروریسم و اقدام علیه قاچاق انسان، مواد مخدر، اسلحه و پولشویی برخوردار است.
تضمین رشد و رفاه با کاهش موانع تجاری برای کشورهای عضو: تجارت بینالملل نقش مهمی در حمایت از یک کشور و اقتصاد پایدار دارد. گمرک با سادهسازی فرآیندها میتواند زمان و هزینه حمل کالا از مرزها را کاهش و همزمان فعالیتهای تجاری را گسترش دهد. در نتیجه درآمد و اشتغال افزایش و سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی ارتقا مییابد. علاوه بر این، گمرک میتواند با بهبود تعاملات مرزی و مبارزه مستمر با هرگونه جعل و تقلب و فرارهای مالیاتی، وصول درآمدهای دولت و تامین اعتبار زیرساختهای عمومی را تضمین کند.
محافظت از محیطزیست و اطمینان از پایداری آن برای نسلهای آینده: گمرک میتواند با پشتیبانی از اجرای موثر موافقتنامههای مختلف زیستمحیطی چندجانبه، در مبارزه با تغییرات نامناسب آب و هوا نقشی مهمی را ایفا و همچنین پایداری زیستمحیطی را تقویت کند. اهداف این موافقتنامهها شامل جلوگیری از تجارت غیرقانونی زبالههای خطرناک و مواد مضر برای لایه ازن، مبارزه با تجارت غیرقانونی گونههای در معرض انقراض، جلوگیری از شیوع بیماریهای گیاهی و جانوری، همچنین سایر موارد خطرناک است. علاوه بر این، گمرک از این امکان برخوردار است که وظیفه وصول مالیاتهای غیرمستقیم بر میزان انتشار کربن (مالیات سبز) را به عهده بگیرد.
اما چشمانداز جهانی این سازمان در برنامه راهبردی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ با عنوان «همکاری گمرکات برای جهانی ایمنتر و مرفهتر؛ تقسیم مرزها، اتصال گمرکات»، نقش گمرک را در حفاظت و امنیت اقتصادی مرزها برجسته میسازد و از این طریق به رونق اقتصادی و اتحاد اعضا در زنجیره تامین کمک میکند. علاوه بر این، برنامه زیستمحیطی WCO در سال ۲۰۱۹ بیانگر این واقعیت است که برای حرکت به سمت جامعهای پایدار که توسعه آن موجب حفظ و احترام به محیطزیستمیشود، گمرک باید در هر فرصتی که امکان دارد فعالیت خود را بهصورت قوی و پایدار انجام دهد. بنابراین سازمان جهانی گمرک برای تحقق این موارد خواستار موارد زیر است: ۱- اجرای جدیدترین نسخه سیستم هماهنگ شده WCO و اطمینان از در دسترس بودن اطلاعات دقیق و با کیفیت در مورد کالاهایی که در بازار بینالمللی مورد معامله قرار میگیرند. این دادهها برای سنجش و گزارش پیشرفت کشورها در مقابل چارچوب اهداف توسعه پایدار مهم هستند، در واقع بدون معیارهای کیفی تجارت، نظارت بر جریان تجارت در سراسر جهان یا حمایت از اجرای سیاستهای تجارت بینالمللی برای توسعه پایدار امکانپذیر نیست. ۲- استفاده مستمر و شفاف از رویههای مختلف گمرکی و عملکرد مناسب گمرکات برای حمایت، تسهیل، سادهسازی و هماهنگی رویهها و تقویت همکاریهای بین سازمانی از جمله همکاری با پلیس و سایر سازمانهای اجرای قانون در سطح ملی، منطقهای و بینالمللی. ۳- اجرای مقررات مربوط به تجارت بینالملل مانند کنوانسیون بازل در مورد کنترل حملونقل فرامرزی پسماندهای خطرناک و دفع آنها، پروتکل مونترال درخصوص موادی که باعث آسیب به لایه ازن میشوند، پروتکل کاراگنا در مورد امنیت زیستی، کنوانسیون استکهلم در مورد آلایندههای ارگانیک، کنوانسیون میراث جهانی و کنوانسیون بینالمللی تجارت انواع خطرناک جانوران وحشی. ۴- اجرای شیوههای مدیریت ریسک به منظور تسهیل تجارت، افزایش رشد اقتصادی و جذب سرمایهگذاری خارجی، که حاصل آن کمک به کاهش فقر است. ۵- گسترش برنامه «گمرک دیجیتالی» با تاکید بیشتر بر استفاده از فناوریهای نوین ازجمله پنجره واحد با کارآیی بالا و زیرساختهای پیشرفته فناوری اطلاعات و تبادل دادههای استاندارد شده الکترونیکی. ۶- اجرای سریع چارچوب استاندارد WCO در تجارت الکترونیکی مرزی برای بهرهگیری از فرصتهای تجارت الکترونیکی به شیوههای فراگیر.
۷- کاهش تاثیر جعل و دزدی دریایی برای جلوگیری از رقابت ناعادلانه و ایجاد محیطی توانمند که در آن نوآوری و خلاقیت میتواند رشد کند. (از طریق عملیات مشترک، میتواند ابزار لازم برای تجزیه و تحلیل ریسک کارآمدتر را به کارکنان گمرک ارائه دهد.) ۸- حصول اطمینان از رویکردهای هدفمند جهت بهبود وحدت رویه در گمرکات.