معمای قدم بعدی اوپک

 بازار به این حرکت اوپک‌پلاس واکنش مثبت نشان داد و سه‌شنبه برای اولین‌بار از بیش از ۲ سال گذشته با قیمت بالای ۷۰ دلار بر بشکه بسته شد. نفت‌خام آمریکا هم در همان روز به بیشترین سطح از اکتبر ۲۰۱۸ رسید و رشد قیمت‌ها در معاملات چهارشنبه هم ادامه یافت. آژانس بین‌المللی انرژی که کشورهای مصرف‌کننده را نمایندگی می‌کند، پیش از برگزاری این جلسه اعلام کرد تقاضای نفت ممکن است در یک سال آینده به سطوح پیشاکرونایی برگردد و ریسک بیش از حد داغ‌کردن بازار در صورت ادامه سیاست‌های تولید اوپک‌پلاس وجود دارد. اقتصادهای غربی به‌شدت نگران افزایش تورم هستند که می‌تواند روند ریکاوری را مختل کند.  در صورت وقوع چنین سناریویی، بازار نفت نیز متضرر خواهد شد. با این وجود، کشورهای تولیدکننده که در سال ۲۰۲۰ فاجعه قیمت منفی را هم تجربه کرده بودند، می‌خواهند عرضه را قطره‌چکانی اضافه کنند. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران هم پس از برگزاری نشست کوتاه اوپک‌پلاس در مورد زمان بازگشت عرضه ایران گفت: «هر وقت توافق شود و تحریم‌ها برداشته شود به بازار نفت بر‌می‌گردیم.»

  سیگنال مثبت عربستان

اوپک‌پلاس در جلسه سه‌شنبه خود که گفته می‌شود کمتر از ۳۰ دقیقه به طول انجامید، تصمیم گرفت تولید خود را طبق برنامه قبلی‌ برای ماه جولای ۸۴۱ هزار بشکه در روز افزایش بدهد. وزیر انرژی عربستان اما بازار را وادار کرد در مورد آنچه این ائتلاف پس از جولای انجام خواهد داد، به گمانه‌زنی بپردازد. عبدالعزیز بن‌سلمان در یکی از خوش‌بینانه‌ترین اظهارنظرهای خود گفت: «چشم‌انداز تقاضا نشانه‌های واضحی از بهبود را نشان داده است.» با این حال، او در مورد اینکه آیا عرضه بیشتری پس از این نیاز خواهد بود یا خیر، اظهار کرد: «وقتی آن (تقاضا) را ببینم، باورش خواهم کرد.»  رویکرد انتظار اوپک‌پلاس به دلیل احتیاطی است که سرلوحه کارش قرار داده است اما امکان این وجود دارد که اگر تقاضا به سرعت بالا رود، از واکنش بهنگام نسبت به آن جا بماند. ریسک اقتصاد کلان برای سیاستی که اوپک و متحدانش پیش‌گرفته‌اند، رشد سریع تورم خواهد بود که می‌تواند بر روند ریکاوری اثر منفی بگذارد. اتحاد اوپک‌پلاس بیش از یک سال است که از طریق کاهش تولید در حال نجات قیمت نفت است و در چند ماه گذشته آغاز به افزایش محتاطانه عرضه خود کرده چراکه هم قیمت به اندازه کافی بالا رفت و هم تقاضا. داستان طلای‌سیاه اما در حال معکوس شدن است: پیش از این عرضه بسیار بیشتر از تقاضا بود که منجر به متورم‌شدن موجودی‌ها شده بود اما بازار در حال ورود به کسری عرضه نسبت به تقاضا است. این موضوع موجب بیش از حد داغ‌شدن بازار و در نتیجه تضعیف ریکاوری خواهد شد. اما این گروه همچنین باید ریسک دوگانه بازگشت عرضه ایران و شیوع مجدد ویروس‌کرونا و جهش آن را نیز مدیریت کند. دبیرکل اوپک، محمد سانوسی بارکیندو در این مورد گفت: «کووید-۱۹ یک دشمن پایدار و غیرقابل پیش‌بینی است و جهش ژنتیکی شوم آن همچنان یک تهدید است.»  شاهزاده عبدالعزیز همچنین احتمالا سیاست انتظار را به این دلیل دنبال می‌کند که هضم‌شدن نفت اضافه شده خود و دیگر متحدانش در اوپک‌پلاس را در بازار ببیند. این گروه در ماه مه ۶۰۰ هزار بشکه در روز، در ماه ژوئن ۷۰۰ هزار بشکه روزانه و در ماه آینده (جولای) ۸۴۰ هزار بشکه در روز به تولید خود می‌افزایند. اثر این رشد تولید در تابستان احساس خواهد شد. به گفته بلومبرگ، مشکل این سیاست این است که ممکن است پالایشگاه‌هایی که در مورد قدم بعدی اوپک اطمینانی ندارند، به سمت بازار نقدی تک محموله سرازیر شوند. این موضوع قیمت را بالاتر می‌برد و بنابراین‌ دیگر پالایشگران هم با اضافه شدن به این جرگه، موجب داغ‌شدن بازار می‌شوند. نشانه‌هایی مبنی بر اینکه سرمایه‌گذاران همین حالا هم انتظار چنین اتفاقی را دارند، وجود دارد.  طبق توافقی که سال گذشته اوپک‌پلاس داشت و چند‌بار با توجه به شرایط بازار آن را اصلاح کرد، از جولای امسال تا آوریل سال ۲۰۲۲ تولید باید ثابت باقی‌بماند. اما این موضوع قابل مذاکره است چراکه با رشد تقاضا، فشارها به اوپک‌پلاس از بیرون و درون برای افزایش عرضه بیشتر خواهد شد.

 زنگنه: هر وقت توافق شود به بازار نفت برمی‌گردیم

وزیر نفت در واکنش به زمان بازگشت ایران به بازار نفت گفت: «هر وقت توافق شود و تحریم‌ها برداشته شود، به بازار نفت برمی‌گردیم.»

به گزارش «شانا» بیژن زنگنه سه‌شنبه‌شب پس از پایان هفدهمین نشست اوپک‌پلاس درباره این نشست اظهار کرد: «نشست کوتاهی بود، به نظرم تا حدود زیادی تحت تاثیر احتمال بازگشت ایران به بازار نفت قرار داشت.» وزیر نفت درباره اینکه آیا ایران در این نشست بازگشت خود را به بازار اعلام کرده است، گفت: «ما موردی اعلام نکردیم، زیرا اعلام نمی‌خواهد، هر وقت توافق شود و تحریم‌ها برداشته شود به بازار برمی‌گردیم.» زنگنه در واکنش به اظهارات بارکیندو، دبیرکل اوپک که گفته است بازگشت ایران باید منظم و شفاف باشد، پاسخ داد: «شفاف هستیم، اما درباره منظم‌بودن هم به‌طور حتم مانند همه کارها با نظم کار می‌کنیم.»

 مذاکرات برجامی ایران

بر اساس گفته مقامات ایرانی، بعید است در این دور از مذاکرات با قدرت‌های جهانی یک توافق حاصل شود و کشورها به جمع‌بندی جدیدی از شرایط نیازمندند. علی ربیعی، سخنگوی دولت در این‌باره گفته این توافق احتمالا در پایان دولت روحانی به نتیجه برسد. بازار نفت می‌خواهد بفهمد چه زمانی نفت ایران به بازار باز‌‌خواهد‌گشت. تخمین زده می‌شود ایران در صورت توافق بتواند در سال آینده میلادی تولید خود را به ۴ میلیون بشکه در روز برساند. عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران هم در این‌باره گفته نمایندگان کشورها احتمالا باید به کشورهایشان برگردند تا با دولت متبوعشان مشورت کنند.  آمریتا سن، تحلیلگر ارشد شرکت مشاوره‌ای انرژی اسپکتس در این‌باره اظهار کرد: «آنها (اوپک‌پلاس) منتظر خواهند ماند تا ببینند برای ایران چه پیش خواهد آمد. اگر ایران واقعا در رسیدن به یک توافق تاخیر کند و تقاضا طبق انتظار بالا رود، بنابراین اوپک باید بشکه‌های نفت را بازگرداند.»  قیمت نفت برنت زمان نوشتن این گزارش (ساعت ۱۶:۳۰ به وقت تهران) با ۸۰ سنت افزایش معادل ۱۴/ ۱ درصد، از مرز ۷۱ دلار بر بشکه گذشت. نفت‌خام آمریکا هم کمتر از یک‌درصد بالا رفت تا به سطح ۳۷/ ۶۸ دلار برسد. بهای نفت به دلیل ترسیم چشم‌انداز مثبت از تقاضا توسط اوپک‌پلاس و همین‌طور کاهش احتمال توافق در کوتاه‌مدت بین ایران و طرف‌های مقابل در روز چهارشنبه نیز به رشد خود ادامه داد. گفته می‌شود ترافیک جاده‌ای در بریتانیا برای اولین‌بار در هفته گذشته به سطوحی بالاتر از دوره پیش از شیوع‌کرونا رسید؛ امری که آخرین نشانه افزایش مصرف عنوان می‌شود.