آیا نقاش بزرگ سبک پاپ‌آرت کپی‌کاری کرده است؟
دادگاه وارهول ۳۵ سال پس از مرگ
در چند ماه اخیر ماجرای مربوط به سریال شبکه نمایش خانگی «جیران» از نمونه‌های متاخر ایرانی در همین رابطه است. اما نکته جالب اینکه بزرگترین نام‌های جهان هنر، از جمله «اندی وارهول» نقاش برجسته سبک پاپ، نیز از گزند همین مرزهای ناپیدا در امان نمانده‌اند. خاصه اینکه همین وارهول یک بار هم به همین خاطر ترور هم شده است. یکی از همکاران او که نویسنده‌ای نسبتا جوان بود، نسخه دست‌نویس نمایشنامه‌ای را به وارهول می‌سپارد. وارهول ادعا می‌کند نمایشنامه را گم کرده است. نویسنده هم به تصور اینکه وارهول خواسته اثر را به نام خودش منتشر کند، او را ترور می‌کند. اما این همه ماجرا نیست.
ماجرای کپی‌کاری وارهول
به زودی دادگاه عالی آمریکا به بحث‌های مربوط به اختلاف کپی‌رایت بین بنیاد «اندی وارهول» و عکاس مشهور «لین گلداسمیت» می‌پردازد که عکس او از «پرینس» ستاره موسیقی راک در سال ۱۹۸۱، دستمایه خلق چند نقاشی توسط «وارهول» شده است.
دادگاه با این چالش رو‌به‌روست که زمانی که یک هنرمند از اثر دیگری تحت قانون کپی‌رایت «استفاده منصفانه» می‌کند، چه تصمیمی بگیرد. اختلاف بر سر مرز قانونی بین الهام و استفاده نادرست، توجه گسترده‌ای را برای هنرمندان جلب کرده است. «وارهول» که در سال
۱۹۸۷ درگذشت، یکی از شخصیت‌های اصلی جنبش پاپ آرت بود که در دهه ۱۹۵۰ ظهور کرد و به دلیل سبک عجیب‌و‌غریب و استفاده جسورانه از رنگ‌ها شهرت داشت. او اغلب با الهام از عکس‌های سوژه‌های معروف از جمله بازیگران زن «مریلین مونرو» و «الیزابت تیلور»، ملکه الیزابت بریتانیا، «مائو تسه‌تونگ» رهبر چین، محمدعلی کِلی بوکسور معروف، «دبی هری» خواننده راک و همچنین محصولات تجاری از جمله قوطی‌های سوپ کمپبل و نقاشی‌های چاپ سیلک، آثار هنری بسیاری را خلق کرد.
«لین گلداسمیت» در سال ۱۹۸۱ از «پرینس» خواننده معروف برای مجله نیوزویک عکاسی کرد و «وارهول» بر اساس یکی از این عکس‌ها، ۱۴ تابلوی چاپ سیلک و دو تصویر با مداد کشید.
«گلداسمیت» ۷۴ساله گفته است تنها پس از مرگ «پرینس» در سال ۲۰۱۶ از آثار «وارهول» مطلع شده است. پس از رد ادعای نخست «گلداسمیت» در منهتن، او در سال ۲۰۱۷ از بنیاد «اندی وارهول» به دلیل نقض کپی‌رایت شکایت کرد و حالا دادگاه عالی به استدلال‌های مربوط به درخواست تجدیدنظر از تصمیم دادگاه پایین‌تر به نفع «گلداسمیت» رسیدگی خواهد کرد.
قانون کپی‌رایت گاهی اوقات استفاده منصفانه از آثار دارای کپی‌رایت را بدون اجازه پدیدآورنده مجاز می‌داند. یکی از عوامل کلیدی که دادگاه‌ها در تعیین استفاده منصفانه در نظر می‌گیرند این است که آیا اثر هدفی «متحول‌کننده» دارد یا خیر.
