رسانه‌های خارجی از مباحثه نامزدها نوشتند
ارزیابی عملکرد تلویزیون در اولین مناظره انتخاباتی
در این دوره گسترش فضای مجازی و امکانات تبادل‌نظر بین نامزدها و هواداران و همچنین وجود کرونا که مانع فعالیت معمول ستادهای انتخاباتی شده، علاوه بر جلب توجه مردم به برنامه‌های تلویزیونی، موجب داغ شدن گپ‌وگفت‌ها در رسانه‌های اینترنتی نیز شده است. از این‌رو کاربران در فضای مجازی به اظهارنظر درخصوص مسائلی چون مشارکت در انتخابات می‌پردازند و چهره‌‌های مختلف جریان‌‌های سیاسی در ادامه برنامه‌های تلویزیونی در شبکه‌‌هایی نظیر توییتر و کلاب‌هاوس به صریح‌‌ترین شکل مورد نقد و تحلیل قرار می‌گیرند که البته پیکان بیشترین نقدها نیز در این دوره به سوی دولت نشانه رفته است. اوج این انتقادها را می‌توان در اولین مناظره نامزدها مشاهده کرد که واکنش‌هایی هم دربرداشته است. به نحوی که سخنگوی دولت و رئیس دفتر رئیس‌جمهوری خواستار زمان برای پاسخگویی به اتهامات مطرح‌شده از سوی نامزدها به دولت شدند. علی ربیعی در نامه‌ای به رئیس صداوسیما نوشت: «در اولین مناظره شاهد اتهام زنی‌های متعدد بودیم. امکان پاسخگویی به اتهامات فاحش و بی‌اساس حاصل نشده است. منتظر پاسخ مناسب از سوی آن سازمان محترم هستیم.» گذشته از سخنانی که بین نامزدها رد و بدل شد و در دوره‌های پیش نیز بی‌سابقه نبوده، نحوه اجرای مناظره نیز از دیدگاه فنی با انتقادهای زیادی مواجه بود؛ از چینش دکور این برنامه گرفته تا گزینش سوالات و شکل اجرا.
با توجه به اینکه هدف اصلی در یک مناظره، بیش از هر چیز تضارب آراست، اصرار به طرح سوالات موردی و غیرمشترک از نامزدها، آن هم بر پایه «قرعه‌کشی» تعجب و انتقاد بسیاری را برانگیخته است؛ حتی یکی از نامزدها در توییتر خود این‌گونه پرسش‌های مناظره را تاسف‌آور، شانسی و با ساختار بد توصیف کرده است. علاوه بر اینها بر کارگردانی تصویری این برنامه نیز انتقادهایی شده است؛ از جمله نداشتن تصویر واکنش نامزدها هنگامی که از سوی نامزدهای دیگری مورد اتهام یا شماتت قرار می‌گیرند. البته گروهی نیز اتخاذ چنین رویکردی را به جلوگیری از جانبدارجلوه کردن صداوسیما تعبیر کرده و آن را ستوده‌اند. اما برخی نیز این دست به عصا بودن را به نفع جذابیت و اصل مناظره‌ها نمی‌دانند. همچنین گروهی بر اجرای مرتضی حیدری، مجری با سابقه تلویزیون ایراد وارد کرده و آن را خالی از خلاقیت و در حد نگه‌دارنده وقت دانسته‌اند. گروهی نیز اجرای این برنامه را مکانیکی و روبات‌گونه توصیف کرده‌اند؛ به‌نحوی‌که گویی مجری مناظره تنها وظیفه پرسیدن سوالات مشخص‌شده یا به عهده گرفتن نقش وقت‌نگهدار را داشته است؛ درحالی‌که باید از اقتدار و تسلطی برخوردار باشد که اولا بتواند کاندیداها را مجبور کند ذیل سوال و مبحث مشخص‌شده صحبت کنند، ثانیا وقتی به کسانی که در آن مناظره حضور ندارند، اهانت شده یا اتهامی وارد می‌شود، اجازه این کار را ندهد و ثالثا با استفاده از یک گروه قوی در پشت صحنه بتواند ادعاها و وعده‌های کاندیداها را راستی‌آزمایی کند و با پرسیدن سوالات چالشی و خارج از سوالات پاکتی، کاندیداها را وادار به پاسخگویی مناسب کند. درحالی‌که مجری این برنامه تنها به پرسیدن سوالات مشخص و تذکر درباره اتمام وقت بسنده می‌کرد و در کل رویکرد سازندگان و سیاستگذاران این برنامه نه تنها به چالش کشیدن کاندیداها نبود، بلکه تلاش شد با سوالات خنثی و جلوگیری از ایجاد چالش‌های منطقی و جذاب، اجازه پینگ‌پنگی شدن بحث که یکی از نکات مهم یک مناظره واقعی است هم داده نشود. البته به‌رغم این انتقادات، رضا پورحسین که مجری مناظرات انتخابات جنجالی سال ۸۸ بوده با توجه به شرایط اجتماعی سیاسی، شخصیت مستقل و تجربه مرتضی حیدری، او را برای اجرای مناظره‌ها بهترین گزینه می‌داند و معتقد است دلیل مشکل را نه در اجرای حیدری که در جایی دیگر باید جست. وی معتقد است: «اما دو اشکال وجود دارد یا بهتر است بگویم دو مانع برای مناظره‌های مطلوب وجود دارد؛ یکی عدم رعایت آداب مناظره و گفت‌وگو و دوم دخالت هیجان در بحث‌های فکری سیاسی و اجتماعی. من فکر می‌کنم سیاسیون آداب تضارب افکار را می‌دانند؛ اما عمل نمی‌کنند، چرا؟ چون مناظره‌ها فراوانی کمی دارد؛ نباید مناظره‌های جدی در جامعه حداقلی باشد. فضای گفت‌وگوهای جدید را باید گسترش داد و تعداد آنها هم باید زیاد شود. وقتی تعداد مناظره‌ها در سطح سیاسیون و درباره موضوعات مختلف افزایش یابد، فکر می‌کنم هیجان‌های ناشی از بحث کاهش می‌یابد.»
بازتاب در رسانه‌های خارجی
همزمان با برگزاری اولین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، رسانه‌های خارجی آن را پوشش خبری دادند.
مجری شبکه خبری المیادین در استودیوی تهران که ویژه پوشش اخبار انتخابات است، مناظره را «خیلی داغ» توصیف کرد و گفت: برخلاف آنچه قبلا گفته می‌شد ممکن است انتخابات چندان گرم نباشد، مناظره اول نامزدها بسیار گرم آغاز شده است.
احمد البحرانی، خبرنگار شبکه المیادین در تهران گزارش داد در این ساعات که مناظره انتخابات ایران درحال پخش است، خیابان‌های تهران خلوت است و این نشان از اهتمام مردم به مناظره انتخاباتی دارد.
الجزیره انگلیسی، فرانس ۲۴ انگلیسی، پرس‌تی‌وی و العالم نیز ازجمله شبکه‌های تلویزیونی هستند که این مناظره انتخاباتی را بازتاب داده‌اند. به گزارش «ایلنا» شبکه خبری الجزیره نیز طی گزارشی به بازتاب نخستین دور مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران که روز شنبه برگزار شد، پرداخت. در این گزارش آمده است: «هفت کاندیدای ریاست‌جمهوری ایران که برای رقابت در انتخابات ۱۸ ژوئن تایید صلاحیت شده‌اند، به‌طور رودررو در مناظره تلویزیونی حاضر شدند.»
الجزیره افزود که مناظره سه‌ساعته روز شنبه با محوریت اقتصاد که طی سه سال گذشته و تحت تحریم‌های آمریکا، حوزه‌ای پرچالش بوده است، برگزار شد و دو مناظره دیگر نیز برای روزهای سه‌شنبه و شنبه هفته آینده برنامه‌ریزی شده است. در محل نشستن کاندیداها تدابیر بهداشتی و فاصله اجتماعی رعایت شده بود.
در ادامه آمده است که این مناظره با انتخاب تصادفی گوی‌هایی از یک ظرف شیشه‌ای برای پاسخ دادن به پرسش‌ها برگزار شد؛ ولی کاندیداها عمدتا پرسش‌ها را به طور کامل نادیده گرفتند.
بر اساس این گزارش، سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه ایران در کانون توجه به‌نظر می‌رسید و تنها محسن مهرعلیزاده، معاون رئیس‌جمهوری پیشین و عبدالناصر همتی، رئیس سابق بانک‌مرکزی به انتقاد از وی پرداختند. چهار کاندیدای دیگر نیز عمدتا روی انتقاد از مخالفان اصلاح‌طلب خود و همچنین دولت فعلی متمرکز بودند.
