مدیرعامل و بنیان‌گذار گروه مدیریت سرمایه آلفا در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کرد
دو راهکار حیاتی برای سوددهی شرکت‌های تجاری
برای کالاهای دانشی که سهم نوآوری در آنها بالاست، ریسک آن به‌مراتب بالاتر از کالاهایی است که شناخت کافی از آنها در بازار و جامعه وجود دارد. موفقیت در تبدیل یک ایده ذهنی به محصول یا خدمت و ورود آن به بازار، مرهون اجرای دقیق و درست گام‌های تجاری‌سازی است. راهکار ورود به دنیای کسب‌وکار امروزی، فناوری است و کلید فناوری، تجاری‌سازی و ارزش‌افزوده ناشی از آن است. تجاری‌سازی، فرآیند تبدیل فناوری‌های جدید به محصولات موفق تجاری است و دربرگیرنده آرایه‌های مختلفی از فرآیندهای مهم فنی، تجاری و مالی است که باعث تبدیل فناوری جدید به محصولات یا خدمات مفید می‌شود. این فرآیند شامل فعالیت‌هایی از قبیل ارزیابی بازار، طراحی محصول، مهندسی تولید، مدیریت حقوق مالکیت معنوی، توسعه راهبرد بازاریابی، افزایش سرمایه و آموزش افراد می‌شود. به عبارتی تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی، حلقه گمشده اتصال فناوری و بازار است و تمرکز آن بر حلقه‌های انتهایی زنجیره ارزش است. از آنجا که به بازار رساندن یک محصول می‌تواند تضمین‌کننده موفقیت و بقای یک سازمان باشد، تجاری‌سازی دانش فنی به عنوان یک عامل حیاتی مطرح شده است. گروه مدیریت سرمایه آلفا، از اولین و شاید در نوع خود اولین گروه مدیریت سرمایه کشور در حوزه Alternative Investment است. به همین منظور با امیررضا شفاعت، مدیرعامل و بنیان‌گذار گروه مدیریت سرمایه آلفا، در خصوص مدیریت سرمایه‌گذاری، ریسک سرمایه‌گذاری‌ها و تجاری‌سازی سرمایه گفت‌وگو کرده‌ایم که می‌خوانید.
از فعالیت شرکت بگویید و اینکه ساز وکار کسب و کارتان به چه شکل است؟
گروه مدیریت سرمایه آلفا، از اولین و شاید در نوع خود اولین گروه مدیریت سرمایه کشور در حوزه Alternative Investment است .در واقع گروه ما در تمامی حوزه‌های سرمایه‌گذاری Alternative از جمله سرمایه‌گذاری سهام خصوصی و سرمایه‌گذاری جسورانه (Private Equity & Venture Capital)، سرمایه‌گذاری پوشش ریسک و خدمات پوشش ریسک (Hedge Fund and Hedging Services)، سرمایه‌گذاری در تامین مالی خصوصی بازار تجارت الکترونیک (e-commerce Arbitrage) و سرمایه‌گذاری آثار هنری (Art as an alternative asset class) فعالیت دارد.
خدمات گروه مدیریت سرمایه آلفا در این حوزه‌ها اغلب به صورت خدمات مدیریت سرمایه و مدیریت دارایی، مشاوره سرمایه‌گذاری و سایر خدمات بانکداری سرمایه‌گذاری است.
مشتریان شما چه کسانی هستند و در واقع چه خدمات یا محصولاتی را می‌توانند از طریق این شرکت به دست بیاورند؟
طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران حقیقی یا حقوقی که به دنبال بهبود بازدهی خود و متنوع‌سازی سبد خود هستند، مالکان کسب و کار و کارآفرینانی که به دنبال مدیریت ریسک‌های خود از طریق روش‌های مهندسی مالی هستند و سرمایهپذیرانی که به دنبال تامین مالی شرکت یا دارایی خود به عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری هستند، همگی در مجموعه مشتریان آلفا کپیتال قرار خواهند گرفت.
گاهی سرمایه‌گذاران از ما خدمات سفارشی می‌خواهند، به عنوان مثال از ما می‌خواهند گزینه یا سبد سرمایه‌گذاری با ریسک و بازده متناسب را برایشان تعریف یا گزینش کنیم و بعد از آن روی گزینه یا سبد مورد نظر سرمایه‌گذاری می‌کنند.
در موارد دیگر سرمایه‌گذار به یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری ایجاد شده توسط تیم ما علاقه‌مند است و برای سبد سرمایه‌گذاری وی مناسب است و در گزینه یا سبد سرمایه‌گذاری ایجاد شده توسط گروه مدیریت سرمایه آلفا سرمایه‌گذاری می‌کند.
در زمینه خدمات مدیریت ریسک و پوشش ریسک معمولا خدمات به صورت اختصاصی و ویژه با توجه به شرایط پوشش گیرنده تعریف و ارائه می‌شود.
گروه دیگری از مشتریان گروه ما سرمایهپذیرانی هستند که شرکت آنها یا دارایی آنها می‌تواند به سرمایه‌گذاران به عنوان گزینه سرمایه‌گذاری ارائه شود.
چه عواملی باعث شد راه‌اندازی این کسب‌و کار را در دستور کار قرار دهید؟
یکی از بزرگ‌ترین خلأهای بازار سرمایه‌گذاری کشور، فقدان یک نهاد مدیریت سرمایه در حوزه Alternative Investment و یک نهاد تخصصی مهندسی مالی در کشور بود.
بنیان‌گذاران گروه مدیریت سرمایه آلفا با توجه به تجربه اجرایی چندین ساله در این حوزه در بازارها و کشورهای مختلف و همچنین با توجه به تنوع تخصص در حوزه‌های سرمایه‌گذاری، مهندسی مالی و ریسک، مدیریت فناوری و سابقه درخشان صنعتی ترکیب تخصصی لازم و کافی برای ایجاد این نهاد را داشتند و توانستند این خلأ را در کشور پوشش دهند و با توجه به عمر کم مدیریت سرمایه آلفا مشتریان وفاداری از خوش‌نامانان صنایع گوناگون در انواع خدمات این حوزه به ما اعتماد کرده‌اند.
مزیت‌های فعالیت شما برای سرمایه‌گذاران و مشتریانتان چیست؟
برتری و تفاوت اصلی گروه مدیریت سرمایه آلفا در دیدگاه مهندسی مالی این گروه است که حتی در نام‌گذاری شرکت و شرکت‌های زیر‌مجموعه این گروه نیز نمود پیدا کرده است. شاید بتوان مزیت‌های گروه را در مباحث ذیل شامل ایجاد دسترسی به انواع سرمایه‌گذاری‌های Alternative با بازده و ریسک طراحی شده (معمولا برای سرمایه‌گذاران به راحتی در دسترس نیستند)، بهره‌گیری از علم مهندسی مالی چه در طراحی سرمایه‌گذاری‌ها، چه در مدیریت دارایی و سبد و به ویژه در ارائه خدمات مدیریت ریسک و پوشش ریسک (hedging) سرمایه‌گذاری، دیدگاه اختصاصی و شخصی‌سازی خدمات برای هر یک از سرمایه‌گذاران و مشتریان پوشش ریسک و سرمایه‌پذیران خلاصه کرد.
در جایی گفته بودید که به اینکه مدیران سرمایه‌گذاری به پیش‌بینی و سود توجه دارند تا به بقا و پوشش ریسک انتقاد دارید؛ در این خصوص بیشتر توضیح دهید و عدم موفقیت این دیدگاه، به گمان شما چیست؟
متاسفانه در بازار ایران و اغلب بازارهای سرمایه‌گذاری جهان همه به دنبال یک جام جم هستند که آینده را برای آنها پیش‌بینی کند و از این طریق یک‌شبه راه صد ساله بروند و به سودهای هنگفت دست پیدا کنند. این تفکر در حالت خوب منجر به ایجاد دلالان سیگنال و در حالت بد منجر به استفاده از اطلاعات داخلی و دستکاری بازار می‌شود.
ما در مدیریت سرمایه آلفا با این دیدگاه مخالف هستیم، ما دیدگاهی بلندمدت داریم و می‌دانیم اگر شما بقا داشته باشید به اندازه کافی اثر مرکب بازدهی شما را تضمین می‌کند.
ما به جای پیش‌بینی بیشتر متمرکز بر درک پویایی‌ها و بررسی تمامی سناریوهای ممکن هستیم و به جای تمرکز بر سود و بازده متمرکز بر کنترل ریسک هستیم. درواقع در مدیریت سرمایه آلفا پیرو اندیشه سرمایه‌گذاری‌های ناشکننده (Antifragile) «نسیم طالب» هستیم و بیشتر بر نظریه بازار انطباقی (Adaptive Market Hypothesis) «اندرو لو» تاکید داریم تا بر نظریه بازار کارآ.
مثــلا به‌طـــور ویـــژه در کارخــانه‌های کســب و کــار جسورانه آلفا به جای ایجاد استارت‌آپ‌های تک‌شاخ حاصل خونریزی سرمایه به دنبال ایجاد کسب و کارهای به اصطلاح شتری یا کوسه‌های گرینلندی هستیم؛ در واقع به دنبال کسب و کارهایی هستیم که از رکودها و تلاطم‌های غیرقابل پیش‌بینی جان سالم به‌در ببرند.
جالب اینجاست که این نوع از سرمایه‌گذاری‌های ناشکننده در بلندمدت بازده بسیار بالاتری نسبت به ریسک پذیرفته‌شده دارند و به اصطلاح آربیتراژ یا آلفا تولید می‌کنند.
به نظر جنابعالی در حال حاضر سرمایه‌گذاری مناسب و اقتصادی در کدام بازارها سودمند است و بازدهی خوبی دارد؟
همان‌طور که پیش از این نیز عرض کردم، سرمایه‌گذاری‌های ناشکننده مستقل از شرایط بازار سرمایه‌گذاری‌های با ریسک و بازده مناسب هستند. برای اینکه پاسخ شما را ساده‌تر بدهم به یکی از انواع دسته‌بندی سرمایه‌گذاری‌ها اشاره می‌کنم. در یکی از انواع دسته‌بندی سرمایه‌گذاری‌ها به سه نوع دفاعی، همسو با چرخه اقتصادی و رشدی تقسیم می‌شوند. سرمایه‌گذاری‌های دفاعی منحصر از شرایط بازار یا بهتر بگویم چرخه صعودی یا نزولی بازار سود مشخص اما کمی دارند. برای مثال سرمایه‌گذاری روی انواع زیرساختهای شهری یا نان‌فروشی یا تولید و توزیع برنج می‌تواند جزو این دسته از سرمایه‌گذاری‌ها طبقه‌بندی شود. گروه دیگر، سرمایه‌گذاری‌های همسو با چرخه هستند. این سرمایه‌گذاری‌ها در بازار صعودی بهتر از بازار و در بازار نزولی بدتر از بازار عملکرد دارند.
گروه سوم یا سرمایه‌گذاری‌های رشدی، به دلیل خلق ارزشی که در ذات دارند در همه بازارها سود تولید می‌کنند؛ مثلا سرمایه‌گذاری روی نوآوری‌ها و دانش‌بنیان‌ها از این جمله هستند. پیشنهاد بنده سرمایه‌گذاری در گروه سوم است، وقتی شما در گروه سوم سرمایه‌گذاری می‌کنید بالا و پایین رفتن دلار به نفع شماست، رکود و رونق بازار املاک به نفع شماست، سیاست‌های انقباضی یا انبساطی دولت به نفع شماست.
در بازار این حسن شهرت برای مدیریت سرمایه آلفا وجود دارد که در زمینه تجاری‌سازی سرمایه و سوق سرمایه به سمت تجاری‌سازی کارآ عمل کرده است توضیح می‌دهید؟
در گروه ما بعد از مطالعه‌های بسیار در زمینه تجاری‌سازی، نوآوری، شتاب‌دهی و سرمایه‌گذاری جسورانه به ایده ناب کارخانه‌های کسب و کار جسورانه یا همان ونچر بیلدرها رسیدیم. ونچر بیلدرها را می‌توان عمق استراتژیک فناوری و صنعتی لازم برای مانع‌زدایی و جهش تولید دانست.
در واقع روند تجاری‌سازی در کارخانه‌های کسب و کار جسورانه وارونه روند سرمایه‌گذاری جسورانه است. در سرمایه‌گذاری جسورانه شما روی تیم‌های جوان که یک ایده را تبدیل به یک استارت‌آپ کرده‌اند سرمایه‌گذاری می‌کنید و شانس موفقیت هر استارت آپ بسیار پایین است و درنتیجه باید سرمایه‌گذار روی سبدی از استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری کند، اما در کارخانه‌های کسب و کار جسورانه با توجه به نیاز اقتصادی کشور، شرایط صنعت، زیرساختهای فناوری موجود یا دارای پتانسیل ایجاد، استارت‌آپ تعریف می‌شود و پس از آن تیمی از جوانان متخصص به آن تعلق می‌گیرد و در نهایت بر اساس نیاز خاص سرمایه‌گذاران یا حتی شرکت‌ها و کسب و کارهای موجود کشور برای سرمایه‌گذاری به آنها معرفی می‌شوند. در این حالت به دلیل اینکه ریسک کنترل شده است و شانس موفقیت (هر چند هنوز ریسک بالاست) به شدت افزایش یافته است جذب سرمایه و بقای شرکت بالاتر است.
در گروه مدیریت سرمایه آلفا سه کارخانه کسب و کار جسورانه بزرگ شامل کارخانه کسب و کار جسورانه آلفا ونچرز با همکاری شرکت دانش‌بنیان فرافن و در زمینه ایجاد و به ثمررسانی شرکت‌های ساخت و تولید به عنوان خدمت، تجهیزات مهندسی پیشرفته، تجهیزات پزشکی پیشرفته و قطعات با فناوری بالا، کارخانه کسب و کار جسورانه عقاب آلفا با همکاری گروه صنعتی آورین راد از سهامداران گروه صنعتی عقاب افشان در زمینه ایجاد و به ثمررسانی کسب و کارهای نوآور در زنجیره ارزش صنعت خودرو به ویژه خودروی برقی، کارخانه کسب و کار جسورانه زتا در زمینه توسعه و ایجاد کسب و کارهای زیست فناوری در حوزه‌های کمتر مورد توجه بازار و البته در عین حال مورد نیاز پنهان یا آشکار اقتصاد کشور وجود دارد.
اکنون که بحث مانع‌زدایی تولید پیش آمد آیا گروه شما در این زمینه فعالیتی داشته است؟
در این زمینه کار اساسی و قابل توجهی انجام داده‌ایم. در گروه مدیریت سرمایه آلفا تمرکز و توجه خاصی روی SMEها یا همان شرکت‌های کوچک متوسط داریم.
در این زمینه گروه Beta – B۲kan را تشکیل دادیم. گروه بتا با این هدف به وجود آمده است که زنجیره تامین شرکت‌های کوچک و متوسط را تامین مالی کند.
در واقع گروه بتا و بی دکان با استفاده از تجمیع کارآیی‌هایی که در بازار در نتیجه حضور استارت‌آپ‌های لجستیک، تجارت الکترونیک و فین‌تک به‌وجود آمده است، بستری ایجاد کرده و با تبدیل این کارآیی به نقدینگی شرکت‌های کوچک و متوسط را تامین مالی می‌کند.
این تامین مالی ۱۰۰ درصد بدون ربا بوده و در چارچوب مالی اسلامی قرار دارد؟ علاوه بر این، تامین مالی منجر به خلق پول و اشکال در سیستم بانکی نخواهد شد، اما چگونه؟
بتا یک پلت‌فرم سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خرد ایجاد کرده است، در این پلت‌فرم سرمایه‌گذاری بتا از طریق زیرساخت خود B۲kan (بی دکان: به معنی کسی که دکان ندارد)، تولیدات یک شرکت کوچک و متوسط داخلی یا یک تامین‌کننده داخلی را یا به صورت عمده می‌خرد یا پیش از تولید پیش‌خرید می‌کند و سپس از طریق کارآیی‌های موجود شرکت‌های استارت‌آپی مثل بازارهای تجارت الکترونیک همانند دیجی کالا و با بسترهای فین تک مثل بومرنگ و دیجی‌پی و ... به فروش سریع این محصولات می‌پردازد.
پس در واقع با خرید عمده یا پیش‌خرید کالاهای تولیدکننده، سرمایه زنجیره تامین و سرمایه در گردش شرکت را تامین کرده و تولیدکننده را از فرآیندهای وصول مطالبات و توزیع و... راحت می‌کند و تولیدکننده می‌تواند روی این تولید با کیفیت و بهتر و نوآوری تمرکز کند.
از طرف دیگر با خرید کالا به صورت عمده یا پیش‌خرید کالا و فروش آن از طریق بسترهای استارت‌آپی فناورانه با ایجاد گردش سریع، سود و بازده فراوانی به سرمایه‌گذار برساند.
در عین حال این فرآیند به‌دلیل اینکه بر سرعت گردش تولید و عملیات و فروش تمرکز دارد می‌تواند تا حد خوبی تخفیف برای مشتریان کالا ایجاد کند و در نتیجه روندی ضد تورمی نیز است.
گروه Beta – B۲kan برای اجرای این مهم از زیرساختهای زیر بهره گرفته است: پلت‌فرم سرمایه‌گذاری بتا دارای شرایط سرمایه‌گذاری مستقیم یا به صورت سبد روی تولیدات SMEهای گوناگون که فعلا برای گروه‌های خاص لانچ شده و در حال بهره‌برداری است و به‌زودی بهره‌برداری عمومی می‌شود.
گروه B۲kan با هدف مدیریت و دسته‌بندی فروشندگان و بازاریابان آنلاین که به صورت کمیسیونی فرآیند فروش را از طریق بسترهای فناورانه اجرا می‌کنند و در عین حال به استقلال مالی نیز می‌رسند، رابطه B۲kan با این فروشندگان که ما به آنها BECT: B۲kan E-commerce Traders می‌گوییم همانند رابطه اسنپ یا تپسی با رانندگان خود است با این تفاوت که در اینجا BECTها حتی نیاز به سرمایه‌گذاری در حد خودرو هم ندارند و تنها موبایل کافی است.
شرکت لجستیک بارکد: که نیازهای لجستیک کل گروه را به‌صورت مستقیم یا غیر‌مستقیم رفع می‌کند.
گروه علوم داده زرافه: با هدف رصد همیشگی بازار و ارائه فیدبک‌های دقیق به فروشندگان و تولیدکنندگان گروه برای بهبود مداوم عملکرد آنها همچنین گروه vega در این زمینه خدمات پوشش ریسک ارز برای واردات مواد و قطعات و صادرات محصولات تولیدکنندگان را به لیست خدمات خود افزوده است، در واقع در این شرکت با کمک زیرساختهای شرکت‌های تولیدکننده و به پشتوانه بستر بازار بورس کشور، با ممارست و تلاش فراوان در ایجاد و توسعه فناوری‌های مهندسی مالی و دانش روز مهندسی مالی به یک راه‌حل دانش‌بنیان، کارآ و قابل انجام در کشور رسیده‌ایم که ارائه خدمات آن به شرکت‌های صنعتی بزرگ شروع شده است.
در زمینه سرمایه‌گذاری‌های هنری هم مشغول هستید، بیشتر توضیح می‌دهید؟
به‌دلیل علاقه فراوان گروه ما به هنر و هنرمندان، سعی کرده‌ایم با نوآوری شرایطی فراهم آوریم که این اقشار به جایگاه خود در فضای بین‌المللی دست پیدا کنند.
در این زمینه گروه Phi (فی) را تشکیل داده‌ایم با هدف کنار گذاشتن مافیای هنر کشور و شناسایی هنرمندان کمتر شناخته‌شده و نوظهور کشور که آثار هنری ارزشمندی دارند و سرمایه‌گذاری روی آنها برای عرضه آثارشان در بازارهای بین‌المللی و ارزآوری برای خود اشخاص و کشور انجام شده است.
