پیش‌بینی رفتار سفر ایرانیان در پاییز ١٣٩٩
٨١ درصد ایرانیان برنامه سفر پاییزی ندارند
از آنجا‌که آنالیز وضعیت بازار به‌ویژه در مقطع کنونی تاثیر بسزایی در تدوین نقشه راه گردشگری کشور دارد، شرکت سفرهای علی‌بابا در راستای شناسایی رفتار سفر ایرانیان اقدام به مطالعه رفتار آنها در تابستان ٩٩ کرده است. همچنین برنامه سفر ایرانیان را بر اساس آنالیز رفتار آنها در پاییز ٩٩ پیش‌بینی کرده است. این مطالعه بر اساس آنالیز اطلاعات استخراجی از پرسش‌نامه‌ای شامل پرسش‌های جمعیت‌شناختی، رفتار سفر ایرانیان، وضعیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی و دیگر مشخصه‌های شناسایی رفتار سفر آنان در تابستان و برنامه سفرشان در پاییز ٩٩ انجام شده است.
هدف آنالیز سفر ایرانیان، ایجاد بینشی جامع در دوران کرونا
بنابر اعلام مدیر روابط عمومی شرکت سفرهای علی‌بابا، هدف این شرکت از انتشار این گزارش، ایجاد بینشی جامع از رفتار سفر ایرانیان در دوران پاندمی برای فعالان حوزه گردشگری کشور است. در عین حال حامد ابراهیمی تاکید می‌کند: هدف علی‌بابا از انتشار این گزارش به هیچ‌وجه، دعوت یا ترغیب جامعه به سفر نیست، بلکه همچنان به محدود کردن برنامه سفرها به سفرهای ضروری و کمک به قطع زنجیره شیوع کرونا توصیه می‌کند.
پاسخ‌دهندگان به پرسش‌نامه بررسی رفتار سفر ایرانیان در تابستان ۱۳۹۹ را ۵۴درصد آقایان و ۴۶ درصد خانم‌ها تشکیل داده‌اند. ۲۱ درصد پاسخ‌دهندگان در بازه سنی ۳۱ تا ۳۴ سال، ۱۶ درصد در رده ۲۷ تا ۳۰ سال و ۱۵ درصد بین سنین ۳۵ تا ۳۸ سال قرار دارند. ۴۸ درصد مابقی نیز تا رده سنی بیش از ۴۶ سال تقسیم شده‌اند. پرسش‌نامه‌ها در ۲۷ شهر توزیع و پاسخ داده شده است؛ شهرهای تهران، خراسان رضوی، اصفهان، البرز، آذربایجان غربی، مازندران، همدان، گیلان، قم، قزوین، مرکزی، گلستان، اردبیل، زنجان، کردستان، کرمانشاه، خراسان شمالی، کرمان، خوزستان، یزد، سمنان، فارس، خراسان جنوبی، هرمزگان و سیستان و بلوچستان شهرهایی بودند که به‌ترتیب از نظر میزان پاسخ‌دهنده در این پرسش‌نامه مشارکت داشته‌اند. بر این اساس ٣١ درصد از شرکت‌کنندگان در این مطالعه ساکن تهران، ۱۰ درصد ساکن خراسان رضوی و ۷ درصد نیز ساکن اصفهان هستند. پیش از شیوع کرونا، بیش از نیمی از ایرانیان یک تا دو مرتبه در تابستان مسافرت می‌رفتند؛ بر اساس اطلاعات به دست آمده از پرسش‌نامه، ٣٨ درصد مردم حداقل یک بار، ٢٧ درصد آنان حداقل دو بار و ۱۶ درصد نیز دست‌کم سه بار سفر در تابستان را تجربه می‌کردند؛ این درحالی است که امسال سه نفر از هر ۱۰ ایرانی سفر تابستانی داشته‌اند.
اصلی‌ترین دلایل کاهش سفر در تابستان ۹۹
کرونا و شرایط اقتصادی ناشی از آن اصلی‌ترین دلایل عدم سفر در تابستان ۹۹ به‌شمار می‌روند. جامعه هدف مطالعه، شیوع ویروس کرونا، شرایط اقتصادی، نداشتن زمان کافی و بسته بودن مرزها را دلایل اصلی سفر نرفتن در تابستان ٩٩ بیان کردند.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که ۶۱ درصد جامعه هدف مطالعه حداقل یک بار و ۲۷ درصد نیز دو تا چهار مرتبه در تابستان ۹۹ به سفر رفته‌اند. عمده سفر ایرانیان در تابستان ١٣٩٩ به ترتیب با ۴۴ و ۴۳ درصد با اهداف تفریحی و سیاحتی و دیدار اقوام و بستگان بوده است؛ پس از آن اهداف درمانی، تجاری، تحصیلی و زیارتی به ترتیب ۸، ۶، ۵ و ۴ درصد سفرها را تشکیل می‌دهند.
پرطرفدارترین مقاصد سفر تابستان ۹۹
اما اینکه مقاصد پرمسافر کدام شهرها بوده‌اند نیز در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. شهرهای تهران، رشت، ساری، مشهد، اصفهان و تبریز به‌ترتیب پرطرفدارترین مقاصد سفر ایرانیان در تابستان ٩٩ بوده‌اند. البته نتایج حاصل از این پژوهش گویای این است که بخش چشمگیری از ایرانیان در سفرهای تابستانی خود در اماکن شخصی یا منازل بستگان و دوستان خود اقامت داشته‌اند. پس از آن ۱۹ درصد مسافران از ویلا و اقامتگاه، ۸ درصد چادر مسافرتی، ۷ درصد هتل و ۶درصد هتل آپارتمان استفاده کرده‌اند. بر اساس نتایج به دست آمده، سفر بیش از ۵۰ درصد جامعه هدف مطالعه بین دو تا چهار روز، ۱۸ درصد بین ۵ تا ۷ روز، ۱۲ درصد یک روز، ۱۱ درصد بیش از ۱۰ روز و ۹ درصد نیز بین ۷ تا ۱۰ روز به طول انجامیده است. نکته قابل توجه در آنالیز رفتار سفر ایرانیان در تابستان ۹۹ نوع فعالیت‌های گردشگری آنهاست؛ ۴۲درصد از مسافران در طول سفر خود طبیعت‌گردی کرده‌اند؛ همچنین ٢٥درصد آنها مهمانی و دیدار اقوام رفته‌اند و ٣٩ درصد نیز به علت شیوع ویروس کرونا هیچ فعالیت گردشگری را در طول سفرشان نداشته‌اند. بر اساس این مطالعه، باقی فعالیت‌ها نیز مربوط به رستوران‌گردی، بازدید از بناهای تاریخی و سایر موارد می‌شود. در این پژوهش درباره چگونگی انجام سفر نیز آمده است که ٧٧ درصد ایرانیان در تابستان ٩٩ به همراه خانواده خود سفر کرده‌اند. سفرهای انفرادی، همراه دوستان و با همکاران نیز به ترتیب در رتبه‌های بعدی جای می‌گیرند.
خودروی شخصی انتخاب اول مردم در سفرها
نوع وسیله نقلیه مورد استفاده در سفر نیز از اهمیت ویژه‌ای در آنالیز سفرها برخوردار است. بر این اساس در تابستان ٩٩ خودرو شخصی با آمار ۸۵ درصدی در جایگاه اولین انتخاب مسافران به‌عنوان وسیله‌نقلیه قرار می‌گیرد؛ هواپیما و اتوبوس نیز انتخاب دوم و سوم ایرانیان هستند. همچنین ۷۶درصد مسافران تابستان ٩٩ وعده‌های غذایی را خودشان در طول سفر تهیه کرده‌اند. ٦ درصد مسافران از رستوران هتل و ٦ درصد در کافه‌ها و رستوران‌های شهر مقصد همه وعده‌های غذایی را صرف کرده‌اند.
مشارکت‌کنندگان در پاسخ به این سوال که در طول سفر از چه راه‌هایی پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کرده‌اند، ضدعفونی مکرر دست‌ها و وسایل مصرفی با استفاده از الکل را اصلی‌ترین راه رعایت بهداشت در طول سفر بیان کرده‌اند. همچنین شست‌وشوی مکرر دست‌ها با آب گرم و صابون، به همراه داشتن ملحفه، پتو و حوله شخصی در سفر، ضدعفونی مجدد اتاق پس از استقرار، عدم استفاده از لوازم بهداشتی موجود در هتل‌ها و عدم استفاده از خدمات تمیز کردن اتاق‌ها توسط پرسنل خدماتی هتل از دیگر موارد بوده است. نتایج این مطالعه نشان داده است که ٩٤ درصد از کسانی که در تابستان ٩٩ حداقل یک بار سفر کرده‌اند، به بیماری کرونا مبتلا نشده‌اند یا حداقل می‌توان گفت که پس از سفر علائمی دال بر ابتلا به کرونا از خود بروز نداده‌اند و ابتلای ٦ درصد آنها به بیماری کرونا محرز شده است.
پرطرفدارترین مقاصد سفر پاییزی
در این پژوهش درباره شناخت برنامه سفر ایرانیان در پاییز ۹۹ نیز آمده است که ۸۱ درصد پاسخ‌دهندگان به پرسش‌نامه‌ها در پاسخ به برنامه سفرهای پاییزی خود اظهار کردند که قرار نیست به سفر بروند. ٢٠درصد از افرادی که قرار است در پاییز ٩٩ سفر بروند شهر رشت، ١٧درصد آنها شهر تهران و ١٦ درصد نیز شهر مشهد را به‌عنوان مقصد سفر انتخاب کرده‌اند. شهرهای اصفهان، کیش، ساری، تبریز، شیراز، یزد، اهواز، ارومیه، زاهدان و عسلویه نیز به ترتیب دیگر مقاصد سفر پاییزی اعلام شده‌اند.آمار جالب توجه دیگری که برای سفر ایرانیان در پاییز وجود دارد، مقاصد سفر آنان به کشورهای خارجی است. بر این اساس ٩ درصد ایرانیان شهر استانبول، ٦ درصد دبی و ٢ درصد لندن را به‌عنوان مقصد خود در پاییز ٩٩ معرفی کرده‌اند. پس از آن فرانکفورت، تورنتو، آنکارا، آمستردام، پاریس، میلان و مادرید دیگر مقاصد پر تقاضا به‌شمار می‌روند.در پاییز ٩٩ همچنان خودرو شخصی به‌عنوان اولین انتخاب مسافران برای وسیله نقلیه قرار می‌گیرد؛ همچنین استفاده از هواپیما و اتوبوس با رشد چند درصدی نسبت به تابستان همچنان انتخاب دوم و سوم ایرانیان هستند.
هدف بیش از نیمی از کسانی که می‌خواهند در پاییز به مسافرت بروند را تفریحی و گردشگری است. پس از آن دیدار اقوام و بستگان و دلایل کاری و تجاری در اولویت‌های دوم و سوم افراد برای سفرهای پاییزی بیان شده‌اند. در پاییز ٩٩ منزل شخصی با ۳۹درصد همچنان برترین انتخاب برای اقامت در سفر محسوب می‌شود پس از آن منزل دوستان و آشنایان با آماری ٣٥ درصدی انتخاب بعدی است. درعین حال پیش‌بینی شده است که در سفرهای پاییزی اقامت در هتل نسبت به تابستان ۹۹ با افزایش سه برابری روبه‌رو خواهد بود.
