عربستان در باشگاه اقتصادهای تریلیون دلاری
عربستان سعودی در سال۲۰۲۱ نوزدهمین اقتصاد بزرگ جهان بود؛ اما با تولید ناخالص داخلی ۸۳۴میلیارد دلاری، هنوز تا آستانه یکتریلیون دلار فاصله دارد. آنچه امسال تغییر کرده، افزایش قیمت نفت، عنصر کلیدی اقتصاد عربستان سعودی بوده است. هرچند ریاض تلاش میکند تا اقتصاد خود را از تکمحصولی بودن نجات دهد. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، در سال۲۰۲۲، هزینه هر بشکه نفتخام برنت بهعنوان معیار کلیدی بینالمللی بهطور متوسط بیش از ۱۰۴دلار است که به نسبت ۸۹/ ۷۰دلار سال۲۰۲۱ و تنها ۶۹/ ۴۱دلار سال۲۰۲۰ افزایش یافته است. در پی حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه و همکاری عربستان سعودی و روسیه برای محدود کردن تولید نفت که از طریق گروه صادرکنندگان نفت اوپک پلاس بر آن توافق شد، قیمتها روند افزایشی یافت. این به معنای سرازیر شدن درآمدهای کلان به خزانه دولت عربستان است. در سهماه دوم سال۲۰۲۲، ریاض ۸/ ۲۰میلیارد دلار مازاد بودجه داشت؛ درحالیکه درآمدهای نفتی نسبت به سال قبل تقریبا ۹۰درصد افزایش داشت.
به نظر می رسد این وضعیت تا پایان سال ادامه داشته باشد. بانک امارات «NBD» مستقر در دبی در یادداشتی در پنجم اوت گفت: «ما انتظار داریم که بودجه [سعودی] امسال مازاد ۴/ ۱۰درصد تولید ناخالص داخلی را به دنبال تقریبا یک دهه کسری بودجه ثبت کند.» در عربستان سعودی، درآمد بالای نفتی معادل رشد اقتصادی سریع است؛ اما همچنان تمرکز مقامات بر ایجاد تنوع در منابع درآمد غیرنفتی است. دادههایی که دولت این کشور در ۳۱ژوئیه منتشر کرد، نشان میدهد که اقتصاد در سه ماه دوم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸/ ۱۱درصد رشد داشته که رشد بخش نفت ۱/ ۲۳درصد و رشد غیرنفتی ۴/ ۵درصد بوده است.
بر اساس پیشبینیهای صندوق بینالمللی پول، رشد اقتصادی در کل سال ۶/ ۷درصد خواهد بود و تولید ناخالص داخلی عربستان را به ۱۰۴۰میلیارد دلار خواهد رساند. برخی دیگر انتظار رشد سریعتری دارند. شرکت مشاوره کپیتال اکونومیکس در یادداشتی که در اول اوت منتشر شد، گفت که فکر میکند اقتصاد امسال ۱۰درصد رشد خواهد کرد. موسسه آکسفورد اکونومیکس مستقر در بریتانیا نیز انتظار دارد که این کشور پادشاهی در سال جاری از مرز یکتریلیون دلار عبور کند؛ نقطه حیاتی برای دولتی که به دنبال توسعه اقتصاد خود به ۷/ ۱تریلیون دلار تا سال۲۰۳۰، تحت استراتژی اصلاحات محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان سعودی است. عربستان سعودی اولین کشور خاورمیانه نیست که از سد یکتریلیون دلاری عبور کرده است - ایران در سال۲۰۲۱ به این باشگاه پیوست. تهران اگرچه با تحریمها مبارزه میکند، اما از قیمت بالای نفت نیز سود میبرد.