لوپن خود را به مکرون نزدیک کرده است
دربی فرانسه زیر سایه جنگ اوکراین
«جوزف آتامان» در گزارش ۵ آوریل در سیانان نوشت: مبارزات انتخاباتی بهدلیل همین بحران مختل شده و چندین نامزد اصلی مجبور شدهاند از حمایت قبلی خود از پوتین عقبنشینی کنند. با توجه به تجربه مکرون در صحنه جهانی، اکثر نظرسنجیها نشان میدهد که رئیسجمهور فعلی احتمالا در صدر قرار خواهد گرفت. اما تنها چند روز مانده به انتخابات، نزدیکترین رقیب او، مارین لوپن، در نظرسنجیها بالا رفته است و این نشان میدهد که از آخرین باری که این دو در سال ۲۰۱۷ به مصاف یکدیگر رفتند، میتوان انتظار مبارزه شدیدتری در رقابت پیش رو داشت. فرانسه ۲۰سال است که یک رئیسجمهور مستقر را دوباره انتخاب نکرده، دیپلماسی بر دستور کار رئیس جمهور غلبه کرده است و با توجه به اینکه درگیری به بحران در هزینههای زندگی دامن میزند، رایدهندگان فرانسوی با انتخاباتی که خیلیها انتظار داشتند روبهرو نیستند.
انتخابات چه زمانی است و چگونه کار میکند؟
رایدهندگان فرانسوی برای انتخاب رئیسجمهور جدید خود احتمالا دو بار پای صندوقهای رای خواهند رفت. اولین رای، در روز یکشنبه ۲۱ فروردین ماه، ۱۲ نامزد را در برابر یکدیگر قرار میدهد. این نامزدها با تایید ۵۰۰ شهردار یا شورای محلی از سراسر کشور برای رقابت واجد شرایط شدند. اگر هیچ نامزدی در دور اول ۵۰ درصد آرا را بهدست نیاورد، دو رقیب که بیشترین آرا را داشته باشند، دو هفته بعد، در روز یکشنبه ۲۴ آوریل (۴اردیبهشتماه) به دور دوم راه خواهند یافت. نظرسنجی IFOP از ۱۲ نامزد حاضر در رقابت نشان میدهد که تنها پنج نامزد تا کنون بیش از ۱۰درصد از حمایت رایدهندگان را به خود اختصاص دادهاند. دور دوم رایگیری تقریبا قطعی شده است. این تنها رای ملی نیست که سال جاری فرانسه با آن مواجه است. انتخابات پارلمانی هم در ژوئن برگزار خواهد شد.
چه کسانی در رقابتها هستند؟
امانوئل مکرون، رئیسجمهور یک دورهای مستقر، تنها در یک انتخابات شرکت کرده است - که همان نامزدی موفقیتآمیز ریاستجمهوری او در سال ۲۰۱۷ بود- و سابقه متفاوتی در سال ۲۰۲۲ احتمالا خواهد داشت. با توجه به اینکه از دوران ژاک شیراک در سال ۲۰۰۲، هیچ رئیسجمهور مستقری دوباره پیروز نشده است، او در موقعیت سختی قرار گرفته است. مکرون که یک بانکدار و سرمایهگذار سابق و فارغالتحصیل یکی از نخبهپرورترین دانشگاههای فرانسه است، در اوایل دوران ریاستجمهوری خود با مالیات بر گازوئیل خشم سراسری را برانگیخت و جنبش جلیقهزردها را به راه انداخت که یکی از طولانیترین اعتراضاتی بود که این کشور طی دههها شاهد آن بود. «ژان میشل آفاتی»، مفسر سیاسی، به سیانان میگوید: «ردهبندی یا نرخ محبوبیت امروز مهم است. میزان نفرت نسبت به مکرون قابل توجه است و بسیاری در آن اشتراک نظر دارند.» در سطح بینالمللی، تلاشهای او برای جلب نظر دونالد ترامپ، جلوگیری از قرارداد زیردریایی AUKUS و تلاشهای دیپلماتیک ناموفق او برای جلوگیری از جنگ در اوکراین بیتردید با شکست مواجه شدند. اما حمایت همهجانبه مکرون از یک اتحادیه اروپای بلندپرواز و مستقل باعث شد تا او در خارج از کشور احترام بهدست بیاورد و در داخل هم اعتبار ژئوپلیتیکش تثبیت شود.
غیرمنتظرهترین چالش دوران ریاست جمهوری او - کرونا - شاید دوره زمانی او را در مقام ریاست جمهوری مشخص کرده باشد. بیش از دو سال قرنطینه و اجبار ماسک، سرگردانی اتحادیه اروپا درباره واکسن و حرکت جسورانه برای وادار کردن موثر مردم فرانسه به واکسینه شدن و واکسن زدن، مخالفتهای شدیدی را برانگیخت؛ حتی زمانی که بیشتر جمعیت کشور آموختند با واقعیتهای این ویروس زندگی کنند و اکثریتی از مردم هم از این اقدامات حمایت کردند. مکرون از مناظره با مخالفان خود امتناع کرده و به سختی برای خود دست به تبلیغات زده است. درحالیکه موقعیت او در رقابتهای انتخاباتی هرگز واقعا در معرض تهدید قرار نگرفته است، اما کارشناسان معتقدند استراتژی او این بوده که تا آنجا که ممکن است از لجنافکنی سیاسی اجتناب کند تا وجهه خود را بهعنوان رئیسجمهورترین کاندیدا نشان دهد. اما یک هفته مانده به اولین رایگیری، مکرون از حامیانش خواست تا مراقب چاپلوسی باشند. او به آنها گفت: «هر چیزی ممکن است» و نسبت به احتمال بروز یک آشفتگی به سبک برگزیت در انتخابات هشدار داد.
چالشگر و رقیب کیست؟
«اتین ژیرار» سردبیر مجله اکسپرس به سیانان گفت: «منطق انتخاباتی فرانسه به این معناست که در دور دوم، شما باید کمترین نفرت را در بین دو نامزد باقی مانده داشته باشید.» درحالیکه در دور اول فرانسه رای گیری در سراسر طیف سیاسی برگزار میشود، در دور دوم، بسیاری به همان اندازه که یک نامزد را از مقام خود عزل میکنند، به همان اندازه هم گزینه خود را انتخاب میکنند و رای میدهند. این یک مشکل برای مارین لوپن بوده که در بیشتر دهه گذشته نامش مترادف با راست افراطی فرانسه بوده است. اکنون که لوپن نماینده پارلمان از منطقه کاله است - دروازه ورود به بریتانیا که برای مقابله با مهاجرانی که به بریتانیا میروند، دست به مبارزه زده بود - وی که فردی ضد مهاجرت است در سال۲۰۱۷ با مکرون رو در رو شد؛ اما با اختلاف قابل توجهی شکست خورد.پدر او یعنی «ژان ماری لوپن» هم که راست افراطی بود در دور دوم و در انتخابات سال ۲۰۰۲ به ژاک شیراک باخت. استراتژی مارین لوپن برای این انتخابات در اصل جلب حمایت جریان اصلی بود؛ یعنی همان چیزی که ژیرار آن را «استراتژی احترام» توصیف میکند. درحالیکه هنوز بهشدت ضد مهاجرت است، لحن ملایم او درباره موضوعات شاخصی مانند اسلام و بدبینی به اروپا - به ویژه پس از برگزیت- بهطور گستردهای بهعنوان تلاشی برای جلب نظر رایدهندگان خارج از پایگاه راست افراطی او مطرح شده است. با این حال، «توقف مهاجرت کنترلنشده» و «ریشهکن کردن ایدئولوژیهای بنیادگرا» دو اولویت اصلی مانیفست او هستند. او از طرفداران پوتین است و عکسی از دیدار او با رئیسجمهور روسیه که در یک برگه تبلیغاتی وجود داشت، حذف شده؛اما جنگ در اوکراین هم پرسشهای سختی را برای لوپن ایجاد کرده است. اما در هفتههای پایانی کمپین، او هزینههای زندگی را در اولویت شعارهای خود قرار داده و وعدههایی را داده است که به ادعای او «۱۵۰ تا ۲۰۰ یورو» را به جیب هر خانواده برمیگرداند، از جمله تعهد برای برداشتن مالیات بر فروش ۱۰۰ کالای خانگی. به گفته امانوئل ریویر، یک متخصص نظرسنجی، لوپن بهخاطر جذب رایدهندگانی که دسترسی به آنها سخت است، معروف است. ریویر به سیانان گفت: «او همیشه موفق میشود افرادی را که اصلا علاقهای به سیاست ندارند، اغوا کند، دقیقا به این دلیل که راهحلی برای ابراز خشم خود از سیاست به آنها پیشنهاد میکند.» نظرسنجیها اکنون لوپن را بسیار بالاتر از انتخابات ۲۰۱۷ نشان میدهد. چند روز مانده به دور اول، نظرسنجی IFOP نشان می دهد که او ممکن است ۴۷درصد از آرا را در دور دوم در برابر مکرون کسب کند.