گاز روسیه به یک اهرم ژئوپلیتیک تبدیل شده است
فرماندهی پوتین بر قاره سبز
کرملین سالهاست که به دنبال مانعتراشی برای تلاشهای اروپا در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانهای است. در این راستا مسکو موانع متعددی را در مسیر تنوع بخشیدن در منابع انرژیهای پاک این قاره سبز ایجاد کرده است؛ چراکه قصد دارد این قاره را وابسته به خود نگه دارد و همچنین اجازه تضعیف شدن بیش از حد به اقتصاد خود را ندهد. در پاییز امسال، همانطور که ولادیمیر پوتین میداند، سرانجام اروپاییها به توافق رسیدند؛ اما تلاقی رویدادها باعث افزایش قیمت انرژی و رسیدن به اوج خود شد و رئیسجمهوری روسیه را در موقعیتی قرار داد که نجات پیدا کند.
پوتین عصر چهارشنبه به وزیر انرژی خود گفت که قیمت گاز را در عرض چند دقیقه بهشدت کاهش دهد؛ اگرچه این میزان تقریبا هفت برابر بیشتر از بالاترین قیمت آن در یک سال قبل است. او به وزیر انرژی خود گفت: «بیایید درباره افزایش احتمالی عرضه در بازار فکر کنیم؛ اما باید در انجام این کار دقت کنیم.»
در مباحث صورتگرفته بر دست بالای پوتین تاکید شده است و رئیسجمهوری روسیه در حال حاضر همچنان بهعنوان رهبر کشوری که بیش از ۴۰درصد واردات گاز طبیعی اتحادیه اروپا را تامین میکند، نقش فرماندهی بر قاره سبز را دارد.
روسیه قبلا از نقش خود بهعنوان تامینکننده منبع انرژی حیاتی برای فشار بر کشورهای مختلف مانند بلاروس، گرجستان و اوکراین استفاده کرده است.
در حال حاضر این تنشها نقش مهمی پیدا کرده است: «آینده اقتصاد روسیه با اروپا گره خورده است. افزون بر این گاز روسیه یک اهرم ژئوپلیتیک کلیدی برای کرملین بهحساب میآید.»
میخائیل.آی کروتیخین، تحلیلگر انرژی در موسسه مشاورهای «روسانرژی» میگوید: «ما به آنها اجازه میدهیم تا زمستان کمی یخ بزنند و سپس آنها بیشتر مایل به حرف زدن و مذاکره میشوند و دیگر این همه اصرار به رها کردن گاز و روی آوردن به دیگر منابع انرژی نمیکنند.» به اعتقاد او هزینه ریسک این کار برای اروپاییها بسیار بالا است.
این نوع صحبتها موجب بیاعتمادی بیشتر به روسیه میشود؛ جایی که منتقدان میگویند روسیه عمدا از ارائه گاز طبیعی بیشتر ممانعت بهوجود میآورد تا آلمان و بروکسل تحت فشار قرار گیرند تا سریع تر به خط لوله نورد استریم ۲ مجوز داده شود. به گفته تروِر سیکورسکی، مدیر گاز جهانی در «Energy Aspect» یک شرکت تحقیقاتی مستقر در لندن، تصمیم غول دولتی روسیه، گازپروم، مبنی بر اعمال نکردن ذخیرهسازی اروپایی خود باعث افزایش قیمتها شده است. سیکورسکی میافزاید: «روسها نمیتوانند ردپای آلوده خود را پاک کنند و بگویند کار ما نبوده است.»
کمیسیون اروپا در حال بررسی این ادعا است که روسیه جریان گاز را برای افزایش قیمتها دستکاری میکند؛ اما هنوز در این زمینه به نتیجه مشخصی نرسیده است. در این راستا آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که دولتش از نورد استریم۲ حمایت میکند و آن را یک معامله تجاری و نه استراتژی ژئوپلیتیک برای روسیه مینامد، اتهاماتی را که تا حدودی روسیه را در افزایش قیمت گاز اروپا مقصر میداند، رد میکند. مرکل روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: «تا آنجا که من میدانم، هیچ سفارشی وجود ندارد که روسیه گفته باشد ما آن را به شما تحویل نمیدهیم. روسیه فقط میتواند بر اساس تعهدات قراردادیاش گاز تحویل دهد.» جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مصاحبهای روز پنجشنبه در بروکسل گفت که روسیه سابقه استفاده از انرژی بهعنوان یک سلاح سیاسی را دارد؛ اما افزود: «اینکه الان چه چیزی واقعا در حال رخ دادن است، قضاوتش را به دیگران میسپارم.» با این حال وی تاکید کرد که ایالات متحده از اینکه عرضه انرژی با تقاضا تطابق ندارد، نگران است. برای همین مشاور امنیت ملی کاخ سفید تصریح کرد که این موضوع را روز پنجشنبه با اروپاییها مورد بررسی قرار داده است و مقامات آمریکایی در راستای تامین منابع بیشتر دوست دارند با اروپا همسو باشند.