طرح عقب‌نشینی از مناطق کم‌جمعیت افغانستان کلید خورد
مذاکره مستقیم آمریکا با طالبان
دیدار و گفت‌وگو با طالبان یک تغییر مهم در استراتژی آمریکا در افغانستان به حساب می‌آید. استفانی نیومن، سخنگوی این وزارتخانه می‌گوید: هر گفت‌وگو بین دولت افغانستان و طالبان برای آینده سیاسی افغانستان خواهد بود. دفتر ریاست‌جمهوری افغانستان نیز گفته است، هر حرکتی که به صلح پایدار منجر شود، مورد حمایت ریاست‌جمهوری افغانستان خواهد بود. مذاکرات بین مقامات آمریکایی با طالبان در دفتر غیررسمی طالبان در دوحه قطر صورت گرفت. این مذاکرات در جهت دستیابی به صلح بلندمدت است. بنا بر اطلاعات به دست آمده، مذاکرات صورت گرفته بین مقامات کمیسیون عالی طالبان و آلیس ولز، نماینده ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در بخش آسیایی صورت گرفته است. گفته می‌شود که چند تن دیگر نیز در این مذاکره آلیس ولز را همراهی می‌کردند اما اسامی آنها افشا نشده است.
در این راستا یکی از مقامات طالبان به‌دلیل حساسیت موضوع به‌طور ناشناس با وال‌استریت‌ژورنال صحبت کرده و اصل مذاکرات را تایید کرده است. نیویورک‌تایمز نیز در 15 ژوئیه گزارش کرده بود که انتظار می‌رود مقامات آمریکایی و طالبان با یکدیگر دیدار کنند. این گروه شورشی همواره خوا‌هان مذاکره مستقیم و بدون پیش شرط با خود آمریکا بوده‌اند. اما آمریکا به‌دلیل سیاست تغییرناپذیرش در قبال طالبان بار‌ها این درخواست را رد کرده بود. انتظار می‌رود تعداد این دیدار‌ها بین مقامات آمریکایی و طالبان افزایش پیدا کند. طالبان گفته است که انتظار دارد از این دیدار‌ها نتایج خوبی به‌دست آید. دورانی وزیری، سخنگوی ریاست‌جمهوری افغانستان به نقل از اشرف غنی گفت این مذاکرات مورد حمایت رئیس‌جمهوری افغانستان نیز هست. وزیری از پاسخ به این پرسش که آیا دولت افغانستان از مذاکرات با خبر بوده است یا نه طفره رفت. با افزایش این دیدار‌ها دولت آمریکا امیدوار است که به صلحی پایدار با طالبان برسد.
استراتژی جدید آمریکا
مقامات آمریکایی می‌گویند دولت دونالد ترامپ از طرح عقب‌نشینی نیرو‌های آمریکایی در مناطق کم‌جمعیت افغانستان حمایت می‌کند، این درحالی است که با این طرح بخش وسیعی از این کشور در دست نیرو‌های طالبان باقی خواهد ماند.
سه تن از مقامات آمریکایی که خواسته‌اند نامشان فاش نشود به نیویورک‌تایمز گفتند این رویکرد که بخشی از راهبرد مخفیانه آمریکا بود سال گذشته توسط دونالد ترامپ ابلاغ شد. این به آن معنی است که دونالد ترامپ به‌دنبال حفاظت از نیرو‌های ارتش در مناطق کم‌جمعیت و شکننده است و براساس این طرح رئیس‌جمهوری آمریکا به‌دنبال تمرکز روی شهر‌های شلوغ مانند کابل، پایتخت افغانستان و دیگر مراکز شهری پرجمعیت است. این راهبرد شبیه راهبرد‌هایی است که پیش‌تر در دو دولت بوش و اوباما نیز به‌کار گرفته شده، ولی همه این طرح‌ها به نوعی عقیم ماند. این طرح موجب رشد موثر طالبان و دیگر گروه‌های شورشی به سرزمینی خواهد شد که پیش‌تر ازسوی آمریکا تصرف شده است و دست دولت افغانستان را در حفاظت از سایر شهر‌ها خالی نگه خواهد داشت و تنها روی شهر‌هایی مانند کابل و سایر مراکز شهر‌ها مانند قندوز، مزارشریف و جلال‌آباد متمرکز خواهد شد. این طرح موجب خواهد شد دولت افغانستان در اداره سایر بخش‌‌ها و مناطق روستایی ناتوان شود و نتواند از شهر‌های کوچک محافظت کند.
افزون بر چند سال، در دایره تکراری ورود و خروج نیرو‌های آمریکایی و ناتو به افغانستان، دولت افغانستان نتوانسته است به‌خوبی از سایر مناطق حفاظت به عمل آورد و برخی مناطق مدام بین دولت مرکزی و طالبان دست به دست شده است. اجرا شدن این راهبرد، اما باعث وخیم شدن اوضاع افغانستان خواهد شد و چشم‌انداز مبهمی برای این کشور خواهد آفرید.
زمانی که ترامپ در سال گذشته راهبرد جدید آمریکا در افغانستان را ابلاغ کرد، گفت که طالبان و دیگر نیرو‌های تروریستی مانند داعش باید بدانند که دیگر جایی برای مخفی شدن ندارند و دیگر از تیررس سلاح‌های آمریکایی نمی‌توانند فرار کنند. پس از اینکه در سال ۲۰۱۴ پایان جنگ در افغانستان اعلام شد، بیشتر سربازان آمریکایی در مناطق پرجمعیت مستقر شدند و نیرو‌های افغانستان را در نقاط کور به حال خود ر‌ها کردند. بسیاری از این مناطق طی چند ماه سقوط کردند. ژنرال جان نیکلسن جونیور، فرمانده آمریکایی نیرو‌های ائتلاف در کنفرانس خبری که ماه گذشته در بروکسل برگزار شد، گفت: «ایست بازرسی‌‌های مناطق کور یا کم‌جمعیت بار‌ها ازسوی نیرو‌های طالبان یا نیرو‌های محلی مورد تاخت و تاز قرار گرفته و تجهیزات و خودرو‌های زرهی مستقر در آنجا به دستشان افتاده است.» ژنرال نیکلسن افزود: «تنشی بین اینکه بهترین تاکتیک نظامی‌گری چیست و اینکه نیاز‌های این جامعه چیست وجود دارد.»
این راهبرد مبتنی بر تمایل دولت افغانستان به عقب‌نشینی نیرو‌های خود است. یک مقام وزارت دفاع افغانستان گفت برخی از فرماند‌هان افغانی اصرار به این کار دارند، زیرا از طرف مردم با انگ خیانت به کشور مواجه می‌شوند. این درحالی است که محمد کریم عطال، یکی از اعضای شورای استانی هلمند می‌گوید: «ر‌ها کردن مردم در چنین وضعیتی که برایشان هیچ احترامی قائل نیست، نقض حقوق بشر است.» او می‌افزاید: «این شاید ضعیف‌ترین دلیلی باشد که دولت آمریکا برای ر‌هایی از مسوولیت‌پذیری به آن متوسل شده است.»
طرح یاد شده در شرایطی مورد توجه دولت آمریکا قرار گرفته است که بنا بر تخمین‌های سیا تنها یک چهارم از جمعیت کشور افغانستان در مناطق شهری ساکن است و شهری مانند کابل نیز 4 میلیون جمعیت دارد. اکثر افغان‌‌ها در مناطق روستایی و در کنار مزارع زندگی می‌کنند.
از 407 منطقه موجود در افغانستان، دولت مرکزی در افغانستان به زور بر 229 منطقه نفوذ دارد و در عمل 59 منطقه در دستان طالبان قرار دارد. براساس دفتر بازرسی کل بازسازی افغانستان، 199 منطقه دیگر باید منطقه نزاع خوانده شود. حمدالله محیب، سفیر افغانستان در آمریکا می‌گوید نیرو‌های آمریکایی و افغانی مناطق روستایی، به‌ویژه آنهایی که در محاصره طالبان قرار دارد را به‌حال خود ر‌ها کرده‌اند. در ایمیلی که محیب به نیویورک‌تایمز زده این نکته گوشزد شده است که هیچ عمد و نیتی برای ر‌ها کردن این مناطق وجود نداشته و اولویت به شهر‌ها داده شده است تا نظم و امنیت را به آن مناطق بازگردانند سپس به سمت روستا‌‌ها تمرکز کنند. هر هفته تقریبا صد‌ها تن از نیرو‌های افغانی که در ایست‌بازرسی‌‌های مناطق خلوت مستقر می‌شوند، توسط طالبان زخمی یا کشته شده‌اند. تنها در یک سال گذشته تعداد نیرو‌های افغانی که در نیرو‌های امنیتی، پلیس، ارتش قرار دارند با تلفات جانی ۵درصدی روبه‌رو شده است و این یعنی کمی کمتر از ۱۸هزار نفر. پال ایتن، یک ژنرال دو ستاره بازنشسته ارتش که در سال ۲۰۰۳ در اشغال بغداد حضور داشت می‌گوید: «وقتی شما خون بسیار داد‌ه‌ای و شاهد از دست رفتن تعداد زیادی بودی، این راهبرد تنش بسیار جدی به‌وجود خواهد آورد.» او سپس می‌افزاید: «الان وقتش شده است که گفته شود ما نیاز به یک خروجی سیاسی داریم.»
راهبرد دونالد ترامپ، پس از راهبرد باراک اوباما که به‌دنبال کاهش نیرو‌های آمریکایی در افغانستان بود، پیامد‌های سنگینی به‌دنبال خواهد داشت. در زمان مدیریت جورج‌بوش پسر و دوره اول ریاست‌جمهوری باراک اوباما، استراتژی بر این مبنا استوار بود که حتی در مناطق خلوت و کم‌جمعیت نیرو‌های ائتلاف به رهبری آمریکا حضور داشته باشند تا با گروه‌های شورشی و تروریستی مبارزه کنند. در سال ۲۰۰۶، ارتش ایالات‌متحده یک رشته پایگاه‌‌های کوچک در دره کورنگل ایجاد کرد که این امر به همت ژنرال نیکلسن پیش رفته بود که در آن زمان مقام سرهنگی داشت. اما در سال ۲۰۰۹ برنامه تغییر کرد و حفاظت از راه دور برای مناطق خلوت مطرح شد و تمرکز اصلی حفاظت روی مناطق پرجمعیت بود. این طرح زمانی عملی شد که در سال ۲۰۱۰ آمریکا پایگاه خود را در دره کورنگل به حال خود ر‌ها کرد و در مناطق شهری پر جمعیت مستقر شد. در همان زمان البته نیرو‌های دریایی آمریکا رشته عملیاتی در مناطق روستایی هلمند داشتند و هم زمان نیز ارتش آمریکا در قلب قند‌هار با نیرو‌های طالبان می‌جنگید. در سال ۲۰۱۵ اما باراک اوباما به‌طور رسمی اعلام کرد که فرماند‌هان افغانی از استقرار در مناطق خلوت پرهیز کنند و تمرکز اصلی خود را روی شهر‌های بزرگ بگذارند.
ارسال نظر