تئاتر نیازمند جذب اسپانسر است

آتیلا پسیانی عصر روز شنبه، در نشست تخصصی انجمن کارگردانان خانه تئاتر درباره مسائل تئاتر گفت‌وگو کرد. به گزارش سایت ایران‌تئاتر، او در این نشست به وجود استعدادهایی در حد استعدادهای تئاتری در غرب اشاره کرد و گفت:«به خاطر علاقه ۴۹ ساله‌ام به تئاتر و طی دیدارهایی که در سفرهایم از تئاتر غرب داشته‌ام، به این نتیجه منطقی رسیده‌ام که در کشورمان استعدادهایی با بینش و معادل با آدم‌های غربی داریم. متاسفانه به لحاظ سطح رفاه، بین ما فاصله زیاد است و همین امر باعث می‌شود که بازیگر تئاتر در طول سال طوری برنامه‌ریزی کند که در فاصله‌ای چند ماهه از تئاتر دور ‌شود و در سریال تلویزیونی نیز بازی کند.»

این کارگردان اعتقاد دارد که در تئاتر دنیا ‌پدیده‌های جدید به مفهوم یک علم ‌دیده می‌شود و ما هنوز در تئاترمان از پیتر بروک به عنوان یک کارگردان پویا و تجربی نام می‌بریم، در حالی که او امروز به عنوان یک کارگردان حرفه‌ای و با راه‌اندازی یک کمپانی عظیم تجارت می‌کند. این در حالی است که در اروپا حرف اول را گروه‌های تجربی و پویا می‌زنند که ما هیچ شناختی از آنان نداریم.

آتیلا پسیانی کارگردانی است که به تشکیل هیات امنای هفت نفره برای اداره تئاترشهر معتقد است و در این خصوص گفت: «پیشنهاد ما در چند سال پیش به مدیریت وقت مرکز هنرهای نمایشی این بود که به گروه‌های ثابت اعتماد ‌کند تا طبق ضوابط شورای نظارت و ارزشیابی در تالارهایی با برنامه‌ریزی مشخص فعال ‌شوند، به این ترتیب تالارها دارای هویت مشخص خواهند شد.»

وی افزود: «از مسوولان این تالارها برای مدیریت تئاترشهر هیات امنای هفت نفره تشکیل شود تا بر برنامه‌ریزی و سیستم زیبایی شنایی آثار موجود در تئاترشهر، نظارت داشته باشند. وقتی برنامه‌ها مدون باشند، تماشاگران از برنامه‌های طول سال، فصل‌ها و ماه‌های آن آگاه می‌شوند و به راحتی می‌توانند از این آثار بنا بر انتخاب صحیح دیدن کنند.»

وی اعتقاد دارد برای آن که به شکل سلسله مراتب و بدون خودکشی، جوانان نیز بتوانند در تئاتر حضور داشته باشند، باید تئاتر در جامعه نهادینه شود. در ابتدا باید تئاتر را از مهدکودک و مدارس به بچه‌ها و طی ساعات فوق برنامه آموزش داد و این افراد درست مثل سیستم فوتبال با طی کردن مراحل باشگاه‌های نوجوانان، جوانان، لیگ ۳، ۲، ۱ و برتر بتوانند در مدارج عالی‌تر خود را مطرح کنند.

آتیلا پسیانی معتقد است برای آن که بخواهد یک تالار را فعال کند، خودش وارد عمل می‌شود و با جست‌وجو در میان جوانان از افراد مستعد دعوت می‌کند تا بنا بر ضوابط شورای نظارت و ارزشیابی هر نوع کاری را به لحاظ زیبایی شناسانه در آن جا ارائه کنند.

رضا حامدی‌خواه‌، کارگردان در این نشست درباره جایگاه مخاطب در گروه تجربی «بازی» پرسید و آتیلا پسیانی اعلام کرد که این پرسش را باید از تماشاگران بپرسیم که ما در کجای دلشان قرار داریم و در ادامه گفت:«این وظیفه گروه‌های حرفه‌ای است که گوشه چشمی نیز به گیشه دارند، تا با نظرسنجی، اطلاعات دقیقی از مخاطبان خود جمع‌آوری کنند.»

وی افزود: «ما با هر گونه نظرسنجی مخالفیم برای آن که هر کس با بازی ما موافق باشد به کارمان خوش آمده و هر کس از کارمان خوششان نیاید، جذب آن نمی‌شود. ما نباید برای مخاطب تصمیم‌گیرنده باشیم، او باید خودش همبازی‌هایش را انتخاب کند.»

کارگردان نمایش «گنگ خوابدیده» در خصوص تهیه کنندگی تئاتر در ایران گفت: «تنها متولی و تهیه‌کننده تئاتر ایران، مرکز هنرهای نمایشی است. حتی آنهایی که در چند مورد در بروشورها اعلام کرده‌اند که تهیه‌کننده کارها بوده‌اند، آنها نیز پولشان را از مرکز گرفته‌اند. بهتر است به این افراد مدیر تولید تئاتر گفت تا تهیه‌کننده. مرکز از طریق انجمن نمایش کشور بر تولید تئاتر نظارت دارد.»

وی افزود: «یکی از راه‌های بهبود وضعیت اقتصادی تئاتر، جذب اسپانسرهای خصوصی و دولتی است. ما می‌توانیم از طریق جذب اسپانسر به شکل حمایت مالی و جذب امکانات تا حد زیادی بر کمبودهای مالی غلبه کنیم.»

کارگردان «بسه دیگه خفه شو» از عدم شناخت اسپانسرهای تئاتر در ایران به عنوان مانع بزرگی برای بهره‌مندی از چنین رویکرد‌ و تعاملی برای بهبود وضع تئاتر یاد کرد و گفت: «ما باید سرمایه‌گذارانی پیدا کنیم که زمین‌های فرهنگی را تبدیل به مکا‌ن‌های چند منظوره تجاری و فرهنگی کنند تا از این طریق اطمینان‌خاطری برای بازگشت سرمایه آنان فراهم شود.»

وی به ساخت و ساز و فعال کردن سوله‌های تئاتری و تالارهای کوچک در گوشه و کنار شهرها اشاره کرد و گفت: «متاسفانه همه می‌پندارند که وقتی صحبت از تالارسازی می‌کنیم، باید تالار وحدت ۲ را بسازیم. در صورتی که امروز تالارهای ۱۸۰ تا ۲۰۰نفره در سطح شهر، می‌تواند بهترین زمینه را برای رونق دادن تئاتر در پی داشته باشد.»

کارگردان «تلخ مثل عسل» به عدم به‌کارگیری تالارهای متعدد و آماده در سطح شهر تهران انتقاد کرد و گفت: «تالارهای فرهنگسرای بهمن امروز بلااستفاده است و تالارهای دیگری که همه از وجود آنها آگاه هستیم هم همین‌طور. چرا نباید به فکر فعال‌سازی این تالارها باشیم؟! عملا نحوه استفاده از تالارها، مدیریت، برنامه‌ریزی، سرویس‌دهی و فعال‌سازی آنها دچار لغزش شده است.»

آتیلا پسیانی در ادامه نشست به پرداخت یک‌درصد مالیات به شکل کمک فرهنگی از سوی صاحبان صنایع اشاره کرد و گفت: «این کار باید به ازای پنج‌درصد معافیت از پرداخت مالیات صورت بگیرد،‌ در این صورت ما بودجه هنگفتی برای امور فرهنگی و فعالیت‌های هنری در اختیار خواهیم داشت.»

آتیلا پسیانی، کارگاه نمایش را در زمان پیش از انقلاب یک سیستم ساده و کارآمد تئاتری تلقی کرد که در آن جا گروه‌های مشخص طی برنامه مدونی از سوی شورای کارگاه فعالیت می‌کردند. که در آن جا‌ گروه‌ها بیش از ۱۵ اجرا نداشتند، مگر گروه‌هایی که به صورت رپرتوار کارهایشان را اجرا می‌کردند.

ایرج راد،‌ مدیر عامل خانه تئاتر با حضور در این نشست، بر موثر بودن جلسات تاکید کرد و گفت: «امیدواریم تشکیل گروه‌ها نقطه شروعی برای غلبه بر مسائل ‌طر‌ح شده از طرف اهالی تئاتر باشد. همچنین تجربه تئاتر خصوصی در زمان رضاخان و پهلوی دوم این نکته را برایمان یادآوری می‌کند که با این رویکرد می‌توانیم تئاتر را به صورت عمومی‌تری در اختیار مردم قرار دهیم. البته آن زمان سینما، ویدئو و تلویزیون نبود و مردم بیشتر جذب تئاتر می‌شدند و امروز باید با نوع کارها و ارتباطی که با مردم برقرار می‌شود، بتوانیم تئاتر را همچنان پویا نگه داریم.»

وی در ادامه به شروع تئاتر در ایران در بخش‌خصوصی اشاره کرد که فقط تکیه دولت و تئاتر دارالفنون، تئاترهای دولتی به شمار می‌آمده‌اند و با توجه به تغییر زمانه و مسائل فرهنگی و نوع نگاه مردم، هنوز هم می‌توان به روی پا بودن تئاتر‌ امیدوار بود.