فرصت و تهدید شبکه ریلی شورای همکاری
اجرای این پروژه حیاتی در چارچوب تمایل کشورهای شورای همکاری برای تسهیل تجارت ریلی، سهولت تردد شهروندان و ساکنان و حمایت از سرمایه‌گذاری های مشترک و همچنین توسعه گردشگری و تبادلات فرهنگی بین مردمان این منطقه است. با وجود تاخیر در اجرای این پروژه به دلیل حوادثی که کشورهای شورای همکاری در دهه گذشته شاهد آن بودند، اسناد مناقصه تایید می‌کند که کار روی آماده‌سازی پروژه از نظر طراحی‌های مهندسی و مطالعه ایجاد سازمان راهآهن شورای همکاری مطابق با استانداردهای بینالمللی برای نظارت بر این روند ادامه دارد.
ساکنان ۶ کشور عرب حوزه جنوبی خلیج‌فارس امیدوارند که این پروژه نتایج مثبت بسیاری را در بخش‌های مختلف اقتصادی به دنبال داشته باشد و فرصتهای بیشتری را برای ساکنان منطقه ایجاد کند. این پروژه به توسعه منابع انسانی و تشویق توسعه حمایت از صنایع ملی و ادغام بین آنها کمک می‌کند که می‌تواند وابستگی کشورهای شورای همکاری به واردات خارجی را کاهش دهد.از این منظر، کشورهای شورای همکاری تکمیل پروژه مسیر راهآهن را بین خود آغاز کرده و اقدامات لازم را برای دستیابی به مسیرهای موردنیاز راهآهن انجام داده‌اند و دبیرخانه شورای همکاری نیز مراحل اجرای آن را با کشورهای عضو پیگیری می‌کند.
آخرین مناقصه در این راستا با هدف تدوین برنامه‌های عملیاتی پروژه‌های ریلی، خدمات حملونقل و لجستیک، جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها و مطالعات تخصصی در این زمینه خواهد بود. در حالی که هزینه پروژه حدود ۱۵ میلیارد دلار برآورد شده است، به نظر می‌رسد این پروژه پتانسیل بسیار زیادی برای توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی و بهره‌برداری از پتانسیل منطقه در هر یک از آنها ایجاد خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود که تعداد استفاده‌کنندگان از راهآهن مشترک شورای همکاری تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۸ میلیون مسافر در سال برسد.
در اجلاس سران کشورهای شورای همکاری که در دسامبر ۲۰۲۳ در دوحه برگزار شد، احداث پروژه خط ریلی مشترک میان ۶ کشور عضو مجددا مورد تاکید قرار گرفت و ابراز امیدواری شد که این پروژه بتواند کریدوری جدید برای توسعه و رشد اقتصادی پایدار در میان کشورهای عرب حوزه جنوبی خلیج فارس به شمار آید.
علاوه بر منافعی که این خطوط ریلی برای کشورهای عضو شورای همکاری به دنبال خواهد داشت، اتصال آن به کریدورهای منطقهای و بینالمللی در مسیر شرق به غرب یا شمال به جنوب می‌تواند معنای گسترده‌تری به این خطوط ریلی بدهد و آن را به مسیری برای ترانزیت کالا از شرق آسیا به خاورمیانه و اروپا و حتی از روسیه به خاورمیانه و شمال آفریقا تبدیل کند.
اتصال راهآهن مشترک شورای همکاری به کریدورهای منطقهای و بینالمللی، فرصتهای قابل‌توجهی برای تقویت شبکه‌‌‌های حمل و نقل و تجاری در سطح جهانی ایجاد می‌کند. با توجه به موقعیت جغرافیایی کشورهای عضو شورای همکاری و قرار گرفتن در جنوب خلیج‌فارس که موقعیت راهبردی در منطقه دارد، پیوند این راهآهن به کریدورهای بینالمللی می‌تواند به بهبود دسترسی به بازارهای جهانی و تسهیل جریان کالاهای مختلف کمک کند.
یکی از مسیرهای کلیدی که می‌تواند به راهآهن شورای همکاری متصل شود، کریدور چین-آسیای میانه-خلیج‌فارس است که به عنوان بخشی از طرح ابتکار کمربند و جاده چین به شمار می‌‌‌آید. این کریدور به تقویت روابط تجاری میان چین، کشورهای آسیای میانه و کشورهای خلیج فارس کمک خواهد کرد و با اتصال به خطوط ریلی شورای همکاری، امکان تسهیل تبادل کالا و کاهش زمان حملونقل میان این مناطق فراهم می‌شود.
به علاوه اتصال خطوط ریلی کشورهای شورای همکاری به شبکه‌‌‌های حملونقل دریایی و بندری نیز می‌تواند مزایای قابل‌توجهی به دنبال داشته باشد. به ویژه، با توجه به موقعیت بندرهای بزرگ در خلیج فارس، این پیوندها می‌توانند به تسهیل ترانزیت و افزایش کارآیی در حملونقل کالا از طریق دریا کمک کنند.
علاوه بر این، اتصال راهآهن شورای همکاری به کریدورهای ریلی در سطح منطقهای، مانند شبکه ریلی کشورهای غرب آسیا و خطوط ریلی در ایران و عراق، می‌تواند به بهبود ارتباطات و همکاری‌‌‌های منطقهای کمک کند و هزینه‌های لجستیک برای تجارت میان کشورهای منطقه با کشورهای آسیای میانه و اروپا را کاهش دهد. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان یک کشور واسط بین خلیج‌فارس و آسیای میانه و حلقه اتصال این کشورها به نزدیکی مرزهای اروپا، امکان ایجاد کریدور ریلی متصل از خلیج‌فارس به کشورهای آسیای میانه و حتی کشورهای اروپایی فراهم می‌شود.
این کریدور می‌تواند به کاهش زمان حملونقل و هزینه های لجستیکی برای کالاهای صادرشده از کشورهای شورای همکاری به مناطق دیگر و بالعکس کمک کند. از سوی دیگر، ایران با بهره برداری از این شبکه ریلی می‌تواند به تسهیل صادرات خود به کشورهای خلیج فارس و بهره برداری از مزایای تجاری مرتبط با این بازارهای بزرگ بپردازد.علاوه بر مزایای اقتصادی، همکاری در حوزه حمل و نقل ریلی می‌تواند به تقویت روابط سیاسی و استراتژیک میان ایران و کشورهای عرب حوزه جنوبی خلیج‌فارس نیز کمک کند. این پروژه می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی میان دو منطقه با منافع مشترک عمل کند و به تقویت امنیت و ثبات در این بخش از جهان کمک کند. این همکاری همچنین می‌تواند به گسترش سرمایه گذاری‌های مشترک در زیرساخت‌‌‌های حملونقل و ارتقای فناوری های ریلی منجر شود.در مجموع، اتصال راهآهن شورای همکاری خلیج فارس به شبکه ریلی ایران می‌تواند به عنوان یک فرصت مهم برای تسهیل تجارت، بهبود روابط دوجانبه و توسعه پایدار در منطقه عمل کند. این همکاری می‌تواند به تقویت زیرساخت‌‌‌های حملونقل در خلیج فارس و فراتر از آن منجر شود و به ایجاد مسیرهای جدید اقتصادی و تجاری کمک کند.
