پس از یک هفته مشورت در پایتختها نمایان میشود
پرده آخر مذاکرات برجامی
دور هشتم گفتوگوها از تاریخ ششم دی ماه در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد و تا روز جمعه ۸ بهمن به طول انجامید. مذاکراتی که طولانیترین دور گفتوگوها را برای دستیابی به توافق به دنبال داشته است.در همین ارتباط، جالینا پورتر معاون سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در نشست خبری هفتگی این وزارتخانه در پاسخ به سوالی درباره توقف چند روزه مذاکرات ایران و سایر طرفهای برجام در وین درباره احیای این توافق خاطرنشان کرد این رایزنیها به مرحله نهایی نزدیک میشود.
به گزارش «ایسنا»، بنابر گزارش وب سایت وزارت امورخارجه آمریکا، وی تاکید کرد: همانطور که میدانید راب مالی نماینده ویژه دولت در امور ایران نیز در حال بازگشت به واشنگتن است. همه طرفها به پایتختهایشان بازگشتهاند تا در این مرحله مشورتهای لازم را انجام دهند. در حال حاضر نیز من بیش از این نمیتوانم اطلاعاتی در اختیار شما قرار دهم.
علاوه براین، یک مقام ارشد آمریکایی نزدیک به مذاکرات گفت: هیچ جای تعجب نیست که ما به مراحل نهایی نزدیک میشویم و نیازمند تصمیمات سیاسی درباره سختترین موضوعات هستیم. به همین دلیل همه به پایتختهای خود بازمی گردند. برخی اعضای شورای امنیت ملی آمریکا هم نسبت به حصول توافق در وین اظهار خوشبینی کردهاند. این شورا و در راس آن جیک سالیوان معمولا مواضع نسبتا تندتری نسبت به وزارت خارجه آمریکا در قبال مذاکرات داشته و از ابتدا طرفدار توافق جامعتر و بلندمدتتر با ایران بودند. همزمان تروئیکای اروپا در بیانیهای تاکید کردند مذاکرات وین در حال نزدیک شدن به مرحله نهایی است. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، انگلیس، فرانسه و آلمان، سه عضو اروپایی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با انتشار بیانیهای خاطرنشان کردند، مذاکرات وین در حال نزدیک شدن به مراحل نهایی خود است. تروئیکای اروپا در بیانیهای درباره وقفه چند روزه در مذاکرات وین تصریح کرد: ماه ژانویه فشردهترین دوره رایزنیها تا به امروز بوده است. همه میدانند که ما در حال نزدیک شدن به مرحله نهایی هستیم که نیازمند تصمیمات سیاسی است. پیش از این نیز هماهنگکننده مذاکرات وین در توییتی از بازگشت هیاتهای حاضر در مذاکرات وین برای رایزنی با پایتختهایشان خبر داد. انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده مذاکرات وین روز جمعه در توییتی نوشت: هشتمین دور مذاکرات وین بر سر برجام که از بیست و هفتم دسامبر آغاز شده و تاکنون طولانیترین دور مذاکرات بوده با وقفه مواجه شده است. مشارکتکنندگان برای رایزنی و دریافت دستورالعمل راهی پایتختهایشان خواهند شد تا هفته دیگر بازگردند. هماکنون به اتخاذ تصمیمات سیاسی نیاز است. تمامی مشارکتکنندگان سفر امنی داشته باشند.
از سوی دیگر، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در گروه ۱+۴ در توییتی ضمن اعلام خبر توقف کوتاه در دور هشتم مذاکرات برای انجام برخی رایزنیها نوشت: مذاکرات به سطح پیشرفتهای رسیده است که نیازمند تصمیمات سیاسی است. انتظار میرود ادامه دور هشتم هفته آینده ازسرگرفته شود.
بر اساس تفاهم صورتگرفته میان هیاتهای مذاکرهکننده در وین، دور هشتم گفتوگوها به مدت حدود یک هفته تنفس خواهد داشت. بعدازظهر روز جمعه نیز دیدار دوجانبه علی باقری، رئیس هیات مذاکرهکننده ایران و انریکه مورا، هماهنگکننده اروپایی گفتوگوها در هتل کوبورگ وین برگزار شد. روز جمعه همزمان با اعلام خبر وقفه در دور هشتم مذاکرات، شاهد رایزنیهایی میان رهبران کشورهای روسیه و فرانسه و گفتوگوی وزیران خارجه آلمان و روسیه بودیم.
ادامه مذاکرات در پایتختها
مذاکرهکنندگان هشتمین دور مذاکرات وین بر سر احیای برجام که از ۲۷ دسامبر- ۶ دی آغاز شد، برای دومین بار برای رایزنی و دریافت دستورالعملهای لازم برای چند روز به پایتختهایشان بازگشتند. در هفتههای اخیر مذاکرات بهطور فشرده و در جلساتی مشترک میان هیات مذاکرهکننده ایران و ۱+۴ با حضور نماینده اتحادیه اروپا برگزار شده است. نگارش متن توافق احیای برجام در این مدت در دستور کار بوده است و موضوعات مختلف از جمله لغو تحریمها، تضمین عدم خروج یک عضو از برجام، راستیآزمایی و اطمینان ایران از اجرای دقیق، موثر و مستمر لغو تحریمها به ویژه از سوی آمریکا و اروپا و اقدامات متقابل هستهای ایران به نحو قابل قبولی که هم ایران و هم طرفهای دیگر رضایت نسبی داشتند، پیش رفته است و اختلافات زیادی از میان برداشته شده است. با این حال برخی مسائل به نظر نیازمند تصمیمگیری در سطوح بالا و رایزنی هیاتها با پایتختهایشان است.
یک منبع مطلع نزدیک به هیات مذاکرهکننده ایران در رابطه با وقفه ایجاد شده در دور هشتم مذاکرات که طولانیترین دور مذاکرات برای احیای برجام تاکنون بوده است، گفت: «گفتوگوها برای حدود یک هفته برای مشورت و رایزنی هیاتها با پایتختها متوقف شده است.» این منبع مطلع روند گفتوگوها را در مجموع سازنده و رو به جلو خواند و افزود: اگر طرفهای مقابل پس از بازگشت از پایتختها تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، امکان حرکت سریعتر به سمت توافق وجود دارد. به گزارش رویترز، یک مقام دفتر ریاستجمهوری فرانسه پس از گفتوگوی تلفنی ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه در روز جمعه درباره توافق هستهای عنوان کرد مذاکرات میان ایران و قدرتهای جهانی همچنان دشوار است، اما نشانههایی مبنی بر حصول توافق وجود دارد.این مقام فرانسوی که در جمع خبرنگاران صحبت میکرد، در عین حال گفت مساله تضمینهای امنیتی برای ایران و چگونگی تحت کنترل بازگرداندن برنامه هستهای این کشور همچنان نیاز به شفافسازی دارد.
در همین چارچوب وزیران خارجه روسیه و آلمان در تماسی تلفنی به بررسی آخرین تحولات مربوط به برجام پرداختند. وزارت خارجه روسیه روز جمعه اعلام کرد سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در تماسی تلفنی با یکدیگر تاکید کردند که «کار دیپلماتیک متمرکز باید برای احیای توافق هستهای وین در ۲۰۱۵» ادامه یابد.
درخواست ۱۰ سناتور آمریکایی
همزمان با این تحولات و در ادامه رویکرد خصمانه مقامات آمریکایی علیه ایران، تعدادی از سناتورهای آمریکا از رئیسجمهور کشورشان خواستند درباره اجرای تحریمهای نفتی ایران سختگیری بیشتری اعمال کند. به گزارش «ایسنا»، گروهی از سناتورهای آمریکایی در نامهای خطاب به جو بایدن رئیسجمهور آمریکا با انتقاد از افزایش صادرات نفتی ایران، خواستار اجرای سختگیرانهتر تحریمهای نفتی علیه این کشور، اقدامات تنبیهی علیه نفتکشهای رو به افزایش حامل نفت ایران و خریداران این محمولهها شدند.
این نامه به امضای ۱۰ عضو مجلس سنای آمریکا، ازجمله تام کاتن سناتور جمهوریخواه رسیده و در آن آمده است: مالکان کشتیها و مشتریان نفت ایران در چین با این ذهنیت که دولت بایدن برای مجازات آنها بسیار ضعیف و مردد است، برای معاملات نفتی با تهران زیر بار ریسک بیشتری میروند. آنها در ادامه با تاکید بر این ادعا که «بایدن تاکنون هیچ اقدامی علیه افزایش زیاد صادرات نفت ایران نکرده است» آوردهاند: عدم تمایل رئیسجمهور برای بهکارگیری اقدامی علیه افزایش صادرات نفت ایران به این دلیل که میتواند به مذاکرات وین آسیب بزند، بدون تردید موجب تقویت این مجرمان (خریداران نفت ایران) شده است.
این سناتورها همچنین هشدار دادهاند افزایش صادرات نفت ایران اهرمهای فشار آمریکا در مذاکرات هستهای در وین را تضعیف میکند. این ۱۰ سناتور در ادامه بر لزوم بهکارگیری اقدامات تنبیهی و تحریم علیه شرکتهای خریدار نفت ایران و بهعلاوه علیه نفتکشهای حامل نفت ایران با پرچم خارجی تاکید و خاطرنشان کردند رئیسجمهور نباید قانون تحریمهای نفتی ایران را که مورد تایید هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات است، نقض کند.