میزبانی یلدایی توکیو از روحانی
استقبال ایران از ابتکارات نفتی ژاپن
عکس: President.ir
دیدار روحانی از توکیو دهمین دیدار او با شینزو آبه از سال ۹۲ تاکنون است. روحانی در این سفر گفت که ایران از هر طرحی که بتواند موجب افزایش تبادلات اقتصادی به‌ویژه در حوزه انرژی و افزایش صادرات و فروش نفت بشود، استقبال می‌کند. پیش‌تر دو روزنامه ژاپنی به نقل از منابع دیپلماتیک خبر دادند که آمریکا به ژاپن برای میزبانی از رئیس‌جمهور ایران چراغ سبز نشان داده و همزمان خواسته توکیو نتیجه دیدار روحانی با آبه را به واشنگتن هم اطلاع دهد. سیدعباس عراقچی، معاون وزیرخارجه ایران نیز ابراز امیدواری کرده بود که این سفر منجر به گشایش در خرید نفت ایران شود.
به گزارش «ایسنا» رئیس‌جمهور ایران با اشاره به ارائه طرح‌ها و پیشنهادهای راهبردی برای کمک به تامین امنیت و صلح و ثبات در منطقه از جمله طرح «صلح هرمز» برای تامین امنیت منطقه، خلیج‌فارس و تنگه هرمز گفت: ایران از کمک همه کشورها از جمله ژاپن در این زمینه استقبال می‌کند. به گزارش «ایسنا» روحانی روز جمعه در مذاکرات مشترک با «شینزو آبه» تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره برای برقراری صلح و آرامش در منطقه و جهان با کمک و همکاری کشورهای منطقه و همسایگان تلاش کرده و در همین راستا نامه‌هایی نیز برای سران کشورهای منطقه ارسال شده است. رئیس‌جمهور با قدردانی از حمایت ژاپن از طرح صلح هرمز اظهار کرد: ایران همواره به مسوولیت خود در تامین امنیت منطقه عمل کرده و معتقدیم امنیت خلیج‌فارس توسط کشورهای بیگانه به هم ریخته است. روحانی تاکید کرد: برای امنیت منطقه باید ریشه یک‌جانبه‌گرایی را بخشکانیم و به کسانی که مسیری غیر از همکاری براساس قواعد بین‌المللی را تعقیب می‌کنند بفهمانیم باید مسیری دیگر را دنبال کنند.
او با اشاره به اعمال تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی آمریکا علیه ایران بعد از خروج غیرمتعهدانه این کشور از توافق برجام، اظهار کرد: خروج یک‌جانبه آمریکا از تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی مثل برجام، امنیت و صلح در جهان را تهدید می‌کند. رئیس‌جمهور با بیان اینکه همه کشورها باید به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متعهد باشند، گفت: تحریم‌های آمریکا نوعی تروریسم اقتصادی تلقی می‌شود و کشورهایی که در راه مقابله با تروریسم فعالیت می‌کنند باید با این کار آمریکا نیز مقابله کنند. او اظهار کرد: ایران همه تلاش خود را برای حفظ برجام در چارچوب تامین منافع خود انجام داده و خواهد داد و از طرف‌های دیگر در برجام نیز می‌خواهیم به تعهدات خودشان عمل کنند. روحانی افزود: بی‌تردید این اقدام، رمز بقای این تعهد بین‌المللی خواهد بود و کشورها می‌توانند با پایبندی و عمل به تعهدات خود، آمریکا را به اصلاح اشتباهات و بازگشت به مسیر درست و قانونی مجبور کنند.
رئیس‌جمهور با اشاره به زمینه‌های همکاری میان ایران و سایر کشورها افزود: ما از هر طرحی که بتواند موجب افزایش تبادلات اقتصادی به‌ویژه در حوزه انرژی و افزایش صادرات و فروش نفت بشود، استقبال می‌کنیم. او با تاکید بر اینکه کاهش مرحله به مرحله تعهدات برجامی از سوی ایران بعد از خروج آمریکا از این توافق و کوتاهی اروپایی‌ها از عمل به تعهداتشان در چارچوب مفاد برجام بوده است، تصریح کرد: معتقدیم برجام یک الگوی موثر برای رسیدن به صلح و دوستی میان همه کشورها است. روحانی با تاکید بر اینکه خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های بی‌سابقه اقتصادی علیه ملت ایران به سود هیچ‌کس نبوده است، افزود: بدعهدی آمریکایی‌ها نه‌تنها ضربه به یک توافق بزرگ بین‌المللی بود بلکه آسیب و ضربه به صلح و روابط سیاسی دوستانه میان کشورها است.
منطق مذاکره و افق برد - برد
رئیس‌جمهور با بیان اینکه جمهوری اسلامی از هر تلاش و کوششی از سوی کشورها برای حفظ برجام و تامین امنیت و صلح و ثبات در منطقه و جهان استقبال می‌کند، تاکید کرد: به‌طور طبیعی در چارچوب منافع خود از هیچ‌گونه مذاکره و توافقی در این زمینه رویگردان نیستیم. روحانی افزود: طی این سال‌ها ایران ثابت کرده که با منطق و گفت‌وگو منافع خود را تامین می‌کند و همیشه معتقد بوده که با منطق مذاکره و افق برد - برد می‌توان به توافقات موثر و پایدار رسید. رئیس‌جمهور تاکید کرد: روش غیرقانونی آمریکا در خروج غیرمتعهدانه از توافق برجام نشان داد که این اقدام ضربه به یک توافق بین‌المللی و صلح و امنیت بود و در واقع نه برای آمریکا و نه هیچ‌کدام از طرف‌های برجام سودی نداشت و ثابت کرد که تحریم سرنوشتی جز باخت - باخت برای هیچ‌کس ندارد. روحانی همچنین ابراز امیدواری کرد که همه کشورها از جمله ژاپن برای حفظ برجام تلاش خود را انجام دهند.
روابطی به قدمت ۹۰ سال
«شینزو آبه» نخست‌وزیر ژاپن نیز در نشست هیات‌های عالی‌رتبه ایران و ژاپن با ابراز خرسندی از حضور رئیس‌جمهور ایران در کشورش گفت: روابط ایران و ژاپن وارد نودمین سال خود شده و رفت و آمد مسوولان دوکشور در سال‌های اخیر موجب تقویت بیش از پیش روابط تهران و توکیو شده است. نخست‌وزیر ژاپن با تاکید بر علاقه‌مندی کشورش بر گسترش روابط با ایران در همه عرصه‌ها اظهار کرد: مصمم هستیم همکاری‌های خود را با ایران به‌ویژه در زمینه‌های کنسولی، فنی و مدیریت پزشکی، مدیریت بحران و مقابله با زلزله توسعه دهیم. او افزود: ژاپن همچنین علاقه‌مند است سریعا تفاهم‌نامه دو کشور در حوزه گردشگری عملیاتی شود تا روابط دو ملت نیز بیش از پیش توسعه یابد. آبه با استقبال و اعلام پشتیبانی کشورش از طرح صلح هرمز افزود: تامین امنیت منطقه برای همه کشورهایی که به این حوزه رفت و آمد دارند بسیار مهم است و ما از نقش سازنده ایران در تامین امنیت و ثبات و صلح در منطقه قدردانی می‌کنیم. او با تاکید بر اینکه ژاپن پیوسته از برجام حمایت کرده و به تلاش‌های خود در این عرصه ادامه می‌دهد، از شروع همکاری کشورش با سه کشور اروپایی در این زمینه خبر داد.
امیدواری به گره‌گشایی دیپلماتیک
پیش از سفر روحانی به ژاپن، برخی گزارش‌ها حاکی از این بود که احتمالا در جریان این سفر رئیس‌جمهوری ایران و نخست‌وزیر ژاپن درمورد اعلام معافیت ژاپن از تحریم نفتی علیه ایران، ایجاد یک کانال مالی بین تهران و توکیو و همچنین آزادسازی دست‌کم ۵/ ۱میلیارد دلار از دارایی‌های ارزی ایران، ناشی از صادرات قبلی نفت به ژاپن، گفت‌وگو کنند.
از این‌رو دهمین دیدار حسن روحانی با شینزو آبه در شرایط تحریم‌های اقتصادی آمریکا و کاهش تعهدات ایران در برجام حائز اهمیت است. از سال ۹۲ تاکنون حسن روحانی و آبه ۹ بار (مهر ۱۳۹۲، ۱۳۹۳، ۱۳۹۴، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ و شهریور ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در نیویورک، اردیبهشت ۱۳۹۴ در اندونزی و خرداد ۱۳۹۸ در تهران) با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کرده‌اند. نقطه اوج این دیدارها سفر شینزو آبه به تهران در خرداد ۱۳۹۸ بود که اولین سفر یک نخست‌وزیر ژاپن به تهران بعد از انقلاب اسلامی به‌حساب می‌آمد. نخست‌وزیر ژاپن در سفر به تهران حامل پیام دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا برای مقامات ایران بود. پیامی که با پاسخ «نه» قاطع تهران مواجه شد. در روزهای اخیر برخی رسانه‌ها گمانه‌زنی‌هایی را از تلاش مجدد نخست‌وزیر ژاپن برای میانجی‌گری میان ایران و آمریکا مطرح کرده‌اند. خبرگزاری ژاپنی کیودو روز ۱۷ آذر به نقل از منابع دیپلماتیک که نامی از آنان ذکر نشده گزارش داد که «آمریکا از ژاپن خواسته است تا نتیجه دیدار روحانی با شینزو آبه در سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به ژاپن را به اطلاع آمریکا هم برساند.»
