«تمامش به این بستگی دارد که سوسیالیسم را چگونه تعریف کنید. بعید می‌دانم مالکیت ابزار تولید کارآمد باشد؛ اما اگر آن را برنامه بازتوزیعی بدانید که شکاف میان درآمد کارگران و ثروتمندان را جبران کند، نه تنها قابلیت ظهور مجدد دارد، بلکه اجبارا باید بازگردانده شود.» این شاه بیت اظهارات جدید «فرانسیس فوکویاما» نظریه‌پرداز پایان تاریخ و آخرین انسان است که اواسط سال ۲۰۱۸ در گفت وگو با «جرج ایتون» دبیر سیاسی «نیواستیتس من» منتشر شد و به سرعت مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفت. از همین زاویه بود که برخی آن را نوعی احیای سوسیالیسم دانستند و گروهی دیگر اعتراف فوکویاما را به منزله شکست پروژه لیبرال دموکراسی تعبیر کرده‌اند. در همین ارتباط دکتر «رحمن قهرمان‌پور» استاد دانشگاه و پژوهشگر ارشد مسائل سیاسی و مطالعات استراتژیک که مترجم بیشتر آثار فوکویاما از جمله کتاب «نظم و زوال سیاسی» و «هویت: تقاضا برای شأنیت و سیاست خشم» است، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه منظور فوکویاما از بازگشت به سوسیالیسم به معنای ایدئولوژی مارکسیسم نیست، گفت که نقد فوکویاما به لیبرال دموکراسی یک نقد درونی و معطوف به اصلاح درونی آن و توازن در سه کارکرد بوروکراسی، حاکمیت قانون و دموکراسی است.» قهرمان‌پور با اشاره به این مساله که منظور فوکویاما از بازگشت به سوسیالیسم به معنای بازگشت به آن فردگرایی است که در لیبرالیسم وجود دارد، می‌گوید: «اگر به جای جمع دوباره به آن فرد برگردید و به حقوق، جایگاه و نیازهای فردی اهمیت دهید، می‌توانید این مشکل را حل کنید. مشکل کنونی به این مساله برمی‌گردد که آن فردگرایی خواسته یا ناخواسته به‌واسطه توزیع نابرابر ثروت در حال تهدید شدن است.» او معتقد است که فوکویاما به یک معنا مداخله دولت را چندان بد نمی‌داند؛ اما میزانی از مداخله و آن هم در یک نظام لیبرال دموکراسی و نه خارج از آن. در واقع ضرورت این مداخله هم به مساله نابرابری و تلاش برای کم کردن آن برمی‌گردد. همان نابرابری که زمینه‌ساز ظهور ناسیونالیسم و راست‌افراطی است که در ظهور پدیده ترامپیسم تجلی کرده است.

نگاه ما ایرانیان به ساحت علم (تبیین پدیده‌ها) و دانش (فهم و ادراک پدیده‌ها) اغلب سویه‌هایی از ایدئولوژی به خود می‌گیرد؛ در‌حالی‌که کارکرد این دو حوزه جوهرا و ماهیتا با یکدیگر متفاوت است. اگر علم را تلاشی نظام‌مند برای یافتن روابط خطی و غیرخطی میان پدیده‌های طبیعی و غیرطبیعی در نظر بگیریم و دانش را فهم و آگاهی از جهان برساخته و استوار بر ذهن و ادراک آدمی، آن‌هنگام ایدئولوژی با خصلت غیریت‌سازی‌اش و تمایزگذاری میان اندیشه‌های همراه و خردهای ناهمراه هیچ نسبتی با آن دو دیگر متقدم ندارد.

سانحه سقوط یک فروند هواپیمای باری بوئینگ ۷۰۷ که از بیشکک قرقیزستان به سمت فرودگاه پیام در حال حرکت بوده است، این هفته موجی از غم و اندوه در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی کشور ایجاد کرد. سریال حوادثی تلخ در دی ماه همچون حادثه آتش‌سوزی پلاسکو، کشتی سانچی، اتوبوس دانشگاه آزاد و حالا سقوط هواپیمای ارتش در این ماه طی امسال و سال‌های گذشته موجب شد تا بسیاری از کاربران فضای مجازی درباره «دی ماه پر از حادثه» بنویسند.

سفر خاورمیانه‌ای مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده آمریکا با اعلام خبر برگزاری کنفرانس ضدایرانی در لهستان همراه شد. کنفرانسی که اگرچه قرار است همزمان با چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی اواخر بهمن ماه در ورشو برگزار شود اما اعلام پیشاپیش آن هدفی جز افزایش فشارهای دیپلماتیک و روانی علیه جمهوری اسلامی ایران ندارد. مایک پمپئو، روز جمعه اعلام کرد این کشور و لهستان ماه آینده نشستی بین‌المللی درباره خاورمیانه برگزار خواهند کرد که محوریت بحث‌هایش به ادعای آنها در راستای تلاش برای افزایش فشار بر ایران خواهد بود.

این هفته انتشار فیلمی کوتاه از شادی سربازان یگان موزیک نیروهای مسلح در فضای مجازی، حسابی خبرساز شد و واکنش‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت. در این فیلم که به فاصله کوتاهی از انتشار به یکی از پربیننده‌ترین کلیپ‌های هفته تبدیل شد، چند نفر از سربازها در اتاقی ملودی یکی از ترانه‌های معروف گروه آریان را می‌نوازند و همزمان حرکات موزون هم انجام می‌دهند. علی پهلوان، خواننده اصلی گروه آریان که این چند سرباز آهنگش را با رقص و پایکوبی می‌نواختند با انتشار دوباره این ویدئو از حرکت سربازان حمایت کرد. با انتشار این ویدئو در فضای مجازی بازار گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد با این رقص و پایکوبی سربازان داغ شد و برخی از کاربران با داغ کردن هشتگ # سربازان_شاد از اضافه خدمت، بازداشت و یا اجرای قوانین تنبیهی درباره سربازان نوشتند.

من با ترجمه بهمن شعله‌ور از فاکنر به این نویسنده علاقه‌مند شدم و این علاقه از نوجوانی شکل گرفت. ترجمه شعله‌ور یکی از درخشان‌ترین ترجمه‌ها از آثار فاکنر است که آن را در دوران دبیرستان خواندم. محمد حقوقی دو سال معلم فارسی ما در دبیرستان بود و تاثیر زیادی در زندگی من و دانش‌آموزانی که با او درس داشتند،‌ از جمله مجید نفیسی و محمود نیکبخت داشت.

فصل اول این کتاب مشتمل بر یادداشت مفصلی درباره نقد فیلم است. مولف در این یادداشت به نوعی رویکرد انتقادی و تحلیلی خود را نیز برای خواننده توضیح می‌دهد و در عین حال مخاطب به اطلاعات ارزنده‌ای درباره نحوه نگرش به فیلم‌ها دست می‌یابد. این مطلب بر اساس نقل‌‌قولی از هنری جیمز در ابتدای این یادداشت استوار است و مولف بارها و بارها رویکرد خود را به آن ارجاع می‌دهد.‌هارکورت این مطلب را در سه سطح رویداد، بحث و گفت‌وگو و تصویرپردازی ارائه داده است. نویسنده در مقدمه کتاب آورده است: «در مقالات این کتاب توضیحات ضمنی و گذرایی در مورد یکی از دغدغه‌های اولیه من،‌ یعنی ارتباط سطح سوم با سطح دوم، مطرح شده است: ارتباط فاصله موجود بین الگو و چگونگی توالی صحنه‌ها با موضوع فیلم، و اهمیت رو به افزایش معنای جلوه‌های ساختاری فیلم. در عین حال تاکید بر این جنبه‌ها به معنی انکار عناصر روایی و روان‌شناسانه یک فیلم و در واقع موضوع آن نیست.»

پرسه‌زنی با والتر بنیامین آغاز شد؛ حال آنکه می‌دانیم در گذر زمان قرائت‌های متفاوتی با نگاه به زمینه‌های متفاوت از آن انجام گرفت. اما آنچه اینجا به اختصار عرض می‌کنم ارتباط پرسه‌زنی با خودشهرنگاری است. هر خود شهرنگاری لزوما یک پرسه‌زن کاربلد است درحالی‌که برعکس آن همیشه صادق نیست. پرسه‌زنی مهم‌ترین ویژگی یک خودشهرنگار است بااین‌حال که خودشهرنگاری فقط پرسه‌زنی نیست. پرسه‌زنی شرط لازم خودشهرنگاری است. پرسه‌زن به‌دنبال آن است که هرچه در فضا بالقوه وجود دارد به مدد تجربه شخصی خود، آن را خودی و بالفعل کند. فضا آنی می‌شود که در تجربه غنی از آن خودی شود، جاری شود و جاری کند.

تا آنجا که می‌دانم رمان دیگری از یو هوآ به فارسی ترجمه نشده است و این کتاب هم پیشنهاد ناشر بود. آقای جعفریه در سفری که به چین داشت این کتاب را در نمایشگاه انتخاب کرده بود و به من پیشنهاد داد؛ با توجه به کتابی که از مو یان نویسنده شهیر چینی در دست ترجمه و انتشار داشتم یک هفته‌ای کتاب را خواندم و پیشنهاد ترجمه آن را پذیرفتم. یو هوآ از مو یان نوبلیست (برنده نوبل سال ۲۰۱۲) چند سالی جوان‌تر است. قبل از آن هم نویسنده چینی دیگری با تابعیت فرانسه به نام گائو شینگجیان، در سال ۲۰۰۰ برنده این جایزه بوده است.

فیلم «کوتاه مثل زندگی» را دو سال پیش برای سینمای هنر و تجربه ساختم و از ابتدا مخاطب هدف را مشخص کردم. این فیلم یک اثر کارگاهی است اما پس از دو سال انتظار شرایط اکرانش فراهم نشد و به خاطر بازگشت سرمایه مجبور شدیم فیلم را به شبکه نمایش خانگی بدهیم و حتی با مبلغی کمتر از هزینه‌ای که برای ساخت این فیلم صرف کردیم فیلم واگذار شد. این کار را به این خاطر انجام دادم چون متعهدم پول سرمایه‌گذار برگردد. مخاطب من مخاطب عام نیست که DVD آن را از سوپرمارکت بخرد و ببیند. مخاطب این فیلم مخاطب خاص گروه هنر و تجربه است و به همین دلیل خیلی خوش‌بین به فروش در شبکه نمایش خانگی نیستم.

سه سال پیش تصمیم داشتم نمایش «سوء‌تفاهم» نوشته آلبر کامو را در یک دوره آموزشی با عنوان از ایده تا اجرا به روی صحنه آورم که این اتفاق نیفتاد. اجرای این اثر همیشه در ذهنم وجود داشت تا اینکه در این برهه زمانی فرصت اجرای آن مهیا شد. یکی از دغدغه‌های مهم زندگی من انسان‌هایی هستند که به درجه‌ای از فرومایگی و خودخواهی می‌رسند که همه چیز را کنار می‌گذارند و تنها خود را می‌بینند. این متن پوچ‌گرایی و خودخواهی انسان‌ها را به تصویر می‌کشد. من همیشه سعی می‌کنم به متن اصلی وفادار باشم و به همین دلیل هرگز از نمایشنامه اقتباس نمی‌کنم.

امسال در جشنواره موسیقی فجر در دو بخش اجرا خواهیم داشت. در بخش اول اجرایی با گروه بربطیان که چندی پیش هم در تالار وحدت روی صحنه رفتیم و در بخش دوم هم آثاری را اجرا خواهیم کرد که برای بار نخست شنیده می‌شود. در این قسمت آثاری نواخته می‌شود که برای اولین بار توسط یک گروه بزرگ عودنواز و سازهای کوبه‌ای اجرا خواهد شد.این گروه شامل ۸ نوازنده عود و بربط و ۴ نفر نوازنده پرکاشن است این بخش با هدف احیای ساز بربط موسیقی خود را به نمایش می‌گذارد.

حس زیبایی شناختی قبل از پیدایش انسان به وجود آمده است، چنان که تو گویی انسانی که زاده به طبیعت است می‌تواند این حس را در قالب هنر به مادر اصلی خود (طبیعت) بازگرداند. این حس در تکامل و شدن در طول تاریخ نسبت به عینیت و تجربه، تغییراتی بس عظیم را در بر می‌گیرد که گاهی از خاستگاه جامعه برگرفته و ‌مدل برآیند همان جامعه می‌شود تفکر جامعه و‌نگاه رفت و برگشتی از هنرمند به جامعه و بالعکس، که در واقع با گرفتن آینه‌ای مواج توسط هنرمند صورت می‌گیرد در تمام تاریخ قابل ذکر است.

«در جست‌وجوی فریده» یک مستند شخصیت‌محور است و قصه‌ای را به تصویر می‌کشد که برای مخاطب جذاب است.