منبع: اکونومیک فوکوس، بهار 2024
ترجمه و تنظیم جعفر خیرخواهان
اولریکه مالمندیر؛ اقتصاددان دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، در طول دوران حرفهای خود، پژوهشهای بسیاری در زمینه اقتصاد رفتاری و رفتار مالی شرکتها کردهاست. او اثرات سوگیریهای روانشناختی مختلف، مانند بیشاطمینانی را بر تصمیمگیری مصرفکنندگان، سرمایهگذاران و مدیران اجرایی بررسی میکند. مالمندیر با کارهای اخیرش به مارسل پروست اقتصاد تبدیل شدهاست، مانند رماننویس فرانسوی، بر ماهیت ذهنی تجربه انسانی و تاثیر پایدار آن تمرکز دارد.
دنیای اقتصاد:
مساله مهاجرت از نیمه دوم دهه۲۰۱۰ میلادی، به جز در دوره همهگیری، نقطه افتراق اصلی در جامعه آمریکا و سیاستهای دو حزب اصلی این کشور بوده است. در دهه اخیر آمریکا تنها کشور غربی نبوده که یک کمپین ضدمهاجرتی، زمینهساز پیروزی در انتخابات سیاسی شده است. در اردوگاه مخالفان مهاجرت، دو استدلال عمده اقتصادی وجود دارد؛ نخست، ورود مهاجران با کاستن از سطح دستمزدها، نیروی کار بومی را متضرر میسازد و دوم، ورود مهاجران با فشار بر بخش عمومی، هزینههای این بخش را افزایش میدهد و از سرانه این خدمات میکاهد. اما اقتصاددانان معتقدند که اثر ورود مهاجران بر دستمزد در سه دهه اخیر ناچیز یا صفر بوده است. از سوی دیگر نحوه اثرگذاری مهاجران بر بخش عمومی به کیفیت مهاجران و حوزه شغلی آنها وابسته بوده و برداشتها در این مورد اغلب با سوگیری بالا همراه است. درواقع مخالفت با مهاجرت بیش از آنکه تحت تاثیر عوامل اقتصادی باشد، از واکنشهای فرهنگی جوامع میزبان نشأت میگیرد.
ماتیلد بومباردینی، استاد اقتصاد دانشگاه کالیفرنیا برکلی و کارشناس تجارت، بنگاهها و بهویژه لابیگری است. او دو دههگذشته را صرف بررسی لابیگرها کردهاست و اینک برخی پژوهشهای خود را برای کمک به درک صنعت لابیگری در واشنگتن به اشتراک میگذارد. درحالیکه مقامات دولتی تلاش فراوان میکنند تا سیاستهای اقتصادی بهتری تهیه شود، کار سیاستگذاران سختتر میشود. صنایع و زنجیرههای تامین پیچیدهتر میشوند. از مقامات خواسته میشود سیاستهای صنعتی، تعرفهها، تنظیمگریها و کنترلهای صادراتی را اجرا کنند که همگی به اطلاعات بسیار دقیق نیاز دارند. اکنون انتقال اطلاعات صحیح به مقامات دولتی برای کمک به آنها در سیاستگذاری بیش از هر زمان دیگری حیاتی است و لابیگرها معمولا افرادی هستند که وظیفه انجام این ارتباط را برعهده دارند. همزمان که لابیگری اهمیت بیشتری مییابد، بهنظر میرسد عموم مردم کمتر در مورد آن میدانند و آنچه مردم در مورد لابیکردن میدانند، نمیپسندند. در این گفتوگو میخواهیم بدانیم لابیگرها چه میکنند؟ چگونه این کار را میکنند؟ چگونه لابیگری روی سازماندهی سیاسی بخشهای اقتصاد واقعی تاثیر میگذارد؟ اینها چه تاثیری بر سیاستهای واشنگتن ازجمله درباره تجارت دارند؟ چگونه میتوان لابیگرها را پاسخگوتر دانست؟
بیجو رائو نویسنده کتاب «دموکراسی شفاهی: مشورت در شوراهای روستایی هندی»، یک بررسی عالی در مورد صدای شهروندان در شوراهای روستایی هند است که بزرگترین نهاد مشورتی در تاریخ بشر نیز شناخته میشود. او اقتصاددان ارشد در گروه تحقیقات توسعه بانک جهانی است و مدیریت رصدخانه اجتماعی را برعهده دارد که بانک جهانی برای بهبود ظرفیت تطبیقی پروژههای ضدفقر ایجادکردهاست. رائو با استفاده از روشهای مردمشناسی، جامعهشناسی و علوم سیاسی، زمینههای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی فقر شدید در کشورهای درحالتوسعه را بررسی میکند. شروتی راجاگوپالان در این مطلب با رائو درباره موضوعات زیر صحبت میکند: دموکراسی مشورتی در هند، چگونه نهادهای محلی میتوانند راهحلهای پایین به بالا برای رفع فقر ایجاد کنند، صدا و وفاداری در حکومت محلی، سامانههای رفاهی هند، زنان هندی در سیاست محلی، فدرالیسم و حکومت محلی، شناسایی ذینفعان در یک سیستم رفاهی و مشورت و کرامت.
جان هارتلی میزبان پادکست «سرمایهداری و آزادی در قرن بیستویکم» است، یک پادکست رسمی از مجموعه کارگروه سیاست اقتصادی هوور که در آن درباره علم اقتصاد، نظام بازار و سیاستگذاری عمومی صحبت میشود. مهمان این قسمت برنامه وی گرگوری منکیو استاد اقتصاددانشگاه هاروارد است. منکیو یکی از اقتصاددانان کلان پیشرو زمان ما و از بنیانگذاران مدلسازی اقتصادی نیوکینزی است. او همچنین نویسنده پرفروشترین کتاب درسی اقتصاد، مبانی علم اقتصاد است. او در اینجا در مورد عوامل موثر بر رشد اقتصادی و نیز تجربیات خود از سیاستگذاری اقتصادی در سالهای ریاستش بر شورای مشاوران اقتصادی کاخسفید در زمان جورج دبلیو بوش، اهمیت یافتن اندیشکدههای اقتصادی و سیاسیشدن مشاورههای اقتصاددانان صحبت میکند.
تا اوایل دهه۱۹۹۰ میلادی ویتنام یکی از فقیرترین کشورهای شرق آسیا به شمار میرفت. ویرانیهای جنگ و اقتصاد دولتی، این کشور را در دام یک بحران اقتصادی فرو برد؛ اما اصلاحات اقتصادی پس از آن، رهایی از فقر را برای مردم ویتنام به ارمغان آورد. «دنیایاقتصاد» این تجربه موفق را مرور میکند.
بسیاری از دانشکدهها حالا دیگر کلاسهایی در زمینه نظریه قیمت ارائه نمیکنند، به این معنی که آنها مشتی دانش را بدون خردمندی به دانشجویان انتقال میدادند. این بازی فکری اقتصادی را درنظر بگیرید: تولید سیب در یک صنعت رقابتی به بازار عرضه میشود. تولید گلابی را یک انحصارگر به بازار میفرستد. فرض کنید که قیمت فروش هر دو محصول یکسان باشد. شما گرسنه هستید و با خوردن یک سیب یا گلابی به یک اندازه رضایت و مطلوبیت کسب خواهید کرد. اگر به حفاظت از منابع اجتماعی و جمعی اهمیت میدهید، کدام را باید بخرید؟
شماره هفته گذشته از صفحه توسعه، به بررسی جایزه مرزهای دانش (BBVA) در سال۲۰۲۳ اختصاص یافتهبود. این جایزه که از سال۲۰۰۸ تاکنون به تاثیرگذارترین افراد در حیطه دانش تعلق میگیرد، در پانزدهمین دوره خود در سالگذشته،
سه اقتصاددان مشهور در حیطه اقتصاد سیاسی را موردتوجه قرار داد. در این میان سخنرانی سه نظریه پرداز برنده این جایزه که بابت
«روشنکردن ارتباطات بین جهان اقتصادی و سیاسی» و «تحول در حوزه اقتصاد سیاسی» به آنها تعلق گرفت، به ترتیب
«تیموتی بسلی»، تورستن پرسون» و «گویدو تابلینی» در دوره پانزدهم این جایزه در شماره حاضر صفحه توسعه قرار گرفتهاست.
جوایز مرزهای دانش بنیاد BBVA در اقتصاد، امور مالی و مدیریت در این شانزدهمین ویرایش به پارتا داسگوپتا برای پیریزی پایههای اقتصاد محیطزیستی از طریق کار پیشگامانه خود «در مورد تعامل بین زندگی اقتصادی و محیط طبیعی، از جمله تنوعزیستی» اهدا شدهاست. مقاله او با جفری هیل، «تهیشدن بهینه منابع پایانپذیر» که در اوایل دهه۱۹۷۰ منتشر شد، حوزه اقتصاد محیطزیست را با ارائه مبنایی برای تجزیه و تحلیل چگونگی تخصیص منابع در جوامع دارای مقدار ثابتی از منابع در طول زمان و سرمایهگذاری در فناوریهای جایگزین تعریف کرد.
بنیاد اسپانیایی BBVA که از سال ۲۰۰۸ جایزه مرزهای دانش را به محققان حوزههای مهم دانش بشری اعطا میکند، در پانزدهمین دوره خود، برندگان حوزه اقتصاد، امور مالی و مدیریت را مشخص کرد. تیموتی بسلی استاد مدرسه اقتصاد لندن، تورستن پرسون استاد دانشگاه استکهلم و گویدو تابلینی اقتصاددان ایتالیایی مشترکا به دریافت این جایزه نائل آمدند.
جون هارتلی، میزبان پادکست سرمایهداری و آزادی در قرن بیستویکم است که در آن درباره اقتصاد، بازار و سیاستگذاری عمومی صحبت میکند. یکی از مهمانان این برنامه لری سامرز استاد اقتصاددانشگاه هاروارد بود که در سمتهای وزیر خزانهداری آمریکا و مدیر شورای اقتصاد ملی کاخسفید خدمت کردهاست. سامرز همچنین یکی از صداهای پیشرو در زمانه ما در مورد مسائل مربوط به سیاستگذاری اقتصادی و اقتصاد کلان و یکی از مفسران و تحلیلگران بسیار مورد تقاضا در جهان در این زمینهها است. او در این برنامه که در سالجاری میلادی(۲۰۲۴) تهیه شد، درباره فعالیت شغلی خود در محیط آکادمیک، حضور در دولت (که در دهه۱۹۹۰ به وزارت خزانهداری آمریکا رسید)، مدیریت دانشگاه (بهعنوان رئیس دانشگاه هاروارد) و شرکتهای بزرگ آمریکا (بهتازگی به عضویت در هیاتمدیره OpenAI منصوب شدهاست) صحبت کرد.
کیسی مولیگان، استاد اقتصاد دانشگاه شیکاگو با حضور در یک پادکست معروف، تجربیات خود را از حضور در دانشگاه و دولت بازگو کرد. این استاد سرشناس دانشگاه که در جمع مشاوران اقتصادی ترامپ نیز حضور داشته است، از کاربرد نظریههای اقتصادی در جهان واقعی میگوید.
دنیل چندلر، فیلسوف و اقتصاددان در تازهترین کتاب خود با عنوان «آزاد و برابر؛ یک جامعه عادلانه چگونه به نظر میرسد؟» نظریه عدالت جان رالز را به بحث گذاشته است. این نویسنده اظهار میکند که نظریه رالز میتواند بهعنوان مبنای عدالت میان شهروندان آزاد و برابر باشد.
جهت رابطه علّی میان رشد اقتصادی و شاخصهای رفاه مادی مدتها است که محل بحث است. مقاله اخیر پریچت و ادیسون با عنوان «رشد اقتصادی کافی است» عامل لازم و کافی برای توضیح تفاوت در رفاه مادی کشورها را رشد اقتصادی معرفی میکند. این مقاله با پرداختن به کشور هند ادعا میکند رشد اقتصادی نه تنها برای رشد معیارهای رفاهی لازم است، بلکه به لحاظ تجربی کافی نیز هست؛ چراکه هیچ کشوری با سطح تولید ناخالص داخلی سرانه بالا وجود ندارد که در سطح پایینی از رفاه مادی اساسی باشد.
صفحه امروز «توسعه» به سراغ بررسی زندگی فکری دو اندیشمند مهم توسعه اقتصادی آلبرت هیرشمن و الینور اوستروم رفتهاست. ابتدا مروری بر کتاب «زندگینامه فکری آلبرت هیرشمن» اثر میشل آلاسویچ خواهیمداشت و سپس در قسمت بعدی نیز مروری بر یک مجلد به سفارش اقتصاددانان سیاسی، جیم لمکه و ولاد تارکو، با عنوان «الینور اوستروم و مکتب بلومینگتون: ایجاد رویکردی جدید به سیاست و علوم اجتماعی» خواهیم داشت.