شماره روزنامه ۶۲۹۳
|

کدام صنایع می‌توانند در بازارهای بین‌المللی رقابت کنند؟

کشورهایی مانند ایران به‌دلیل اندازه بازار کوچک داخلی به احتمال زیاد از صرفه‌های مقیاس صنعتی برخوردار نیستند و در نتیجه در چنین شرایطی سیاست‌های محدودیت یا ممنوعیت واردات کارکرد موثر کمتری دارد؛ اما سیاست‌های توسعه صادرات صنعتی ممکن است باعث رشد اقتصادی در بلندمدت شود.

روایتی از تجربیات شکست‌خورده که دائما تکرار می‌شوند؛

اکثر تعاریف پوپولیسم به جنبش‌های سیاسی اشاره دارند که توسط افرادی با شخصیت‌های قوی و کاریزماتیک هدایت می‌شوند و گفتمان آنها حول علل و پیامدهای نابرابری می‌چرخد.

اخبار توسعه

    چهارشنبه، ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴
  • کدام صنایع می‌توانند در بازارهای بین‌المللی رقابت کنند؟

    روزنامه شماره ۶۲۸۸

    سیاست صنعتی برای ایران

    کشورهایی مانند ایران به‌دلیل اندازه بازار کوچک داخلی به احتمال زیاد از صرفه‌های مقیاس صنعتی برخوردار نیستند و در نتیجه در چنین شرایطی سیاست‌های محدودیت یا ممنوعیت واردات کارکرد موثر کمتری دارد؛ اما سیاست‌های توسعه صادرات صنعتی ممکن است باعث رشد اقتصادی در بلندمدت شود.
    دوشنبه، ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
  • روایتی از تجربیات شکست‌خورده که دائما تکرار می‌شوند؛

    روزنامه شماره ۶۲۸۶

    پوپولیسم و انعکاس‌ جهانی آن

    اکثر تعاریف پوپولیسم به جنبش‌های سیاسی اشاره دارند که توسط افرادی با شخصیت‌های قوی و کاریزماتیک هدایت می‌شوند و گفتمان آنها حول علل و پیامدهای نابرابری می‌چرخد.
    چهارشنبه، ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴
  • چرا وقف در عثمانی منجر به بازتوزیع نشد؟

    روزنامه شماره ۶۲۸۲

    بقا به‌رغم بخشش

    وقف در فرهنگ اسلامی یکی از نهادهای کلیدی و پایدار است که از قرن‌های اولیه اسلام تا دوران مدرن نقش مهمی در جوامع اسلامی ایفا کرده است. وقف که در عربی به معنای «حبس» یا «نگه‌داشتن» است، به معنای اختصاص دائمی یک دارایی (مانند زمین، ساختمان یا پول نقد) برای هدفی خیرخواهانه تحت قوانین شریعت اسلامی است. در قانون مدنی ایران تعریف وقف به این صورت آمده است:«حبس عین (مال) و تسبیل منافع آن»؛این دارایی که به‌عنوان مال موقوفه شناخته می‌شود، از مالکیت خصوصی خارج شده و به‌صورت دائمی برای هدف تعیین‌شده در عقد وقف استفاده می‌شود. درآمد حاصل از این دارایی، مانند اجاره املاک یا سود سرمایه‌گذاری، صرف هدفی که برای وقف تعیین شده است، می‌شود.
    دوشنبه، ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
  • ایدئولوژی یا پول؛ کدام محرک تروریسم است؟

    روزنامه شماره ۶۲۸۰

    دستمزد در القاعده

    مشارکت در فعالیت‌های شورشی معمولا با خطرات فیزیکی قابل‌توجهی همراه است که این سوال را مطرح می‌کند که چه عواملی افراد را به انجام چنین فعالیت‌هایی ترغیب می‌کند.
    چهارشنبه، ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
  • استفانی استنچوا، اقتصاددان برجسته، مدال کلارک را از انجمن اقتصادی آمریکا دریافت کرد

    روزنامه شماره ۶۲۷۶

    مدال کلارک برای بانوی جوان هاروارد

    استفانی استنچوا، اقتصاددان برجسته دانشگاه هاروارد، مدال کلارک را از انجمن اقتصادی آمریکا (AEA) دریافت کرد. این جایزه که به اقتصاددانان زیر ۴۰سال با دستاوردهای برجسته در آمریکا اعطا می‌شود، به‌دلیل تحقیقات پیشگامانه او در حوزه مالیه عمومی و به‌ویژه بررسی تاثیرات سیاست‌های مالیاتی بر رفتارهای اقتصادی به وی اهدا شد.
    دوشنبه، ۰۸ اردیبهشت ۱۴۰۴
  • ارتباطات سیاسی و زمین بازی نابرابر برای شرکت‌ها چگونه مانع رشد می‏‌شود؟

    روزنامه شماره ۶۲۷۴

    بهره‌وری یا سیاسی‌کاری؟

    سیاسی‌کاری و ارتباطات سیاسی یکی از موانع رشد بهره‌وری در کشورهای در حال توسعه است. یک مطالعه تجربی نشان می‌دهد که در مصر شرکت‌هایی که با ارتباطات سیاسی رشد کرده بودند، بلافاصله پس از قطع این ارتباط شاهد کاهش سودآوری شدند.
    دوشنبه، ۰۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
  • تخریب منابع طبیعی در جهان از کانال چندپارگی قومی چگونه صورت می‏گیرد؟

    روزنامه شماره ۶۲۶۹

    روی منفی سیاست تمرکززدایی

    جنگل‌زدایی یکی از چالش‌های زیست‌محیطی بزرگ جهان است که نه‌تنها اکوسیستم‌های طبیعی را تهدید می‌کند، بلکه با انتشار کربن به تغییرات اقلیمی دامن می‌زند.
    دوشنبه، ۲۵ فروردین ۱۴۰۴
  • ساختار زبان ما ساختار اقتصاد ماست

    روزنامه شماره ۶۲۶۳

    تراکتاتوس اقتصادی!

    این ویتگنشناین بود که توجه ما را به زبان و جایگاه آن به‌عنوان مرکز جهان برانگیخت و تلاش کرد تا مرزهای زبان را که مرزهای اندیشه و جهان ماست، مشخص کند. تراکتاتوس نام نخستین رساله او و تلاشی برای مشخص کردن حدود زبان و تفکر بود. اما زبان و ساختار زبانی فراتر از آنچه تصور می‏کنیم بر زندگی ما تاثیر دارد. مرزهای زبان ما فقط مرزهای جهان ما نیست، بلکه بر نحوه رفتار ما و حتی توسعه ما در این جهان نیز تاثیرگذار است. این ساختار زبانی است که تعیین می‏کند مردم یک کشور چقدر پس‌انداز کنند، چقدر بهداشت را رعایت کنند و چقدر بلندمدت‌نگر باشند و در آموزش خود یا فرزندان سرمایه‏گذاری کنند. حتی ساختار زبانی می‌تواند بر توسعه اقتصادی در سطح ملی نیز تاثیرگذار باشد. پس زبان را نباید دست کم گرفت؛ زیرا چیزی فراتر از وسیله ارتباطی است و در‏واقع چیزی است رمزآلود.
    چهارشنبه، ۲۰ فروردین ۱۴۰۴
  • چه عواملی آمریکا را به حمایت‏گرایی سوق داد؟

    روزنامه شماره ۶۲۵۹

    بازگشت به یک مناقشه قدیمی

    نقش سیاست تجاری در توسعه صنعتی از دیرباز موضوع بحث‌ها و مناقشه‌های بسیاری بوده است. از الکساندر همیلتون (۱۷۹۱) تا دونالد ترامپ، رهبران ایالات متحده استدلال کرده‏اند که تولیدات آمریکایی باید در برابر رقابت خارجی محافظت شود. با این حال، حداقل امروز، اقتصاددانان تمایل دارند نسبت به چنین ایده‌هایی بدبین باشند و به مزایای آزادسازی تجارت با کاهش هزینه‌های واردات و قرار دادن شرکت‌های داخلی در معرض رقابت بین‌المللی اشاره می‌کنند. یک مطالعه جدید اقتصادی درک و بینش مارا از عملکرد تجارت جهانی اندکی فراتر برده است. نویسندگان این مطالعه می‌گویند که همه چیز به یک مفهوم اقتصادی به نام «مقیاس اقتصادی» (scale economies) بستگی دارد. مقیاس اقتصادی یعنی وقتی یک صنعت بزرگ‌تر می‌شود، هزینه تولید هر واحد محصول کمتر می‌شود و بهره‌وری بالا می‌رود. اگر این درست باشد، وقتی واردات چینی بازار داخلی را پر می‌کند و فروش داخلی کم می‌شود، تولید شما هم کوچک‌تر می‌شود، هزینه‌هایتان بالا می‌رود و نمی‌توانید به خوبی در بازارهای جهانی رقابت کنید. به این می‌گویند «نابودی صادرات». اما اگر مقیاس اقتصادی مهم نباشد، شاید این اتفاق صورت نگیرد.
    دوشنبه، ۱۸ فروردین ۱۴۰۴
  • بازخوانی تجربه موفق خصوصی‌سازی در بنگلادش

    روزنامه شماره ۶۲۵۷

    بنگاه دولتی، بنگاه حامی‌پروری

    تبدیل شدن بخش دولتی به ابزاری برای حامی‌پروری به‌عنوان یکی از دلایل وجود اشتغال مازاد در این بخش مطرح شده است. یکی از دلایل اصلی که بخش دولتی به ابزاری برای حامی‌پروری و توزیع رانت تبدیل می‌شود، استفاده از آن برای اهداف سیاسی است. بخش دولتی ممکن است تحت فشار سیاستمداران برای توزیع شغل‌ها برای جلب حمایت سیاسی قرار گیرد.این پدیده که به عنوان «حامی‌پروری» (Clientelism) شناخته می‌شود، در بنگلادش به‌دلیل ساختار سیاسی و اجتماعی این کشور رایج است. در این سیستم سیاستمداران برای حفظ قدرت یا کسب رای، از منابع بخش دولتی (مانند شغل‌ها) به‌عنوان ابزاری برای پاداش دادن به حامیان خود یا گروه‌های سیاسی خاص استفاده می‌کنند. در بنگلادش که پس از استقلال در سال ۱۹۷۱ با چالش‌های سیاسی و اقتصادی زیادی مواجه بود، این نوع رفتار سیاسی بسیار شایع بوده است. از طرفی به جای استخدام بر اساس شایستگی یا نیاز واقعی بنگاه، شغل‌ها به افرادی داده می‌شود که از نظر سیاسی به سیاستمداران نزدیک هستند یا می‌توانند حمایت سیاسی (مثلا رای یا نفوذ) فراهم کنند و این منجر به استخدام بیش از حد (اشتغال مازاد در رده‌های مدیریتی و اداری) در بخش دولتی می‌شود.
    دوشنبه، ۲۷ اسفند ۱۴۰۴
  • نگاهی به عوامل محدودکننده تحرک بین‌نسلی در آفریقا

    روزنامه شماره ۶۲۵۳

    سرنوشت شما دست مکان زندگی شماست

    آفریقا، قاره‌ای با بیش از ۱.۲میلیارد نفر جمعیت، در قرن بیست‌ویکم به‌عنوان یکی از مناطق پرامید جهان شناخته می‌شود. زمانی که مجله اکونومیست در سال۲۰۰۰ این قاره را «نا‌امیدی مطلق» نامید، کمتر کسی تصور می‌کرد که تنها یک دهه بعد، در سال۲۰۱۱، آن را «قاره امیدوار» بخواند و در سال ۲۰۱۶ از «۱.۲ میلیارد فرصت» سخن بگوید. این تغییر دیدگاه ناشی از پیشرفت‌هایی در زمینه‌هایی مانند تحصیلات، سلامت و رشد اقتصادی است. با این حال، پشت این تصویر خوش‌بینانه، نابرابری‌های عمیق، فقر پایدار و شکاف‌های منطقه‌ای پنهان شده‌اند که نشان می‌دهند این «معجزه رشد» به همه افراد به‌طور یکسان نرسیده است.
    چهارشنبه، ۲۲ اسفند ۱۴۰۳
  • تاثیرات بلندمدت و ماندگار سیاست صنعتی خودروی اسپانیا؛

    روزنامه شماره ۶۲۴۹

    ناسیونالیسم اقتصادی در اسپانیا

    در بهار سال۱۹۳۹، سربازان «ژنرال فرانسیسکو فرانکو» آخرین سنگر مقاومت ضد فاشیسم در پایتخت اسپانیا را در هم شکستند و جوانه‌های سوسیالیسم دموکراتیک را زیر چکمه‌های خونین خود دفن کردند. دیری نگذشت که مدیر بزرگ‌ترین خودروساز جهان (جنرال موتورز) مشتاقانه به سراغ تکنوکرات‌های فرانکو آمد تا طرحی برای تاسیس صنعت خودرو در اسپانیا عرضه کند. مقامات اسپانیا بعد از شنیدن جزئیات طرح آب پاکی روی دست جنرال‌موتورز ریختند. دولت اسپانیا معتقد بود که شرکت جدید خودرو باید تحت مالکیت ملی -دولت یا فرد مورد اعتماد کامل دولت - باشد و جنرال‌موتورز هم از مالکیت خودش کوتاه نمی‌آمد (دولتمردان اسپانیا اعتمادی به سرمایه خارجی نداشتند). مساله دیگری که مقامات دولت بر آن پافشاری می‌کردند «داخلی‌سازی» موتور خودرو بود و جنرال‌موتورز هم تمایلی به داخلی‌سازی نداشت. اختلاف در این دو مورد - مالکیت ملی سرمایه و تولید ملی موتور - طرح جنرال موتورز را ناکام گذاشت؛ اما سرفصل تازه‌ای در تاریخ اقتصاد اسپانیا به نام «ملی‌گرایی اقتصادی» باز کرد که تا آخرین لحظه‌ حیات فرانکو بر صنعت خودروی اسپانیا سایه انداخته بود.
    دوشنبه، ۲۰ اسفند ۱۴۰۳
  • دموکراسی چگونه منجر به رشد اقتصادی و تخصیص بهینه منابع می‌شود؟

    روزنامه شماره ۶۲۴۷

    ارزش والای دموکراسی

    جهان پس از استعمار، به‌ویژه در آفریقا، شاهد چالش‌های متعددی در زمینه توسعه اقتصادی و سیاسی بوده است. یکی از این چالش‌ها، جانبداری قومی یا تخصیص نابرابر منابع عمومی به نفع گروه‌های قومی خاص است که اغلب با هویت رهبران سیاسی مرتبط است. این موضوع می‌تواند نابرابری را تشدید کند، اعتماد عمومی را کاهش دهد و رشد اقتصادی را مختل سازد. مقاله «ارزش دموکراسی: شواهدی از ساخت جاده در کنیا» به قلم رابین بورجس، رِمو جدلی، ادوارد میگل، آمیه سینگ و خوان کارلوس سوارز سراتو، به این پرسش اساسی می‌پردازد که آیا نهادهای دموکراتیک می‌توانند این جانبداری قومی را کاهش دهند یا خیر؟
    چهارشنبه، ۱۵ اسفند ۱۴۰۳
  • داستانی از نخستین ارائه کالاهای عمومی در جنوب عراق

    روزنامه شماره ۶۲۴۳

    دولت‌ها از کجا آمده‌اند؟

    نظریه‌های مختلفی پیرامون منشأ و پیدایش دولت‌ها وجود دارد، با وجود این تا به‏حال پیدایش یک دولت از نظر تجربی مورد مطالعه قرار نگرفته بود. یک مطالعه تجربی به سراغ جنوب عراق رفته است تا نشان دهد که دولت‌ها از کجا و چگونه پدید آمده‌اند.
    دوشنبه، ۱۳ اسفند ۱۴۰۳
  • اختلال عملکرد شناختی در حصار فقر

    روزنامه شماره ۶۲۴۱

    فقر «فقیرتر» می‌کند

    فقر تنها جیب را خالی نمی‌کند، بلکه مغز را نیز خالی می‌کند. این یافته یک مطالعه تجربی است که ثابت کرده است شوک‌های مالی منفی توانایی تصمیم‌گیری صحیح فقرا را مختل و آنها را در تله فقر شدید و خود تقویت‌کننده گرفتار می‌کند.
    چهارشنبه، ۰۸ اسفند ۱۴۰۳
  • بررسی اثرات ماندگار تیول‌داری بلژیکی‌ها در کنگو

    روزنامه شماره ۶۲۳۷

    بدهی به تاریخ

    تمام قدرت‌های استعماری برای استخراج منابع طبیعی در دوران استعمار به شرکت‌های خصوصی امتیاز دادند. در آفریقا، این امتیازات با حکومت غیرمستقیم و خشونت همراه بود. با استفاده از مرزهای خودسرانه تعریف‌شده برای امتیازات اعطایی استخراج کائوچو در شمال دولت آزاد کنگو امکان بررسی تاثیرات علّی این شکل از سازمان اقتصادی بر توسعه ایجاد می‏شود. با بررسی یافته‌های تجربی یک مطالعه جالب ما متوجه شدیم که قرار گرفتن در معرضِ تاریخی این امتیازات استعماری منجر به نتایج بدتری در شاخص‏های تحصیل، ثروت و سلامتی در میان جمعیت امروزی شده است. برای بررسی مکانیسم‌ها، داده‌های نظرسنجی و تجربی از افراد نزدیک به مرز منطقه امتیازات استعماری قبلی جمع‌آوری شده است. با بررسی آن متوجه شدیم که رؤسا و خان‏های روستاها در داخل منطقه استعماری قبلی، کالاهای عمومی کمتری ارائه می‏کنند، احتمال انتخاب شدن کمتری دارند و احتمال ارثی بودن قدرت آنها بیشتر است.
    دوشنبه، ۰۶ اسفند ۱۴۰۳
  • روایات، بلوک‌های ساختمانی اصلی جوامع ما هستند؛

    روزنامه شماره ۶۲۳۵

    فولکلور

    فولکلور مجموعه‌ای از باورها، آداب و رسوم و داستان‌های سنتی یک جامعه است که در طول نسل‌ها به‌صورت دهان به دهان منتقل می‌شود. یک مطالعه تجربی کاتالوگ منحصر به فردی از سنت‌های شفاهی را به علم اقتصاد معرفی می‌کند که تقریبا هزار جامعه را دربرمی‌گیرد. یافته جالب این مطالعه این است که نقوش و روایات جمعی ثبت‌شده گروه‌ها و جوامع منعکس‌کننده ویژگی‌های جغرافیایی و ساختار اجتماعی آنها در گذشته است. جوامع با داستان‌هایی که مردان را مسلط و زنان را تسلیم‌شده به تصویر می‌کشند، تمایل دارند زنان خود را به موقعیت‌های فرعی در جوامع خود، چه از نظر تاریخی و چه امروز تنزل دهند. افراد ریسک‌گریزتر و کمتر کارآفرین با گوش دادن به داستان‌هایی بزرگ شدند که در آن رقابت‌ها و چالش‌ها بیشتر مضر هستند تا سودمند. جوامعی که تحمل کمتری نسبت به رفتارهای ضداجتماعی در روایات خود دارند یا جوامعی که در آن فریبکاران مجازات می‌شوند، امروزه قابل اعتمادتر و مرفه‌تر هستند. این الگوها در بین گروه‌ها، کشورها و نسل دوم مهاجران وجود دارد. به‌طور کلی، نتایج این مطالعه تجربی اهمیت فرهنگ عامه در اقتصاد فرهنگی را برجسته می‌کند و کاربردهای بیشتری را می‌طلبد.
    چهارشنبه، ۰۱ اسفند ۱۴۰۳
  • موانع سوخت نفتی رشد اقتصادی برای توسعه منطقه‌ای بررسی شد

    روزنامه شماره ۶۲۳۱

    نفت علیه زنان

    زنان در کشورهای اسلامی، در مقایسه با همتایان خود در سایر مناطق جهان، از فرصت‌های کمتری برای مشارکت در توسعه اقتصادی و اجتماعی برخوردارند؟ آیا واقعا دین، مذهب یا سنت‌های دیرینه عامل اصلی این تفاوت‌ها هستند یا می‌توان این نابرابری را از دریچه‌ای دیگر مورد بررسی قرار داد؟ این پرسش‌ها ذهن بسیاری از پژوهشگران حوزه توسعه و مطالعات جنسیتی را به خود مشغول کرده است. در میان پژوهش‌های متعدد، مقاله‌ای با عنوان «نفت، اسلام و زنان» نوشته مایکل راس، استاد دانشگاه کالیفرنیا دیدگاهی متفاوت و چالش‌برانگیز را مطرح می‌کند که شاید بتواند پاسخ متفاوتی به این سوال بدهد. راس در این مقاله تلاش می‌کند نشان دهد که برخلاف باور عمومی که دلیل کاهش نقش زنان در جوامع اسلامی را به ساختارهای فرهنگی، سنتی و مذهبی نسبت می‌دهد، عامل کلیدی و پنهانی دیگری در این میان نقش‌آفرینی می‌کند. این عامل پنهان، نفت است.
    چهارشنبه، ۲۴ بهمن ۱۴۰۳
  • میراث ماندگار هابسبورگ‌ها در سرمایه اجتماعی اروپا؛

    روزنامه شماره ۶۲۲۵

    زنده باد امپراتوری که مرده است!

    هیچ خانواده‏‏‌ای تا این حد طولانی دوام نیاورده یا این‏‏‌قدر اثر عمیقی بر اروپا برجای نگذاشته است. هابسبورگ‏‏‌ها بزرگ‌ترین سلسله تاریخ مدرن بودند و تاریخ اروپای مرکزی حول آنها می‏‏‌چرخد، نه آنها حول تاریخ. بررسی‌های تجربی رد پای آنها را حتی امروز در اقتصاد و سیاست اروپا نشان می‌دهد. با اینکه جوامع امروزیِ آن امپراتوری قدیم بیش از یک قرن است که تحت نهادهای رسمی متمایز زندگی می‏‏‌کنند اما بخش‌هایی از این جوامع که در سمت تاریخی هابسبورگ‏‏‌ها زندگی می‌کنند امروزه اعتماد بیشتری به نهادهای دولتی دارند و میزان رشوه و فساد در بوروکراسی دولتی نیز کمتر است. ادبیات گسترده‌ای نشان می‏‏‌دهد که نهادها برای عملکرد و توسعه یک اقتصاد اهمیت دارند. وقتی دولتی که با این نهادها مرتبط هست از بین برود چه اتفاقی برای این نهادها می‌افتد؟ عبارت معروف «امپراتور مرده است، زنده باد امپراتور!» نشان می‏‏‌دهد که، حتی اگر امپراتوران بمیرند، امپراتوری آنها با جانشینان بلافصل به حیات خود ادامه می‏‏‌دهد.
    چهارشنبه، ۱۷ بهمن ۱۴۰۳
  • آیا کنترل بیشتر دولتی جرقه اعتراضات بیشتر را می‌زند؟

    روزنامه شماره ۶۲۲۰

    تاوان سرکوب در لهستان

    ایده غالب این است که سرکوب و نظارت دولتی باعث شکست جنبش‌های اجتماعی می‌شود؛ زیرا هزینه اقدام جمعی را افزایش می‌دهد، با این حال در لهستان کمونیستی نظارت‌های حکومتی و سرکوب باعث شکست این ایده و منجر به نتایج سیاسی معکوس شد.
    دوشنبه، ۱۵ بهمن ۱۴۰۳
  • فقر عامل فساد است یا فساد عامل فقر؟

    روزنامه شماره ۶۲۱۸

    حامی‌پروری به سبک برزیلی

    اگر می‏‌خواهید با فساد مبارزه کنید به جای عرضه فساد بر تقاضای فساد تمرکز کنید. مردم چرا به فساد روی می‏‌آورند و چه عاملی بستر‌ساز سوءاستفاده از فقر و آسیب‌‏پذیری مردم توسط مقامات سیاسی است؟ در سفری به برزیل در پی یافتن پاسخ این پرسش هستیم.
    چهارشنبه، ۱۰ بهمن ۱۴۰۳
  • روایتی از پیامدهای ماندگار اصلاحات رادیکال؛

    روزنامه شماره ۶۲۱۴

    پایان فئودالیسم و آغاز توسعه

    یکی از فرضیه‌‌‌های اصلی توسعه نسبی در اروپا این است که رشد اقتصادی پایدار، در کشورها و مناطقی پدیدار شد که سریع‌تر از نهادهای فئودالی فرار کردند. فئودالیسم یک نظم سیاسی مسلط بود که کشورها و مناطق مختلف جهان در زمان‌های متفاوتی از آن گذر کردند. در اروپا و آمریکای شمالی این فرار زودتر از مناطق دیگر جهان صورت گرفت و بسیاری از کشورهای اروپایی تا اواخر سده هجدهم از فئودالیسم‌ گذار کرده و وارد دوره سرمایه‌‌‌داری مدرن و دولت‌‌‌ملت‌سازی شدند.
    دوشنبه، ۰۸ بهمن ۱۴۰۳
  • شکست دموکراسی در خاورمیانه چگونه رقم خورد؟

    روزنامه شماره ۶۲۱۳

    سایه نفت و کمونیسم بر توسعه ایران

    در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، کودتایی در ایران صورت گرفت که دولت نخست‏‏‌وزیر وقت محمد مصدق را سرنگون کرد. مورخان هنوز در مورد اینکه آیا ترس آمریکا از کمونیسم یا تمایل این کشور به کنترل نفت، مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر تصمیم مداخله در ایران بود، به اجماع نرسیده‏‏‌اند. با این حال برخی مطالعات جدید نشان می‌دهد که تغییر تعادل سیاسی ایران از ۱۳۳۲ تحت‌تاثیر دو عامل بود: فضای جهانی جنگ سرد و نفت.
    چهارشنبه، ۰۳ بهمن ۱۴۰۳
  • ایران در میانه ریسک‌های اقلیمی و جغرافیایی؛

    روزنامه شماره ۶۲۰۹

    جایگاه ایران در جغرافیای تنش آبی

    زمانی که جارد دایموند در سال۲۰۱۱ کتاب «فروپاشی» را نوشت، هیچ‌کس تصورش را هم نمی‏کرد که هشدارهایی که او می‏دهد در قرن بیست‌ویکم رخ دهد. می‏گفتند این موضوعی قدیمی و وابسته به جوامع تاریخی است. شروع جنگ‌های داخلی و قرارگیری بسیاری از جوامع امروزی در خاورمیانه و آفریقا در مسیر فروپاشی به ما ثابت کرد که نباید هشدارهای او را نادیده گرفت. او به چند مورد به‌عنوان مهم‌ترین دلایل فروپاشی یک جامعه اشاره دارد که عبارتند از: شوک‌های اقلیمی و تغییرات آب و هوایی، نرخ بالای استخراج منابع تجدیدپذیر و ناپذیر، افزایش دشمنان سیاسی و همین‌طور شکست‌های نهادی و فرهنگی در پاسخ‌گویی صحیح به معارضات. تمام این عوامل در یک محیط جغرافیایی و اکولوژیک شکننده اثرگذاری قوی‏تری نیز دارند.
    دوشنبه، ۰۱ بهمن ۱۴۰۳
  • رستگاری با «توصل» به مقامات

    در پاکستان کافی است از طریق مقامات در بخش عمومی استخدام شوید تا رستگار شوید؛ زیرا نه نیازی به حضور در محل کار است و نه از بابت غیبت مجازات می‌‏شوید. این داستان فروپاشی بخش عمومی در پاکستان است که ریشه در فساد دارد.
    چهارشنبه، ۲۶ دی ۱۴۰۳
  • چرا یک نظریه رشد یکپارچه لازم است؟

    روزنامه شماره ۶۲۰۳

    خروج ناگهانی از فقر هزار ساله

    چه چیزی باعث جهش بشریت از رکود به توسعه پایدار شد؟ هسته اصلی نابرابری بین کشورها چیست؟ نظریه رشد یکپارچه تکامل جوامع را در طول کل دوره تاریخ بشر بررسی می‌کند. این نظریه چرخ‌های جهانی «تغییر و تحول» را که بر سفر بشریت حاکم بوده، روند رشد را هدایت کرده و نابرابری را در سراسر جهان شکل داده است، آشکار می‌کند. این نظریه دو مورد از اساسی‌ترین رازهای پیرامون این سفر را روشن می‌کند؛ راز رشد که منشأ دگرگونی شگرف در رفاه بشر در دو قرن گذشته، در پی هزاره‌های رکود را توضیح می‌دهد و راز نابرابری که ریشه‌های نابرابری گسترده در ثروت ملت‌ها را تبیین می‌کند. این تئوری پیشنهاد می‌کند که نیروهای فعال در گذشته‌های دور برای درک توسعه نامتوازن در سراسر جهان و طراحی سیاست‌های موثری که می‌توانند رشد اقتصادی را ارتقا دهند و نابرابری را کاهش دهند، اهمیت اساسی دارند.
    دوشنبه، ۲۴ دی ۱۴۰۳
  • چرا به‌جای بومیان آمریکا، این اروپا بود که جهان را به تسخیر درآورد؟

    روزنامه شماره ۶۲۰۲

    داستان داراها و ندارهای تاریخ

    هنگامی که کریستف کلمب از اولین سفر خود به اروپا بازگشت و «دنیای جدیدی» را که او و مردانش در آن سوی اقیانوس اطلس یافته بودند توصیف کرد، هیجان زیادی وجود داشت. از سال۱۴۹۳ تا ۱۶۰۰، هزاران کشتی از اسپانیا، پرتغال، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، روسیه، هلند، سوئد، دانمارک و آلمان و چندین کشور دیگر برای کاوش، تصرف زمین، تسخیر مردم بومی و ایجاد مستعمرات حرکت کردند. اروپایی‌ها آن‌قدر موفق بودند که تا پایان سده۱۶۰۰ حدود ۸۴درصد از مساحت زمین را در اختیار گرفتند. بین سال‌های ۱۴۹۲ و ۱۹۱۴، تنها ۵کشور از زیر سلطه یک قدرت اروپایی فرار کردند؛ ژاپن، کره، تایلند، لیبریا و اتیوپی که در سال ۱۹۳۵ فتح شد. چگونه این کشورهای نسبتا کوچک اروپایی - که تنها ۸ درصد از مساحت جهان را تشکیل می‌دهند- می‌توانند به چنین قدرت جهانی دست یابند؟ چندین نظریه در طول سال‌ها مطرح شده است برای نمونه اروپایی‌ها باهوش‌تر بودند یا زمستان‌های سرد در اروپا به نبوغ و اختراع دامن زد؛ درحالی‌که مردمی که در آب و هوای گرم زندگی می‌کردند تنبل بودند یا اخلاق پروتستانی داشتند و... با این حال در واقع، تسلط اروپاییان بر جهان هیچ ربطی به هوش، منش، آب و هوا یا مداخله الهی نداشت. جارد دایموند، استاد دانشگاه UCLA، در کتاب خود، اسلحه، میکروب و فولاد و برنده جایزه پولیتزر در سال۱۹۹۷، توضیحی کاملا متفاوت ارائه می‌کند که مورد استقبال گسترده ادبیات توسعه قرار گرفته است.
    چهارشنبه، ۱۹ دی ۱۴۰۳
  • سوریه چگونه به دامان جنگ داخلی فروغلتید؟

    روزنامه شماره ۶۱۹۸

    روایت زوال یک ملت

    جنگ داخلی سوریه که در مارس۲۰۱۱ آغاز شد، یک نمونه از ویرانگرترین جنگ‌های داخلی است که آثار اقتصادی و سیاسی گسترده‌ای هم در سوریه و هم کشورهای منطقه ایجاد کرد. در تحلیل سطح توسعه، عوامل مختلفی به‌عنوان علت شروع این جنگ داخلی در نظر گرفته شده است.
    دوشنبه، ۱۷ دی ۱۴۰۳
  • چگونه سیاست‌های دولتی بر انتخاب‌های فردی اثرگذار است؟

    روزنامه شماره ۶۱۹۶

    محتوای آموزشی و توسعه

    اقتصاد سیاسی جدید بر این اعتقاد است که فراتر از تعداد سال‌های تحصیل، محتوای آموزشی می‌تواند نقش مهمی در روند توسعه اقتصادی داشته باشد. انتخاب افراد برای محتوای آموزشی اغلب توسط اقتصاد سیاسی سیاست‌‌های دولت شکل می‌‌گیرد که انگیزه‌‌های کسب مهارت‌‌های مختلف را تعیین می‌‌‌کند. این گزارش بر مبنای مدلی است که در آن تفاوت‌ها در سرمایه‌‌گذاری‌های سرمایه انسانی در هر کشور به‌‌عنوان یک نتیجه تعادلی از تصمیم‌های خصوصی و سیاست‌های دولتی ظاهر می‌‌شود. در اروپای قرون وسطی، دولت‌ها و کلیسا افراد آموزش‌دیده در قوانین روم را ارزشمند می‌دانستند و در نهایت از سرمایه‌گذاری‌های مولد در این شکل جدید سرمایه انسانی حمایت می‌کردند یا در اواخر قرن نوزدهم چین، نخبگان با معرفی علوم و مهندسی غربی در معرض تهدید قرار گرفتند و بیشتر بر مبنای دانش کلاسیک کنفوسیوس به انتخاب کارمندان دولتی که از رانت‌های قابل توجهی برخوردار بودند، ادامه دادند. در نتیجه سرمایه‌گذاری خصوصی در سرمایه انسانی مولد و مدرن نیز انجام نشد.