دنیای اقتصاد-علی قاسمی: بورس تهران در نیمه اول سال‌جاری با اتفاقات ناگهانی سیاسی و نظامی همراه شد. حوادثی که شاید وقوع آن تا چند سال‌پیش، برای کشور غیرقابل‌تصور بود، مانند: حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه و عملیات وعده صادق ایران برای انتقام‌‌‌‌‌جویی از رژیم صهیونیستی، شهادت رئیس‌جمهور سابق، چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، ترور اسماعیل هنیه تا حملاتی که در چند روز گذشته در لبنان خساراتی را به‌بار آورده‌است. تحولاتی که اهمیت ریسک‌های سیستماتیک را در بازار ایران و اقتصاد کشور افزایش داده‌است، همچنین رشد دلار نیما و نرخ بهره دو تحول اساسی در متغیرهای کلان اقتصادی بود که بورس تهران برای نرخ بهره وزن بالاتری قائل شد.

با توجه به اتفاقات هفته گذشته و جلسه تکریم ریاست قبلی سازمان بورس و اوراق‌بهادار و معارفه رئیس جدید، به‌نظر می‌رسد پولی که روز سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته وارد بورس شد، از جنس اعتماد و با پشتوانه بنیادی است، این موضوع را می‌توان از طریق بررسی متغیرهایی مانند P/E متوجه شد. ارزیابی‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که رشد بازار سرمایه ۶ماهه دوم در صورتی‌که تصمیمات نادرستی اتخاذ نشود، ادامه‌دار باشد.

عاطفه چوپان: بورس را در ۶ماهه ابتدایی سال‌۱۴۰۳ می‌توان دستخوش ریسک‌های متعدد سیستماتیک ارزیابی کرد که البته دستمایه جولان ریسک‌های متعدد حوزه قانون‌گذاری و سیاستگذاری مالی و اقتصادی و مدیریت نهاد ناظر نیز بوده، معاملات کم‌رمق و افت شاخص‌های قیمتی در کنار محدودیت بیشتر دامنه‌نوسان و افول شاخص‌های رقابتی، بازاری بی‌جان از بورس را به نمایش گذاشته که نه توان تامین مالی را دارد و نه امکان رقابت با بازارهای رقیب را. نرخ بهره بالا، قیمت‌گذاری دستوری، دخالت‌های دولت در اقتصاد و‌‌‌‌‌‌مدیریت نامطلوب دولتی‌ها در برخی بنگاه‌های تولیدی بزرگ عملا چالش بی‌اعتمادی و فرار سرمایه‌ها را گسترش داده و آمار‌های مربوط به تشکیل سرمایه منفی و تراز تجاری منفی نیز موید این مساله است.

دماسنج اصلی بورس تهران هفته گذشته زیر سایه تداوم محدودیت دامنه نوسان و افزایش سطح تنش‌های بین‌المللی در روزهای پایانی هفته حدود ۰.۶درصد افزایش ارتفاع هفتگی را به ثبت رساند و درنهایت در سطح ۲ میلیون و ۹۷‌هزار واحدی ایستاد. نماگر هم‌وزن نیز که سنجه قابل قبولی برای ارزیابی وضعیت همه‌جانبه بازار سهام است، همگام با رشد هفتگی نماگر اصلی بازار سهام با صعود ۲.۰۹ درصدی مواجه شد و در ساعات پایانی آخرین روز معاملاتی هفته گذشته در سطح ۶۸۷‌هزار و ۶۰۵ واحدی قرار گرفت. شاخص کل فرابورس نیز که نشانگر مناسبی برای واکاوی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۱.۵۷درصد سبزپوش بود و در نهایت هفته گذشته معاملاتی را در ارتفاع ۲۱‌هزار و ۸۴۷ واحدی به اتمام رساند. روز چهارشنبه ارزش معاملات بهبود نسبی پیدا کرد. تعداد نمادهای مثبت بازار هفته گذشته افزایش پیدا کرد و بازار با وجود ریسک‌های گوناگون توانست آخرین روز معاملاتی هفته را با سبزپوشی به پایان برساند.

دنیای اقتصاد-پروانه کُبره: بورس تهران یکی از متلاطم‌‌‌ترین عملکردهای ۶ماهه را از سال ۹۵ پشت سر گذاشته است. شاخص سهام در حالی که هفته نخست فروردین را پرقدرت آغاز کرده بود، پس از مواجهه با ریسک‌‌‌های سیستماتیک، منفی شد و همه بازدهی فروردین را به سرعت واگذار کرد. اما در شهریور به دنبال فروکش کردن تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای ورق برگشت. به این ترتیب، نماگر اصلی بازار سهام با کسب بازدهی منفی ۴.۴۷ درصدی از ابتدای سال به استقبال پاییز خواهد رفت. عملکرد ۶ماهه شاخص هموزن نیز به قدری مایوس‌کننده است که آمارها می‌گویند نماگر مذکور از ابتدای سال بیش از ۷‌درصد نزول را ثبت کرده که از تاریخ آغاز به کار این شاخص بی‌سابقه محسوب می‌شود. این در حالی است که بازار سهام معاملات شهریور را صعودی به اتمام رساند.

دنیای اقتصاد-علی قاسمی: شاخص‌کل بورس تهران با رشد ۱۳هزار‌واحدی به ۲.۱میلیون واحد نزدیک شد. نماگر ثانویه بازار نیز با رشد ۰.۷۳درصدی همراه بود. آنقدر وزن حمایتی تیم اقتصادی دولت از بورس تهران افزایش یافته‌است که درگیری‌های نظامی و منطقه‌ای نیز نمی‌تواند بازار را قرمزپوش کند. عبدالناصرهمتی، وزیر اقتصاد طی روز سه‌شنبه در مراسم معارفه ریاست جدید سازمان، مجددا اظهارات گذشته خود را در حمایت از بورس تکرار کرد. همچنین ریاست سازمان بورس از پتانسیل بورس تهران برای ۴۰۰میلیارد دلاری‌شدن خبرداد. به‌نظر می‌رسد با شرایط فعلی و بدون برنامه‌‌‌‌‌ریزی تحقق این امر ممکن نباشد، اما با تحول اساسی در متغیرهای اقتصادی موثر بر بورس می‌توان ضمن تعدیل P/E بازار سرمایه، ثروت سهامداران بورسی را به‌شدت افزایش داد. کنترل تورم و در پی آن کاهش نرخ بهره و حذف قیمت‌گذاری دستوری جزو عواملی است که می‌تواند ارزش بازار سهام ایران و ارزش دارایی‌های سهامداران آن را به شکل دلاری افزایش دهد، اما قطعا تحقق همه این وعده‌‌‌‌‌ها در کوتاه‌مدت میسر نخواهد بود.

دنیای اقتصاد: در همایش سالانه فعالان بورسی با عنوان «چشم‌انداز بازار سرمایه در دولت چهاردهم» نرخ بهره به‌عنوان مهم‌ترین متغیر موثر در معادله بورس، بررسی شد. برآیند نظرات اعضای نشست مذکور نشان می‌دهد که حل مساله نرخ بهره به سادگی نیست و نیازمند همگرایی نهادهای اقتصادی است.

آنچه این روزها باعث بهبود وضعیت بازار سرمایه شده، صحبت‌های آقای همتی و رویکردی است که تیم اقتصادی دولت نسبت به فضای آتی متغیرهای کلان اقتصادی دارند. صحبت از نزدیک‌کردن نرخ دلار نیمایی به دلار بازار آزاد و رساندن این فاصله به حداکثر ۱۰‌درصد است. به توجه به اینکه دلار ۶۰‌هزارتومانی یک سال‌است که در بازار آزاد مورد معامله قرار می‌گیرد و اکثر کالا‌ها نیز با همین قیمت معامله می‌شوند، بنابراین رساندن دلار نیمایی به سطوح ۵۵هزار‌تومان آثار تورمی خاصی ندارد و به‌نظر می‌رسد این مهم انجام می‌شود و بازار نیز به این باور رسیده‌است که دلار نیمایی می‌تواند تا این سطوح بالا بیاید و این خوش‌بینی خود می‌تواند در روند معاملات اثرگذار باشد، کمااینکه این روزها شاهد این اتفاق هستیم، لذا از این بابت بازار سرمایه دچار یک برآورد منطقی نسبت به تصمیمات آتی تصمیمات دولت شده‌است.

دنیای‌اقتصاد: بورس در آخرین روز معاملاتی هفته با رشد بیش‌از ۱۲‌هزار واحدی شاخص کل نسبت به تنش‌های سه‌شنبه در منطقه واکنش منفی نشان نداد و این مساله را می‌توان یکی از نشانه‌های بلوغ بورس دانست، چراکه در بازارهای توسعه‌یافته، عمیق و بالغ نسبت به عواملی که ارتباط کمتری به آن دارد، واکنش هیجانی و احساسی کمتری نشان خواهد داد و از دوره‌‌‌‌‌‌های هیجان و ترس گذر کرده‌است.