در پی رکوردشکنیهای قیمتی در بازارهای جهانی مطرح شد
اوج‌گیری سنگ‌آهن تا ژانویه ۲۰۲۱
کیوان جعفری‌طهرانی، تحلیلگر و کارشناس‌ارشد بازار کامودیتی‌ها درخصوص روند بازار سنگ‌آهن و رکوردشکنیهای قیمتی این کالا ظرف هفته‌های اخیر در دنیا به «دنیای‌اقتصاد» گفت: برخلاف پیش‌بینی‌های قبلی، سنگ‌آهن در هفته‌های پایانی سال ۲۰۲۰ روند رو به رشد بی‌سابقه‌ای را طی کرد که برآورد می‌شود تا اواخر ژانویه و حتی روزهای ابتدایی فوریه نیز این روند ادامه یابد.
استمرار افزایش تقاضا برخلاف برآوردهای اولیه
جعفری‌طهرانی گفت: برآوردهای قبلی از بازار سنگ‌آهن در دنیا براساس سردشدن هوا در چین در اواخر پاییز و زمستان امسال و کاهش تولید فولاد در این کشور و کاهش پروژه‌های ساخت‌و‌ساز استوار بود اما برخلاف برآوردهای اولیه و روال سال‌های گذشته، تا به‌حال چین زمستان سردی نداشته و به این ترتیب روند فعالیت ساخت و ساز در این کشور ادامه داشته و تقاضا برای فولاد در این کشور کاهش چندانی نداشته است. البته عدم‌کاهش تقاضای فولاد چین را نسبت به زمستان‌های سال قبل عنوان می‌کنند. در واقع تولید فولاد این کشور در هفته‌های گذشته به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن در روز رسید، این در حالی است که در ماه آگوست (تابستان) روزانه ۲میلیون و ۹۰۰ هزار تن فولاد در چین نیز تولید می‌شد، بنابراین عدم‌کاهش جدی تولید فولاد چین، سیگنالی افزایشی برای بازارهای سنگ‌آهن دنیا بود.
محدودیت عرضه سنگ‌آهن، سیگنال‌ساز رشد بازارها
جعفری‌طهرانی گفت: در کنار استمرار تقاضا برای سنگ‌آهن از سوی فولادسازان چینی، کاهش عرضه این محصول نیز به رشد قیمت‌ها در بازار دامن زد. از سویی در هفته گذشته توفانی شدید در استرالیا ایجاد شد که این موضوع عاملی در جهت محدودیت عرضه سنگ‌آهن به‌شمار می‌رود. همچنین ظرف هفته گذشته شرکت برزیلی واله اعلام کرد که میزان تولید سنگ‌آهن این شرکت در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۰ درصد کمتر از برآوردهای قبلی این شرکت خواهد بود، افت ۱۰درصدی عرضه سنگ‌آهن از سوی واله پارامتری مهم برای رشد قیمت این محصول در بازارهای دنیا بود. شرکت واله در گزارش‌های اولیه خود میزان تولید سنگ‌آهن برای سال ۲۰۲۰ را حدود ۳۱۵-۳۱۰ میلیون تن عنوان کرده بود، اما در ادامه این شرکت بازنگری در برآوردهای اولیه انجام داد و اعلام کرد که تا پایان سال‌جاری میلادی برابر با ۳۵۵-۳۵۰ میلیون تن سنگ‌آهن تولید و روانه بازارها خواهد کرد. اما ظرف هفته‌های گذشته این شرکت مجددا اعلام کرد که این شرکت تا پایان سال ۲۰۲۰ می‌تواند تولید حدود ۳۱۰ تا ۳۱۵ میلیون سنگ‌آهن را محقق کند. جو روانی این اخبار به رالی قیمت سنگ‌آهن در دنیا منجر شد.
وی ادامه داد: برخلاف چین، تولید فولاد در برخی کشورهای دنیا روند کاهشی داشته است. همچنان کشورهای اروپایی و آمریکا درگیر شیوع ویروس‌کرونا هستند، ایالات‌متحده آمریکا در ماه گذشته میلادی درگیر برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری بوده و همین موضوعات نیز از سطح فعالیت‌های اقتصادی این کشورها کاسته و بالطبع تولید فولاد نیز از این موضوعات تاثیرپذیرفته و کاهش داشته است. اما برخلاف کشورهای اروپایی و آمریکا، هندوستان وضعیت بهتری را سپری کرده و در حال‌حاضر نیز شرایط بهتری به لحاظ تولید فولاد دارد. ترکیه از دیگر کشورهایی است که در سال‌جاری میلادی نه‌تنها از سطح تولید فولاد در آن کاسته نشد که در ماه اکتبر و نوامبر رکورد تولید فولاد اروپا را شکست و حتی با توجه به میزان فولاد تولید‌شده در این کشور ظرف ماه‌های گذشته توانسته رتبه خود را در تولید فولاد دنیا از هشتم به هفتم ارتقا دهد. بنابراین رشد تقاضا برای مواداولیه فولادسازی از سوی هند و ترکیه نیز از جمله عوامل موثر در روند افزایشی بهای سنگ‌آهن و بالطبع آهن قراضه در ماه دسامبر بوده است.
این کارشناس بازار کامودیتی‌ها گفت: البته سنگ‌آهن ظرف روزهای گذشته با اصلاح قیمتی نیز روبه‌رو شد که این اصلاح قیمتی در تجربه‌های اوج قیمتی کاملا طبیعی و روال عادی بازار به‌شمار می‌رود.
آینده بازار سنگ‌آهن به کدام‌سو می‌رود
جعفری‌طهرانی درخصوص آینده بازار سنگ‌آهن و تاثیر تعطیلات سال‌نوی چینی بر این بازار به «دنیای‌اقتصاد» گفت: همانگونه که بیان شد بازار سنگ‌آهن برخلاف برآوردهای قبلی کاهشی نشد و آخرین پیش‌بینی‌ها از استمرار روند مطلوب این بازار در ماه ژانویه حکایت دارد. سال نوی چینی که عید شکوفه‌ها نام دارد، در سال ۲۰۲۱ در تاریخ ۱۱ تا ۱۷ فوریه (۲۳ تا ۲۹ بهمن) برگزار می‌شود و برآوردهای فعلی از استمرار روند افزایشی قیمت سنگ‌آهن تا نزدیکی تعطیلات سال‌نوی چینی خبر می‌دهد.
وی ادامه داد: سال‌نوی چینی همواره در ماه فوریه بوده اما روز دقیق آن هر سال تغییر می‌کند و تاریخ عید برای ابتدای سال آینده میلادی، ۱۱ تا ۱۷ فوریه تعیین شده و به این ترتیب این کشور به مدت ۸ روز تعطیل است. البته تجربه نشان‌داده که بخش زیادی از مردم چین از چند روز قبل از شروع تعطیلات به مرخصی کاری رفته و چند روز بعد از تعطیلات نیز این مرخصی‌های کاری ادامه دارد و به این ترتیب تولید فولاد در این کشور در این بازه زمانی کاهش می‌یابد. با وجودی‌که بخش قابل‌توجهی از دنیا همچنان درگیر ویروس‌کرونا است و سفرهای بین‌المللی به حداقل رسیده اما وضعیت در چین متفاوت است. این کشور در نیمه سپتامبر امسال جشن برداشتن ماسک را برگزار کرد و بعد از آن در ابتدای اکتبر امسال اولین تعطیلات طولانی چین بعد از شیوع بیماری‌کرونا برگزار شد. همواره بخش قابل‌توجهی از مردم چین در تعطیلات طولانی‌مدت به کشورهای خارجی سفر داشتند، اما از آنجا که در تعطیلات پیشین این کشور سایر نقاط دنیا همچنان درگیر بیماری کرونا بودند، عمده سفرهای مردم در داخل این کشور بود. به این ترتیب حدود ۷۰۰ میلیون نفر چینی در تعطیلات اکتبر ۲۰۲۰ به سفر داخلی در این کشور پرداختند که این حجم از سفر داخلی بی‌سابقه بوده و به ترافیک شدید جاده‌ای، ریلی و هوایی منجر شد. توجه کنید که چین کشوری با بیش از یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر جمعیت و بیش از ۲۰۰ فرودگاه بین‌المللی در داخل این کشور و جاده و مسیرهای ریلی بسیار توسعه‌یافته به‌شمار می‌رود، اما پیش‌بینی می‌شود که در تعطیلات سال‌نوی چینی پیش‌رو نیز ترافیک بی‌سابقه‌ای در این کشور به‌وجود آید که به طولانی‌تر شدن زمان تعطیلات بینجامد. درواقع بخش قابل‌توجهی از کارمندان برای رفتن به سفر در این تعطیلات باید مرخصی گرفته و رفت و برگشت خود را به قبل از پیک‌های سفر منتقل کنند. به این ترتیب تعطیلات سال‌نوی چینی بیش از ۸ روز به طول می‌انجامد و این بازه زمانی که با کاهش قابل‌توجه تقاضا برای سنگ‌آهن نیز روبه‌رو می‌شود، سیگنالی کاهشی برای بازار خواهد بود. وی ادامه داد: اما هفته‌های پیش از شروع تعطیلات در چین فولادسازان این کشور شروع به خرید کرده و انتظار می‌رود که در ماه ژانویه نیز فولادسازان بر میزان خرید مواد اولیه خطوط تولید خود بیفزایند که این موضوع سیگنالی مثبت برای بازار سنگ‌آهن در ماه ژانویه به‌شمار می‌رود.
جعفری‌طهرانی در ادامه به موفقیت‌آمیز بودن استفاده از واکسن کرونا در چین اشاره کرد و گفت: در حالی که انتشار اخباری مبنی بر تولید موفقیت‌آمیز بودن تولید واکسن‌کرونا از سوی شرکت‌های فایزر و مدرنا عامل تزریق امید به بازارهای دنیا بود، اما واقعیت آن است که واکسن چینی تولید‌شده توسط شرکت ساینوفارم بسیار موفق‌تر بوده و تاثیر بسزایی در کنترل این ویروس در چین و بازگشت مردم به روال عادی زندگی داشته است. البته این واکسن نسبت به واکسن‌های تولیدی توسط شرکت‌های فایزر و مدرنا گران‌تر بوده اما موفقیت آن باعث شده که بسیاری از کشورهای عربی منطقه خاورمیانه از جمله امارات، قطر، بحرین، عربستان، عمان و کویت نیز واکسیناسیون مردم خود با آن را شروع کرده و به مردم خود توصیه کنند تا از این واکسن استفاده کنند.
این کارشناس ارشد بازارهای جهانی در ادامه به روند افزایشی ایجاد‌شده در بازار قراضه نیز اشاره کرد گفت: ظرف هفته‌های اخیر شاهد روند شتابان رشد قیمتی آهن‌قراضه بوده‌ایم به‌گونه‌ای که در روزهای گذشته بهای هر تن قراضه فولادی به بیش از ۴۴۰ دلار رسید؛ این قیمت، رقمی نزدیک به بهای صادرات شمش فولاد ایران در هفته‌های گذشته بوده است. رشد تقاضا را باید مهم‌ترین دلیل این بالا رفتن کم‌سابقه قیمت قراضه دانست. همانگونه که مستحضرید تولید فولاد از قراضه به انرژی کمتری نیاز داشته و آلایندگی کمتری نیز به دنبال دارد و به این ترتیب همواره این محصول مورد استقبال فولادسازان بوده است. اما چین تا اواخر سال ۲۰۲۰ محدودیت‌هایی برای واردات آهن‌قراضه داشت. در هفته‌های گذشته انجمن آهن و فولاد چین CISA اعلام کرد که محدودیت‌های واردات قراضه آهنی در چین از سال ۲۰۲۱ برداشته خواهد شد که این موضوع سیگنالی افزایشی به این بازار وارد کرد و باعث شد تا بهای این محصول روند افزایشی شتابانی به خود بگیرد. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۱ چین ۱۰ درصد نیاز خود به مواد اولیه فولادسازی را از طریق واردات آهن قراضه تامین کند که این موضوع به مفهوم تقاضایی بیش از ۱۰۰ میلیون تنی برای قراضه به‌شمار می‌رود و می‌تواند قیمت این کالا را در بازارهای جهانی بالا ببرد. افزایش قیمت قراضه آهنی تاثیری بسزا در رشد بهای فولاد خواهد داشت و به‌تبع آن امکان استمرار بالا رفتن قیمت سنگ‌آهن را نیز فراهم می‌کند.
