مسکو آماده جنگی دیگر
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو، سازمانی با ۳۰عضو است که اندکی پس از پایان جنگ‌جهانی دوم در سال ۱۹۴۹ تشکیل شد. مقر اصلی این سازمان در بروکسل است، اما آمریکا به دلیل قدرت عظیم نظامی و موشکی خود، بزرگ‌ترین نقش را در این سازمان دارد. فنلاند و سوئد هر دو، کشورهایی مدرن و دموکراتیک هستند که شرایط عضویت در ناتو را دارند. دبیرکل ناتو گفته است: «از عضویت این دو کشور در ناتو با آغوش باز استقبال می‌‌‌کنیم و روند عضویت آنها با حداقل تاخیر انجام خواهد شد.» فرمانده نیروهای زمینی آمریکا در اروپا معتقد است، عضویت فنلاند و سوئد در ناتو بسیار سودمند خواهد بود. او گفته است: «عضویت این دو کشور در ناتو رویداد بسیار مثبت و بزرگی است. آنها دموکراسی‌های بسیار قدرتمندی هستند و وضعیت ارتش آنها بسیار خوب است. ارتش این دو کشور مدرن و توانمند و سیستم‌های آن بسیار کاراست.»
در مورد فنلاند، یکی از شکل‌های ترکیب نظامی این کشور در ناتو از پیش در حال اجراست؛ به این معنا که اخیرا مانور مشترک نظامی فنلاند و انگلستان با همکاری آمریکا، لتونی و استونی برگزار شده است. وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرد: «هدف از این مانور، جلوگیری از اقدامات نظامی روسیه در منطقه اسکاندیناوی و کشورهای حوزه بالتیک بوده است.» اما این پرسش مطرح است که عضویت یکی از این دو کشور یا هر دوی آنها در ناتو چه مشکلی به وجود خواهد آورد؟ نخستین نکته این است که روسیه و به‌ویژه پوتین، ناتو را یک ائتلاف دفاعی نمی‌دانند؛ پوتین معتقد است ناتو تهدیدی برای امنیت روسیه است.
از سال ۱۹۹۱ یعنی فروپاشی شوروی سابق، پوتین شاهد گسترش ناتو به شرق و نزدیک شدن به روسیه بوده است. زمانی که پوتین یک افسر اطلاعاتی جوان در سازمان اطلاعات و امنیت شوروی سابق بود، مسکو بر تمامی کشورهای شرق اروپا کنترل داشت و سربازان روسیه در اکثر آن کشورها مستقر بودند، اما امروزه تقریبا تمامی آن کشورها عضو ناتو هستند و در جبهه غرب قرار گرفته‌اند. حتی سه جمهوری حوزه بالتیک، یعنی لتونی، استونی و لیتوانی که روزگاری بخشی از شوروی بودند، اکنون عضو ناتو هستند. تنها ۶درصد از مرز روسیه با کشورهای عضو ناتو مشترک است، با این حال کرملین احساس می‌کند که در محاصره قرار گرفته است و تهدید می‌شود. پوتین کمی قبل از آغاز حمله به اوکراین در بیست‌وچهارم فوریه، خواستار ترسیم مجدد نقشه امنیتی اروپا شد. او تاکید کرد، سربازان ناتو باید از تمامی کشورهای اروپای شرقی خارج شوند و هیچ کشور جدیدی نباید به عضویت ناتو درآید. حالا حمله روسیه به اوکراین نتیجه عکس دربر داشته است. طی چند دهه، فنلاند و سوئد بی‌‌‌طرفی خود را حفظ کرده‌اند. آنها از لحاظ فرهنگی عضو خانواده غرب هستند، اما تا همین اواخر کاملا مراقب بودند که همسایه خود یعنی روسیه را که به سلاح‌های هسته‌ای مسلح است، خشمگین نکنند.
حمله روسیه به اوکراین، سبب تغییر طرز فکر این دو کشور شده است. دولت و مردم دو کشور به این موضوع فکر می‌کنند که قرار گرفتن تحت شمول بند پنجم منشور ناتو بر امنیت آنها خواهد افزود. در یک نظرسنجی که اخیرا انجام شد، ۶۲درصد مردم فنلاند موافق عضویت کشورشان در ناتو بودند. از لحاظ نظامی، عضویت فنلاند و سوئد در ناتو بر قدرت دفاعی این سازمان در شمال اروپا خواهد افزود. فنلاند دارای جنگنده‌های اف۳۵ است، سوئد نیز در حوزه دفاع موشکی بر قدرت ناتو خواهد افزود. نیروهای ارتش هر دو کشور متخصص جنگ در مناطق سرد هستند و برای جنگیدن و بقا در جنگل‌های یخ‌زده منطقه اسکاندیناوی آموزش دیده‌اند. در جنگ‌جهانی دوم، هنگامی‌که روسیه به فنلاند حمله کرد، فنلاندی‌ها خسارات شدید به ارتش روسیه وارد کردند. از لحاظ ژئوپلیتیک، عضویت فنلاند در ناتو میتواند شکاف بزرگ دفاعی موجود در این سازمان را پر کند و از لحاظ سیاسی عضویت این دو کشور در ناتو بر یکپارچگی سیستم دفاعی غرب می‌‌‌افزاید. اما ریسک عضویت این دو کشور در ناتو این است که چنین تحول بزرگی، آن هم در مرز روسیه ممکن است سبب خشم و اقدام تهاجمی مسکو شود. پوتین تهدید کرده است که در صورت عضویت سوئد و فنلاند در ناتو، مسکو تدابیر نظامی تاکتیکی علیه آنها انجام خواهد داد و این میتواند شامل افزایش حملات سایبری علیه دو کشور و تقویت نیروهای تهاجمی روسیه در مرز این کشور با فنلاند باشد.
