آمریکا تا چه حد مصون است؟
اقتصاددانان معتقدند افزایش قیمت نفت از پیش تاثیراتی بر اقتصاد آمریکا داشته و اگر قیمت‌ها به بالای ۱۰۰ دلار برسد، این تاثیر بیشتر خواهد شد اما در مقایسه با قبل، تاثیرات منفی رشد قیمت‌ها بسیار کمتر است و دلایل زیادی برای این ادعا وجود دارد. نخست آنکه آمریکا اکنون یک صادرکننده مهم نفت است و این امر لطمه‌ای را که از قیمت بالای نفت به تراز تجاری این کشور وارد می‌شود کم می‌کند. همچنین در حال حاضر میزان مصرف انرژی به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی آمریکا کمتر از قبل است و هر سال این سهم کوچک‌تر می‌شود، زیرا کارآیی مصرف انرژی بالا می‌رود.
در گذشته قیمت بالای نفت اثرات بزرگ منفی بر اقتصاد آمریکا داشت زیرا مانند مالیات عمل می‌کرد که ثروت را از آمریکا به تولیدکنندگان نفت منتقل می‌کرد، اما افزایش تولید نفت شیل در آمریکا سبب شده این کشور به یک صادرکننده بزرگ نفت تبدیل شود و به‌طور متوسط روزانه دو میلیون بشکه از این ماده خام را صادر کند بنابراین اکنون افزایش قیمت نفت به توزیع مجدد ثروت درون آمریکا منجر می‌شود. البته قیمت بالای نفت به زیان خانوارهاست، اما شرکت‌های نفتی از آن سود سرشار کسب می‌کنند.به این ترتیب اثر قیمت بالای نفت بر تراز تجاری آمریکا کاهش یافته است. برای مثال در سال ۲۰۰۵ هنگامی که قیمت نفت به بالای ۶۰دلار در هر بشکه رسید، کسری تجاری آمریکا در حوزه نفت حدود ۲۳۰میلیارد دلار شد. اما سال گذشته میلادی هنگامی که قیمت نفت در همان محدوده قرار گرفت کسری تجاری در حوزه نفت تنها ۶۲میلیارد دلار بود.
عده‌ای از اقتصاددان‌ها معتقدند نفت ۱۰۰ دلاری در مقایسه با حالتی که قیمت ۷۵ دلار باشد، ۴/ ۰ درصد از نرخ رشد اقتصاد آمریکا در سال ۲۰۲۰ می‌کاهد. با آنکه عده‌ای معتقدند میزان کاهش نرخ رشد کمتر از این میزان است. اگر ۴/ ۰ درصد از نرخ رشد کاسته شود، این رقم رقمی بزرگ محسوب می‌شود که سبب مشکلات اقتصادی در این کشور خواهد شد. در نظرسنجی خبرگزاری سی‌ان‌بی‌سی از اقتصاددانان مشخص شد آنها درباره تاثیر قیمت بالای نفت بر اقتصاد آمریکا اتفاق نظر ندارند و عده‌ای معتقدند تاثیر آن بزرگ نیست. این در حالی است که قبلا تمامی اقتصاددانان معتقد بودند رشد پایدار قیمت نفت اثرات بسیار منفی بر اقتصاد این کشور دارد.
اقتصاددانان بانک جی‌پی مورگان کاهش نرخ رشد اقتصادی آمریکا در اثر قیمت بالای نفت را ۲/ ۰ درصد تخمین زده‌اند و معتقدند این کاهش با رشد ۲/ ۰ درصدی حاصل از سرمایه‌گذاری سرمایه‌ای جبران خواهد شد. جیمز بولارد، رئیس فدرال رزرو سنت لوییس می‌گوید: «افزایش قیمت نفت بر میزان فعالیت‌ها در بخش انرژی می‌افزاید و زیان‌هایی را که به دیگر بخش‌ها وارد می‌شود تا اندازه‌ای جبران می‌کند. بدین ترتیب اکنون قیمت نفت تاثیر زیادی بر رشد اقتصاد آمریکا ندارد.»
در مقابل عده‌ای از اقتصاددان‌ها می‌گویند تاثیری که از دید دیگران اندک است برای مصرف‌کنندگان کوچک نیست. رانندگان آمریکایی می‌توانند قیمت سه دلار برای هر گالن بنزین را تحمل کنند، اما اگر این رقم به چهار دلار برسد، شرایط فرق خواهد کرد. همچنین سود حاصل از رشد قیمت نفت تنها در یک بخش از اقتصاد آمریکا یعنی بخش انرژی و صنایع وابسته متمرکز است. نکته دیگر این که اگر بانک مرکزی به این باور برسد که در آینده نرخ تورم به سرعت رشد خواهد کرد با سرعت بیشتری نرخ‌های بهره را بالا می‌برد و این به معنای افزایش هزینه استقراض و کاهش فعالیت‌های اقتصادی است. همچنین رشد ارزش دلار به شرکت‌های آمریکایی صادرکننده کالا لطمه وارد می‌کند.
اقتصاددان‌های بانک سیتی‌گروپ معتقدند افزایش قیمت نفت موجب منفی شدن شرایط برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی می‌شود و تصمیم ترامپ درباره خروج از پیمان هسته‌ای ایران در فصول آینده به رکود اقتصاد آمریکا منجر خواهد شد. اوپک پیش‌بینی کرده تقاضای جهانی برای نفت در ماه‌های آینده به ۱۰۰ میلیون بشکه در روز خواهد رسید و این به معنای رشد تقاضا تحت‌تاثیر وضعیت مناسب اقتصاد جهان است. بانک مریل‌لینچ آمریکا نیز پیش‌بینی کرده امسال تقاضای جهان برای نفت ۵/ ۱ میلیون بشکه‌ای بالاتر از سال گذشته خواهد بود و برای سال آینده رشد تقاضا ۴/ ۱ میلیون بشکه پیش‌بینی شده است. نکته مهم این است که اوپک می‌تواند سال آینده میلادی برنامه کاهش عرضه را که از ابتدای سال قبل آغاز شده متوقف کند، اما حتی اگر این اقدام انجام شود افزایش عرضه برای تامین رشد تقاضا و جبران کاهش عرضه نفت ایران و چند کشور دیگر از جمله ونزوئلا کافی نخواهد بود.
کارشناسان معتقدند دولت آمریکا با این باور که اوپک و روسیه می‌توانند کاهش عرضه نفت ایران را جبران کنند خود را برای دوران رشد قیمت‌ها آماده نکرده و اکنون با وضعیتی نامشخص مواجه شده است. دولت آمریکا احتمالا درباره تاثیر رشد قیمت‌ها بر مصرف‌کنندگان آمریکایی تخمین‌های صحیح نداشته است.
در واقع به نظر می‌رسد مقامات دولت آمریکا صرفا به جنبه‌های مثبت رشد قیمت نفت برای بخش انرژی و شرکت‌های نفتی آمریکا توجه کرده‌اند و معتقد بودند رشد قیمت‌ها زودگذر است، اما واقعیت بازار نفت این است که نفت ۱۰۰ دلاری تمامی معادلات رشد اقتصاد جهان، وضعیت اقتصادهای نوظهور، قیمت مواد خام و سرنوشت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نفت را تغییر می‌دهد و آمریکا یکی از این کشورهاست. دولت آمریکا بارها از اوپک خواسته بر عرضه نفت خود بیفزاید تا رشد قیمت‌ها کنترل شود اما این درخواست‌ها که گاه با تهدید همراه بوده تاکنون بی‌نتیجه بوده است. رقم مناسب برای نفت طوری که به رونق اقتصادی جهان کمک کند ۵۰ تا ۷۰ دلار است. ارقام بالاتر از این اعداد، تاثیر منفی در پی خواهد داشت.
ارسال نظر