آمارهای گمرک از تجارت خارجی در دو ماه نخست سال‌جاری منتشر شد
رشد نمایی واردات
معاون وزیر اقتصاد ارزش تجارت خارجی کشور (مجموع واردات و صادرات) در دو ماهه نخست سال۱۴۰۳ را ۲۵میلیارد و ۲۸۰میلیون‌دلار اعلام کرد و افزود: میزان صادرات کشور با احتساب نفت‌خام و نفت‌کوره، خدمات فنی‌مهندسی و تجارت چمدانی به ۱۶.۲میلیارد‌دلار رسیده‌است.
وی گفت: در دو ماهه نخست سال۱۴۰۳، با احتساب صادرات نفت‌خام و نفت‌کوره (اعلام‌شده توسط وزارت نفت) و خدمات فنی و مهندسی، شاهد ۷.۱۲میلیارد‌دلار مازاد تجارت خارجی و بدون احتساب صادرات نفت‌خام و نفت‌کوره، خدمات فنی و مهندسی، حدود یک‌میلیارد دلار کسری تجارت خارجی بوده‌‌‌‌‌‌ایم.
بازگشت تجارت به مدار قبلی
آمارهای گمرک نشان می‌دهد تجارت خارجی در سال‌جاری احتمالا مسیر سال‌گذشته خود را ادامه خواهد داد. از آمارهای فروردین به دلیل نیمه‌تعطیل‌بودن این ماه، چندان نمی‌توان تحلیل خاصی ارائه کرد و در همه سال‌ها عموما آمار این ماه با بقیه سال متفاوت بوده‌است. در سال‌جاری نیز در فروردین ۳میلیارد و ۱۷۰میلیون‌دلار کالا از کشور صادر و ۲میلیارد و ۷۴۰میلیون‌دلار کالا وارد کشور شده‌است، بنابراین تراز تجاری ایران در این ماه مثبت بوده‌است. در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۱ نیز در فروردین ماه تراز تجاری مثبت بوده‌است.
نکته جالب در آمارهای اردیبهشت ماه افزایش ۱۳۰درصدی واردات نسبت به فروردین ماه است. در ماه دوم سال، ارزش واردات ۶میلیارد و ۳۶۰میلیون‌دلار محاسبه شده‌است، در مقابل صادرات کشور در اردیبهشت ۵۲درصد نسبت به ماه گذشته افزایش داشته‌است. بالاترین میزان واردات در مقایسه با اردیبهشت ماه سال‌های گذشته و بالاترین رقم ماهانه واردات از اسفند ۱۴۰۰، به روشنی نشان می‌دهد که استراتژی تجارت خارجی کشور تغییری نداشته و همچنان بنای سیاستگذاران بر استفاده از درآمد نفتی برای حفظ سطح واردات بین ۵۰ تا ۶۰میلیارد‌دلار در سال است.
نکته قابل‌توجه دیگر در آمارهای دو ماه نخست امسال، افت ارزش هر‌تن کالاهای صادراتی ایران است. در سال‌گذشته هر‌تن صادرات ایران ۳۶۲دلار به‌فروش رسیده که نسبت به سال۱۴۰۱، افت ۱۷درصدی داشته‌است. این روند در سال‌جاری نیز ادامه داشته و میانگین ارزش هر تن کالای صادراتی ایران در فروردین و اردیبهشت۱۴۰۳ به ۳۴۲دلار کاهش یافته‌است.
البته دو تفاوت در افت ارزش صادرات در سال‌جاری نسبت به سال‌گذشته وجود دارد. مساله اول این است که در سال‌جاری، برخلاف روند سال‌گذشته، قیمت کالاهای پتروشیمی افزایشی بوده‌است؛ بنابراین افت ارزش صادراتی کالاها بیشتر مربوط به کالاهای معدنی است. تفاوت دیگر آمارهای سال‌جاری و سال‌گذشته آن است که ارزش هر‌تن کالای وارداتی نیز در دو ماه نخست امسال افت محسوسی داشته‌است؛ در نتیجه افت ارزش صادرات ایران را می‌توان تا حدی به کاهش قیمت‌ها در بازار جهانی مربوط دانست. به‌جز تغییراتی که به آن اشاره شد، روند جدیدی در تجارت مشاهده نمی‌شود؛ ایران همچنان کالاهای خاصی را به چند کشور محدود صادر می‌کند و مبادی وارداتی ایران نیز نسبت به سال‌های قبل تغییر خاصی نداشته‌است.
بهبود در بازار پتروشیمی
یکی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی ایران، محصولات پتروشیمی و پایه نفتی است. رشد ارزش صادراتی این گروه از کالاها نشان می‌دهد که بازار این محصولات در حال بهبودی است.
رضوانیفر در همین رابطه گفت: در دو ماهه امسال ۸.۳میلیون‌تن محصولات پتروشیمی به ارزش ۳.۵میلیارد‌دلار صادر شده که با افزایش ۴.۵درصدی در وزن و ۸درصدی در ارزش روبه‌رو بوده‌است. رئیس‌کل گمرک ادامه‌داد: سه قلم عمده کالاهای صادراتی در دو ماهه نخست سال‌جاری، به پروپان مایع‌شده با ۵۵۹میلیون دلار، گاز طبیعی مایع‌شده با ۵۵۳میلیون‌دلار و متانول با حدود ۳۹۵میلیون‌دلار اختصاص داشت.
به گفته وی، در بین ۱۰ قلم عمده کالاهای صادراتی، بیشترین رشد ارزشی به گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع‌شده با ۱۱۰درصد، میله‌‌‌‌‌‌های آهنی یا فولادی با ۲۴درصد و اوره با ۱۴درصد افزایش اختصاص داشت. رضوانیفر درخصوص کالاهایی که در بین ۱۰قلم عمده کالاهای صادراتی، دارای بیشترین کاهش در ارزش بودند، تصریح کرد: سنگ‌آهن به‌‌‌‌‌‌هم فشرده شده و کنسانتره‌‌‌‌‌‌های آن با ۲۳درصد، شمش از آهن و فولاد با ۲۳درصد و بوتان مایع‌شده با ۱۸.۵درصد کاهش، بیشترین کاهش در ارزش را داشته‌‌‌‌‌‌اند.
معاون وزیر اقتصاد اعلام کرد: متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای صادراتی از ۳۵۸دلار در دو ماهه نخست سال‌گذشته به ۳۴۲دلار در دو ماهه نخست سال۱۴۰۳ رسیده که کاهش ۴درصدی داشته‌است.رضوانیفر درخصوص بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی کشور در دو ماهه سال‌جاری گفت: در این مدت چین با ۲.۲میلیارد دلار، عراق ۱.۶میلیارد دلار، امارات‌متحده‌عربی یک‌میلیارد دلار، ترکیه با ۷۲۹میلیون دلار، پاکستان ۳۸۳میلیون دلار، افغانستان ۳۵۱میلیون‌دلار و هند با ۳۰۲میلیون دلار، ۷ کشور عمده مقصد صادراتی ایران بوده‌اند.
به گفته وی، در دو ماهه امسال ۸۱درصد از وزن و ۸۳درصد از کل ارزش صادرات غیرنفتی کشور به ۷کشور فوق‌الذکر صادر شده‌است.
کالاهای اساسی؛ اولویت واردات
داده‌های گمرک بیانگر آن است که استراتژی در حوزه واردات در سال۱۴۰۳، تغییری نسبت به سال‌های قبل نداشته؛ همچنان اولویت اصلی واردات کالاهای خوراکی مورد‌نیاز شهروندان است و دولت تلاش دارد تا با واردات این کالاها، قیمت را در بازارهای داخلی کنترل کند. رئیس‌کل گمرک درخصوص میزان واردات در دو ماهه سال‌جاری، گفت: در این مدت ۵میلیون و ۸۴۸هزار‌تن کالا به ارزش ۹.۱میلیارد‌دلار وارد کشور شده‌است که به لحاظ وزنی ۱۳درصد و از حیث ارزش ۹درصد افزایش نشان می‌دهد.
رضوانیفر گفت: ۳ قلم عمده کالاهای وارداتی در دو ماهه نخست سال۱۴۰۳، ذرت دامی با ۶۴۵میلیون دلار، طلا به اشکال خام با ۳۳۰میلیون‌دلار و کنجاله سویا با ۳۲۶میلیون‌دلار بوده‌است. وی افزود: در بین ۱۰قلم عمده کالاهای وارداتی، بیشترین افزایش به لحاظ ارزش به کنجاله‌سویا با رشد ۶۵۲درصدی، شکر با رشد ۵۹۷درصدی و طلا به اشکال خام با رشدی ۳۱۸درصدی اختصاص داشت. رئیس‌کل گمرک ادامه‌داد: در بین ۱۰ قلم عمده کالاهای وارداتی، بیشترین کاهش به لحاظ ارزش دلاری، مربوط به برنج با ۱۱درصد کاهش، دانه سویا با ۱۰.۷درصد کاهش و ذرت دامی با ۶درصد کاهش بوده‌است.
رضوانیفر گفت: متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای وارداتی ۱۵۵۲دلار بوده که نسبت به رقم ۱۶۱۰دلار در دو ماهه نخست سال۱۴۰۲، ۳.۶درصد کاهش نشان می‌دهد. وی درخصوص ۷ کشور عمده طرف معامله واردات با ایران در فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۳، اعلام کرد: در این مدت امارات‌متحده‌عربی با ۲.۷میلیارد دلار، چین با ۲.۶میلیارد دلار، ترکیه با ۱.۱میلیارد دلار، آلمان با ۳۲۸میلیون دلار، هند با ۲۴۹میلیون دلار، سوئیس با ۱۹۴میلیون‌دلار و هلند با ۱۹۳میلیون‌دلار ۷کشور عمده طرف معامله واردات با ایران بودند.
