آمار شش ماهه تجارت خارجی کشور منتشر شد
نمره منفی تجارت نیمساله
کارنامه تجارت خارجی ایران در آخرین‌ماه تابستان نشان از تراز منفی یک‌میلیارد و ۳۹میلیون دلاری این تجارت دارد. جزئیات تجارت در شهریور‌ماه نشان می‌دهد، صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای هدف افتی حدود ۲۵درصد داشته است. در این مقطع ایران ۳میلیارد و ۳۲۷میلیون دلار کالا صادرکرده است؛ این درحالی است که در مدت مشابه سال‌گذشته ۴میلیارد و ۴۳۴میلیون دلار کالا صادرشده بود. در این مقطع واردات کالا و خدمات نیز از کشورهای طرف معامله افتی بیش از ۱۷درصدی داشته است.
در آخرین‌ماه تابستان ایران، ۴میلیارد و ۳۶۶میلیون دلار کالا وارد کرده است؛ این رقم در تابستان سال‌گذشته ۵میلیارد و ۲۹۱میلیون دلار گزارش شده بود. براساس آمار مقدماتی گمرک ایران می‌توان پیش‌بینی کرد، در این‌ماه همچون ماه‌های گذشته مبادلات تجاری ایران صرفا متمرکز بر ۱۲ شریک تجاری است. با نگاهی به آمارهای ماه‌های قبل می‌توان گفت، ۴۰کشور اول طرف‌معامله ایران بیش از ۹۰درصد سهم صادرات و واردات را به لحاظ ارزشی در بر می‌گیرند. از این بین حدود ۲۴کشور نیز سهمی حدود یک‌درصد تا ۲درصد در صادرات به ایران و واردات از کشور را دارند. موضوعی که منجر به نگرانی کارشناسان و فعالان اقتصادی شده است. به باور کارشناسان محدود شدن تجارت ایران با ۱۲کشور جهان می‌تواند شرایط تجاری ایران را متزلزل کند. البته متولی تجارت از توسعه بازارهای تجاری ایران خبر می‌دهد.
۵۰میلیارد دلار تجارت خارجی ایران
براساس جدیدترین گزارش گمرک ایران، ارزش تجارت خارجی کشور در شش ماه منتهی به شهریور امسال با رشد ۲/ ۱۳درصدی در ارزش از مرز ۵۰میلیارد دلار گذشت. آمار مقدماتی گمرک ایران حاکی از آن است که ایران، در این مدت ۵۱میلیون و ۷۸۳هزار‌تن کالا به ارزش ۲۴میلیارد و ۲۵۱میلیون دلار صادر کرده که این میزان صادرات از نظر وزنی افت ۵/ ۲۱درصدی و به لحاظ ارزش رشد ۳۲/ ۱۳درصدی را نشان می‌دهد. در عین حال، در این مدت، ۱۶میلیون و ۳۲۰هزار‌تن کالا به ارزش ۲۶میلیارد و ۳۱میلیون دلار وارد کشور شد که از حیث وزن افت ۷۲/ ۱۴درصدی و از لحاظ ارزش رشد ۱۵/ ۱۳درصدی داشته است. بر این اساس، تجارت خارجی کشور در ۶ماه منتهی به شهریور سال‌جاری با رشد ۲/ ۱۳درصدی در ارزش به رقم ۵۰میلیارد و ۲۸۲میلیون دلار رسیده است. میزان وزنی تجارت خارجی کشور در نیمه اول سال‌جاری نیز به میزان ۶۸میلیون و ۱۰۳هزار‌تن بوده است. بر این اساس، تراز تجاری کشور منفی یک‌میلیارد و ۷۸۰میلیون دلار بوده است.
پنج مقصد صادراتی کجاست؟
گمرک ایران در گزارش خود درخصوص پنج قلم عمده صادرات در ۶ماهه امسال اعلام کرد که پروپان مایع‌شده به ارزش ۲میلیارد و ۱۷میلیون دلار، متانول به ارزش یک‌میلیارد و ۳۳۵میلیون دلار، بوتان مایع‌شده به ارزش یک‌میلیارد و ۱۶۵میلیون دلار، گاز طبیعی مایع‌شده به ارزش ۹۷۷میلیون دلار و پلی‌اتیلن گرید فیلم به ارزش ۹۷۶میلیون دلار، ۵ قلم اول کالاهای صادراتی در این مدت بودند. حدود ۵/ ۲۶درصد از ارزش کل کالاهای صادراتی ایران در این مدت به ۵ قلم کالای فوق‌الذکر اختصاص داشته است. این گزارش می‌افزاید: کشورهای عمده مقصد کالاهای صادراتی ایران شامل چین با هفت میلیارد و ۸۴۲میلیون دلار، عراق با سه‌میلیارد و ۳۸۲میلیون دلار، امارات سه‌میلیارد و ۱۱۲میلیون دلار، ترکیه با دومیلیارد و ۶۲۶میلیون دلار و هند ۹۰۴میلیون دلار بود.
معرفی مبادی اصلی وارداتی
براساس این گزارش پنج قلم اول کالاهای وارداتی به کشور در نیمه اول امسال شامل برنج به ارزش یک‌میلیارد و ۲۱۸میلیون دلار، گندم معمولی یک‌میلیارد و ۱۹۱میلیون دلار، ذرت دامی یک‌میلیارد و ۱۷۱میلیون دلار، دانه سویا ۹۲۵میلیون دلار و گوشی تلفن‌همراه ۸۶۷میلیون دلار بوده است. پنج قلم اول کالاهای وارداتی حدود ۶۳/ ۲۰درصد ارزش کل واردات را در این مدت به خود اختصاص داد. در این گزارش درخصوص پنج کشور اول مبدا وارداتی در شش ماهه امسال اعلام شد که در این مدت امارات‌متحده‌عربی با هفت‌میلیارد و ۲۰۶میلیون دلار، چین با شش میلیارد و ۸۴۶میلیون دلار، ترکیه با دومیلیارد و ۶۸۰میلیون دلار، هند با یک‌میلیارد و ۳۸۰میلیون دلار و فدراسیون روسیه با ۸۷۶میلیون دلار پنج کشور اول مبدا واردات بوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
سال سخت تجار
به گزارش سازمان توسعه‌تجارت، علیرضا پیمان‌‌‌‌‌‌‌پاک رئیس سازمان توسعه‌تجارت در یک برنامه تلویزیونی وضعیت تجارت خارجی ایران را تشریح کرد. معاون وزیر سمت گفت: تجار در گذشته با هزینه‌های بسیار سنگین در کشورهای اطراف منابع ارزی را جابه‌جا می‌کردند اما هماکنون براساس سیستم‌‌‌‌‌‌‌های روز و حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای تجارت‌جهانی می‌توانیم تمام ابعاد زنجیره تجارت اعم از لجستیک، گمرکی و مسائل حمل‌ونقل ارز و بیمه‌‌‌‌‌‌‌ای را مدیریت کنیم.
رئیس سازمان توسعه‌تجارت ادامه داد: سال‌گذشته ۱۰۳میلیارد دلار تنها تجارت غیرنفتی بود که این میزان رشد در دوران تحریم بوده و در چندماه نخست امسال نیز میزان تجارت با رشد ۳۰درصدی نسبت به سال‌گذشته روبه‌رو بوده است. معاون وزیر صمت در ادامه تاکید کرد: در حوزه آفریقا شاهد رشد ۱۰۰درصدی صادرات هستیم و در یک‌‌‌‌‌‌‌ماه آینده حجم صادرات با این کشورها از یک‌میلیارد دلار می‌گذرد. در حوزه اروپا هم قراردادهای بیمه‌‌‌‌‌‌‌ای مختلفی را منعقد کرده‌‌‌‌‌‌‌ایم. وی تاکید کرد: در سال‌‌‌‌‌‌‌های گذشته، ایران کشوری صادراتی نبوده و مازاد مصرف خود را صادر می‌‌‌‌‌‌‌کرد، اما هماکنون کل زنجیره را صادراتی کرده‌‌‌‌‌‌‌ایم و زمانی‌که تولید مشترک باشد، باید تمامی استانداردهای طرف‌مقابل را اعمال کنیم. به‌‌‌‌‌‌‌طور مثال در حوزه لبنیات امروز سختگیرانه‌‌‌‌‌‌‌ترین استانداردها را در حوزه اورسیا و اروپا اعمال کرده‌‌‌‌‌‌‌ایم.
وی با بیان اینکه امروز سازمان توسعه‌تجارت به سمت اجرای مهندسی معکوس در شرایط رکود کشور است، اظهار کرد: هماکنون با کشورهای همسایه وارد مراوده شده‌‌‌‌‌‌‌ایم و کشورهای مختلف دنیا را اولویت‌‌‌‌‌‌‌بندی کرده و نقشه‌راه را برای آنها تعریف کرده‌‌‌‌‌‌‌ایم. معاون وزیر صمت با اشاره به اینکه هماکنون شاهد رشد در حوزه صادرات و همچنین تجارت در موضوعات صنعتی و دانش‌بنیان هستیم، یادآور شد: در سال‌گذشته شاهد رشد ۴۵درصدی حجم صادرات به روسیه بودیم و امسال هم نسبت به‌‌‌‌‌‌‌مدت مشابه سال‌گذشته ۳۰درصد افزایش داشته است. وی افزود: پیش از این ایران همواره یک کشور کشاورزی با صادرات محصولاتی از جمله گوجه و کیوی بود اما در دولت سیزدهم، رشد ۷۰درصدی محصولات صنعتی را شاهد بوده‌‌‌‌‌‌‌ایم؛ به‌طوری‌که هماکنون صادرات محصولاتی از جمله کاتالیست، داروهای ضد‌سرطان، توربین و قطعات خودرو را در دستور کار خود قرار داده‌‌‌‌‌‌‌ایم.
پیمان‌‌‌‌‌‌‌پاک ادامه داد: خوشبختانه در راستای سیاست کلان اقتصادی و تا ۲ماه آینده، خط تولید لوازم‌خانگی به‌‌‌‌‌‌‌صورت مشترک و با سرمایه‌گذاری و تامین‌مالی یک‌میلیارد دلاری را با کشور روسیه آغاز خواهیم کرد. همچنین معاون وزیر صمت، تهاتر را یکی از روش‌های جایگزین کانال‌های مالی غرب برای تجارت دانست و ادامه داد: هماکنون ۳۰درصد تجارت‌جهانی در قالب تهاتر انجام می‌شود و کشورهایی مانند ترکیه، چین و پاکستان و سایر کشورهای دنیا براساس تهاتر عمل می‌کنند؛ این درحالی‌‌‌‌‌‌‌است که این کشورها تحریم نیستند. وی با طرح این پرسش که چرا کشورهایی که تحریم نیستند، براساس تهاتر معاملات خود را انجام می‌دهند، تصریح کرد: تهاتر نه‌تنها زمینه‌‌‌‌‌‌‌ساز کم‌کردن هزینه‌های نقل و انتقال مالی است؛ بلکه صادر‌کننده خود بازاریاب کالاهای ما در بازارهای دنیا می‌شود.
پیمان‌‌‌‌‌‌‌پاک اظهار کرد: امروز استفاده از سیستم‌‌‌‌‌‌‌های رمزارز، بلاک‌چین، بیمه‌‌‌‌‌‌‌های صادراتی و کانال‌های مالی که با کشورهای مختلف بین بانک‌های محلی ایجاد و ظرفیت‌های مختلف و متعدد سیستم صرافی را با هزینه‌های بسیار پایین فراهم کرده، را در دستور کار خود قرار داده‌‌‌‌‌‌‌ایم. رئیس سازمان توسعه‌تجارت در ادامه به اعزام یک هیات ایرانی به کشور اندونزی خبرداد و تصریح کرد: این هیات متشکل از مقامات و کارشناسان وزارت‌‌‌‌‌‌‌های جهادکشاورزی، امور‌خارجه، صمت و معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری بوده که در اندونزی در حال مذاکره برای تعرفه ترجیحی هستند.
