در نخستین روز کاری هفته اول آذر روند قیمت شاخصهای ارزی و طلایی افزایشی بود. بازیگران ارزی در معاملات روز شنبه شاهد عبور نرخ دلار از مرز روانی ۷۰ هزار تومانی بودند. بهنظر میرسد رشد سطح تقاضای اخیر به واسطه تشدید ریسکهای سیاسی صورت گرفته است. در روزهای پایانی هفته قطعنامه جدیدی علیه برنامه هستهای ایران صادر شد که مقامات کشور در مقابله با آن اقدام به افزایش سطح غنیسازی اورانیوم کردند.
تجارب کشورهای مختلف نشان میدهد که سیاستهای تثبیت ارزی میتوانند در مهار تورم موثر باشند؛ اما برای موفقیت این سیاستها هماهنگی انتظارات با نرخهای تثبیتشده و داشتن ذخایر ارزی کافی نیاز است. براساس گزارش پژوهشکده پولی و بانکی «تعدیل نرخ ارز متناسب با درآمدهای نفتی» و «تعدیل نرخ ارز متناسب با نرخ واقعی ارز» برای موفقیت در تثبیت نرخ ارز و در نتیجه تثبیت اقتصادی ضروری است. این گزارش مطرح میکند که اگر طی سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۲ طبق قاعده تعدیل نرخ ارز متناسب با درآمدهای نفتی عمل میشد، بانک مرکزی میتوانست در تثبیت نرخ ارز پایینتر از نرخ محققشده در بازار آزاد، موفق عمل کند و در نتیجه آثار تورمی رشد نرخ ارز نیز کنترل میشد.
جیپی مورگان اثر دلار قوی را روی اقتصادهای در حال توسعه بررسی کرد
سرمایهگذاران اعتقاد دارند که تقویت ارزش دلار میتواند بازده اوراق قرضه را در کشورهای درحال توسعه از بین ببرد و باعث خروج بیشتر سرمایه از اقتصاد آن کشورها شود. تحلیلگران هشدار میدهند که تعرفههای ایالاتمتحده میتواند از طریق کاهش تقاضای صادرات، بر قدرت پول کشورهای در حال توسعه فشار نزولی وارد کند و بازدهی سرمایهگذاران اوراق بدهی را بر حسب دلار از بین ببرد.
ایبنا: دولت ژاپن بسته محرک بزرگی را برای حمایت از خانوارها و مشاغل تصویب کرد. به گزارش الجزیره، نخستوزیر ژاپن شیگرو ایشیبا اعلام کرد: دولت برای جمعآوری بسته محرکی به مبلغ حدود ۳۹ تریلیون ین (۲۵۰ میلیارد دلار) تلاش خواهد کرد که از طریق بودجه تکمیلی که امیدوار است از طریق پارلمان تصویب شود، تامین میشود. برنامه اقتصادی دولت شامل یارانه برای کاهش هزینههای فزاینده انرژی و کمکهای نقدی به خانوادههای کم درآمد، در بحبوحه تورم ادامهدار ناشی از ضعیف بودن ین که بر هزینههای مصرفکننده تاثیر میگذارد، است.
پژوهشکده پولی و بانکی: دبیر علمی یازدهمین همایش بانکداری نوین و نظامهای پرداخت با بیان اینکه بازیگران صنعت پرداخت دغدغه هوشمندی را باید در هر سه سطح فنی، کسبوکاری و رگولاتوری بهطور توامان دنبال کنند، گفت: در رگولاتوری نظامهای پرداخت، نسخه واحدی برای همه کشورها وجود ندارد.
بانک مرکزی از اول فروردین ماه تا ۳ آذر ماه امسال، ۴۶میلیارد و ۲۲۵ میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تامین کرده است. در این مدت برای کالاهای اساسی و دارو ۹ میلیارد و ۷۶۸ میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ ۲۵ میلیارد و ۳۴۴ میلیون دلار، برای خدمات ۹۷۴ میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات ۱۰میلیارد و ۱۳۹ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته است.
روز دوشنبه پنجم آذرماه، ربعسکه بهار آزادی ضرب سال۱۴۰۳، نیمسکه طلای بهار آزادی ضرب سال۱۳۸۶ و تمام سکه طلای بهار آزادی ضرب سال۱۳۸۶ بانک مرکزی، بدون بستهبندی عرضه میشود. متقاضیان برای ثبت سفارش میتوانند از طریق سامانه مرکز مبادله ایران به نشانه اینترنتی market.ice.ir اقدام کنند. بازه واریز وجه برای شرکت در این حراج، ساعت ۸ تا ۲۳ روز یکشنبه مورخ ۴ آذرماه است.پس از اتمام این دوره زمانی، امکان پرداخت وجه و در نتیجه شرکت در حراج وجود ندارد. روز دوشنبه پنجم آذرماه، ربعسکه بهار آزادی ضرب سال۱۴۰۳، نیمسکه طلای بهار آزادی ضرب سال۱۳۸۶ و تمامسکه طلای بهار آزادی ضرب سال ۱۳۸۶ بانک مرکزی، بدون بستهبندی عرضه میشود.
دیوان محاسبات کشور: در دومین روز از جلسات بررسی بودجه سال۱۴۰۴ شرکتهای دولتی در دیوان محاسبات کشور، پیشنهادها و پیشفرضهای بودجهای پنج بانک دولتی ملی ایران، سپه، صنعت و معدن، مسکن و کشاورزی شامل اقلام درآمدی، هزینهای، سرمایهگذاری، تخصیص منابع و نحوه برنامهریزی مالی و توسعهای مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
ایسنا: تورم ژاپن در ماه اکتبر از ۲.۵ درصد به ۲.۳ درصد کاهش یافت. بر اساس گزارشی که توسط اداره آمار ژاپن منتشر شد، قیمتهای مصرفکننده در ژاپن در ماه اکتبر پیشبینیهای تحلیلگران را شگفتزده کرد. شاخص کل نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲.۳ درصد افزایش یافت که در مقایسه با شاخص قیمت مصرفکننده ۲.۵ درصدی ثبت شده در سپتامبر، تا حدودی افت متوسطی را نشان داد. اکونومی نوشت، دادههای اضافی برای ماه نشان داد که قیمتهای مصرفکننده بدون احتساب مواد غذایی تازه و انرژی و همچنین همین شاخص بدون احتساب مواد غذایی تازه، هر دو نسبت به سال قبل ۲.۳ درصد بهبود یافتهاند.
ایسنا: دادهها نشان داد که تولید ناخالص داخلی آلمان در سه ماهه سوم ۰.۱ درصد رشد کرد. اداره آمار فدرال این کشور در گزارش نهایی خود اعلام کرد که اقتصاد آلمان در سه ماهه سوم نسبت به دوره سه ماهه قبل ۰.۱ درصد رشد کرده است. این رقم کمتر از پیشبینی منتشرشده در گزارش اولیه است. در مقایسه با سه ماهه مشابه سال قبل، قیمت تولید ناخالص داخلی تعدیل شده برای قیمت ۰.۱ درصد رشد کرد. پس از تعدیل قیمت، تولید ناخالص داخلی نسبت به سال گذشته ۰.۳ درصد کاهش نشان داد. این آژانس گزارش کرد، عملکرد اقتصادی آلمان در آغاز نیمه دوم سال کمی کمتر از میانگین اروپا بود. بزرگترین اقتصاد اروپا در سه ماه منتهی به سپتامبر بهطور غیرمنتظرهای رشد کرد، البته فقط ۰.۲ درصد، اما بوندسبانک اعلام کرد که چندان نمیتوان گفت این روند ادامه پیدا کند، زیرا تقاضا از خارج و سرمایهگذاری هر دو ضعیف است. بوندسبانک در گزارش ماهانه خود گفت: همه مولفههای کلیدی تقاضا در حال حاضر دلیل کمی برای بهبود کوتاهمدت در اقتصاد آلمان ارائه میکنند. بیزینس گزارش کرد، علاوه بر این، این سازمان هشدار داد که تقاضای سیاسی برای موانع تعرفهای جدید خطرات بیشتری برای تجارت بینالملل ایجاد میکند که احتمالا اشارهای به موضع حمایتگرایانه دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالاتمتحده است که میتواند به اقتصاد صادرات محور آلمان ضربه سختی بزند.
جمعه، ۰۲ آذر ۱۴۰۳
اکونومیست در تازهترین ویژهنامه خود بررسی کرد
نشریه اکونومیست در تازهترین ویژهنامه خود تحت عنوان «جهان پیشرو در ۲۰۲۵» روندهای مهم حوزه کسبوکار در سال آینده را بررسی کرده است. همچنین در این ویژهنامه پیشبینی تحلیلگران این نشریه در مورد وضعیت صنایع و بخشهای مختلف در سال۲۰۲۵ ارائه شده است. انتظار میرود افت تورم بانکهای مرکزی، از جمله فدرالرزرو را به کاهش بیشتر نرخ بهره تشویق و تقاضای مصرفکنندگان را تقویت کند. گرایش شرکتها به بهرهمندی از مزایای هوش مصنوعی مخارج در حوزه فناوری اطلاعات را به ۳.۶تریلیارد دلار افزایش خواهد داد. یکی از روندهای نگرانکننده پیرشدن جمعیت جهان خواهد بود؛ به طوری که سن ۱۲درصد از جمعیت به بالای ۶۵سال خواهد رسید؛ درحالیکه هزینههای بخش سلامت تنها ۱۰درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل میدهد.
در هفته پایانی آبان ماه تقابل ریسکهای سیاسی مثبت و منفی موجب تغییر کانال شاخصهای ارزی و طلایی شد. مهمترین خبری که بازارهای دارایی در هفته چهارم آبان ماه را تحت تاثیر خود قرار میداد، نتیجه نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود. پیش از این نیز پیشبینی میشد با صدور قطعنامه جدید علیه کشور، بازارها نوسانات افزایشی را تجربه کنند.
در پی تبادلات موشکی بین روسیه و اوکراین، جذابیت طلا به عنوان پناهگاه امن، در کنار نگرانی سرمایهگذاران در مورد ریسکهای ژئوپلیتیک، افزایش یافت. روز گذشته روند طلای جهانی برای پنجمین جلسه معاملاتی مثبت بود و قیمت این فلز گرانبها به بالاترین سطح خود از روز انتخابات ایالاتمتحده رسید و از قیمت دو هزار و ۷۰۰ دلار عبور کرد.
بانک مرکزی موظف است مطابق با قانون بودجه سال۱۴۰۱، اطلاعات مربوط به تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط با بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی را بهصورت فصلی منتشر کند. طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، بررسی این دادهها نشان میدهد که بسیاری از بانکها و موسسات اعتباری در پرداخت تسهیلات و پذیرش تعهدات تخلفات قابل توجهی داشتهاند. تحلیل وضعیت تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط نشان میدهد که اغلب بانکها از حدود مجاز تعیینشده توسط بانک مرکزی برای اعطای تسهیلات تخطی کردهاند. همچنین برخی از مبالغ کلان تسهیلات به تعداد محدودی از افراد تخصیصیافته که این مساله ریسک تمرکز را برای بانکها بهطور قابل توجهی افزایش داده است. علاوه بر این، آمار برخی بانکها ناقص و حتی غیرواقعی منتشر شده است. در همین راستا ضرورت اعمال اقدامات نظارتی جدی و مجازاتهای لازم از سوی بانک مرکزی و سایر نهادهای نظارتی برای جلوگیری از ادامه این تخلفات احساس میشود.
مقایسه بازارها در ماه آبان و ۸ ماه نخست سال نشان میدهد
بازار سکه در هشتمین ماه سال شاهد جبران بخشی از رشد قیمتهای پیشین بود. بررسی نمودار بازدهی بازارها در آبان ماه گویای آن است که هر سه عضو اصلی این خانواده در ۳۰ روز گذشته دچار رشد منفی شدهاند. اما در مقابل دلار آزاد و گرم طلای ۱۸ عیار در آبان ماه افزایش قیمت داشتند. در این میان معاملهگران بازار سهام نیز در ۳۰ روز اخیر شاهد رستگاری بورس بودند.
رئیس بانک مرکزی روسیه، اعلام کرد که در صورت عدم وقوع شوک خارجی جدید، نرخ بهره از سال آینده کاهش پیدا خواهد کرد. این تصمیم پس از اجرای سیاست پولی سختگیرانه برای مهار تورم در این کشور اتخاذ شده است. نرخ بهره روسیه در حال حاضر ۲۱ درصد است. الویرا نابیولینا پیشبینی کرد که تورم تا سال آینده به ۴ تا ۴.۵ درصد کاهش یافته و سپس تثبیت شود. با توجه به کمبود نیروی کار که در روسیه وجود دارد بانک مرکزی این کشور اهدافی مانند جلوگیری از رکود تورمی را نیز دنبال میکند.
روز سهشنبه قیمت بیتکوین به قله تاریخی خود در قیمت ۹۴ هزار و ۵۷ دلار رسید. با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، چشمانداز سرمایهگذاران از بازار رمزارز، بهطور قابل توجهی مثبت شد. به دنبال رشد بیتکوین، ارزش سایر رمزارزها و ارزش سهام شرکتهای فعال در صنعت کریپتو نیز با رشد چشمگیری روبهرو شد. اکنون خبرهایی از عملی شدن وعدههای ترامپ شنیده میشود.
ایسنا: نرخ تورم منطقه یورو در ماه اکتبر ۲ درصد اعلام شد و بالاترین نرخ تورم اروپا در رومانی ثبت شد. نرخ تورم سالانه مصرفکننده منطقه یورو در ماه اکتبر ۲ درصد اعلام شد. دادههای یورواستات نشان داد که افزایش سالانه قیمت مصرفکننده از ۱.۷ درصد در ماه سپتامبر پس از ۲ ماه متوالی کاهش، افزایش یافته است. تورم هسته، بدون احتساب قیمتهای بیثبات مواد غذایی و انرژی، در ماه گذشته ۲.۷ درصد ثابت بود. قیمت انرژی در ماه اکتبر با سرعت سالانه ۴.۶ درصد کاهش یافت و از ۶.۱ درصد در ماه قبل نزول کرد. تورم سالانه در اتحادیه اروپا نیز از ۲.۱درصد در ماه سپتامبر به ۲.۳ درصد در ماه افزایش یافت. کمترین نرخ سالانه در اسلوونی(صفر درصد)، لیتوانی و ایرلند (هر دو ۰.۱ درصد) مشاهده شد، در حالی که بالاترین میزان در رومانی (۵.۰ درصد)، بلژیک و استونی (هر دو ۴.۵ درصد) بود. اکونومی گزارش کرد، به صورت ماهانه، بر اساس برآورد اولیه، شاخص قیمت مصرفکننده منطقه یورو در ماه اکتبر ۰.۳ درصد افزایش یافت.
دو جامعه شناس در نشست «هماندیشی برای اقتصاد ایران» راهکارهای ترمیم سرمایه اجتماعی را تشریح کردند. مریم زارعیان در این نشست، بهبود سرمایه اجتماعی را از سه مجرای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی لازم دانست. محسن گودرزی از دیگر سخنران این نشست شکاف عمیق بین دولت و ملت، کاهش سرمایه اجتماعی، افول اخلاق و گرایشهای دینی و رشد احساس زوال اجتماعی را بهعنوان چالشهای بزرگ کشور مطرح کرد. او پیشنهاد کرد که بازسازی اعتماد از مجرای سیاسی شروع شود؛ زیرا نتایج آن در کوتاهمدت قابل مشاهده است.
روند شاخصهای بازار سکه و طلای کشور مجددا نوسانی شد. این درحالی است که یکی از اصلیترین موتورهای محرک نرخ سکه، قیمت شاخصهای ارزی، همچنان در آرامش قرار دارند. درنتیجه عامل اصلی نوسانی شدن قیمت قطعات مختلف سکه در بازار روز گذشته افزایش ارزش فلز زرد در معاملات جهانی است. سکه طلا ضرب جدید در بازار روز گذشته در کانال ۵۱ میلیون تومانی بهفروش رسید.
تغییر ریل بانکها از بنگاهداری به بنگاهسازی؛ چالشها، راهکارها و پیامدها
بنگاهداری بانکها و پیامدهای منفی آن را میتوان جذام نظام بانکی کشور دانست. برای اینکه بدانید چرا نویسنده، بنگاهداری بانکها را جذام نظام بانکی معرفی کرده، در ابتدا، نگاهی خلاصه به این بیماری داشته باشیم. جذام یا خوره که توسط باکتریهای مختلف ایجاد میشود و در علوم پزشکی و درمانی با عنوان بیماری هانسن شناخته میشود، بیماری مزمنی است که در ابتدا عفونتهای ناشی از آن علائمی ندارند و حتی برخی مواقع ۵ الی ۲۰سال به این صورت باقی میماند. علائم این بیماری در دستگاه تنفسی، عصبی، پوست و چشمها خود را نشان میدهد که ممکن است باعث ناتوانی در حس درد و در نتیجه، از دست دادن بخشهایی از دست و پا در نتیجه آسیبهای مکرر شود. در حال حاضر و به لطف رشد علوم پزشکی، در صورتی که این بیماری به موقع تشخیص داده شود، به سادگی و توسط چند قلم آنتی بیوتیک، قابل درمان است. اهل فن با خواندن همین چند خط متوجه میشوند که چرا نویسنده، بنگاهداری بانکها را جذام نظام بانکی کشور معرفی کرده است.
پس از نزدیک به پنج درصد کاهش، روز گذشته قیمت طلای جهانی به بالاترین سطح خود طی هفته اخیر رسید. در کنار تضعیف دلار نسبت به روزهای بعد از انتخابات، تنشهای ژئوپلیتیک در شمال دریای سیاه، به رشد قیمت طلا کمک کرد. ضمن صدور مجوز استفاده از موشکهای دوربرد برای اوکراین از سوی بایدن، کرملین در رابطه با دکترین هستهای جدید خود به کشورهای عضو ناتو هشدار داد.
بازار ارز در آرامش به مسیر خود ادامه میدهد. پس از اتمام روزهای هیجانی بازار، دامنه نوسان شاخصهای بازار غیررسمی ارز کوچک شده و در بازههای کمتر از ۵۰۰ تومان درحال نوساناند. کاهش سطح ریسکهای سیاسی مهمترین عامل تداوم سریال آرامش بازارها است. در این میان رئیسکل بانکمرکزی روز گذشته مجددا نرخهای بازار آزاد ارزی را غیرواقعی خواند.
انتخاب مجدد دونالد ترامپ به ریاستجمهوری ایالات متحده نگرانیهایی را درباره تلاشهای احتمالی او برای محدود کردن استقلال بانک مرکزی این کشور، (فدرال رزرو) ایجاد کرده است. ترامپ که در گذشته رابطه پرتنشی با این نهاد مالی داشته، بارها از سیاستهای آن انتقاد کرده است. او اکنون با بازگشت به کاخ سفید، فرصت دارد تا با انتصاب افراد جدید، جایگاه خود را در این نهاد تقویت کند. بانک مرکزی مستقل میتواند تصمیمات حیاتی اما گاهی نامحبوب را برای کنترل تورم و تضمین ثبات اقتصادی اتخاذ کند.