۷ چالش توسعه زنجیره ارزش پتروشیمی

توسعه صنعت پتروشیمی از بالادست و تامین خوراک و حامل‌های انرژی از پایین‌دست تا تولید محصول نهایی با چالش‌های بسیاری روبه‌‌‌‌‌‌روست که مرتفع‌شدن این نگرانی‌ها می‌تواند روند بهتری از توسعه را به‌همراه داشته‌باشد. شایان ذکر است نگاه‌ها بیشتر به توسعه صنعت پتروشیمی در بالادست آن معطوف شده و توسعه زنجیره بیش از همه به توسعه در بالادست و تولید کالاهای پایه متمرکز بوده که رویکرد صحیحی به‌شمار می‌رود. در نشستی که در موسسه مدیریت و برنامه‌ریزی انرژی دانشگاه تهران برگزار شد علی صالح‌نیا به ۷چالش توسعه زنجیره ارزش پتروشیمی اشاره کرد و چالش‌های حوزه تامین مالی و سرمایه‌گذاری و چالش‌های مرتبط با بازار محصولات را اولویت‌دار‌ترین چالش‌ها در صنعت پتروشیمی دانست.

کارشناس و پژوهشگر حوزه سیاستگذاری صنعت پتروشیمی، ضمن تاکید بر اهمیت این صنعت از نظر ارزآوری و همچنین پشتیبانی از تولید محصولات در زنجیره‌های مختلف اقتصادی از جمله نساجی، صنایع پلیمری و کشاورزی، به لزوم بررسی چالش‌های این صنعت پرداخت. وی چالش‌های صنعت پتروشیمی را در هفت گروه چالش‌های حوزه سرمایه‌گذاری و تامین مالی، چالش‌های حوزه تامین خوراک، چالش‌های حوزه بازار محصولات، چالش‌های حوزه لجستیک و زیرساخت، چالش‌های حوزه یوتیلیتی و پشتیبانی، چالش‌های حوزه تنظیم‌گری و حکمرانی و چالش‌های حوزه علمی‌فناوری دسته‌بندی کرد. وی با اشاره به میانگین سرمایه‌گذاری حدود دو‌میلیارد دلار در سال ‌در صنعت پتروشیمی ایران و مقایسه آن با میزان سرمایه‌گذاری سایر کشور‌‌‌‌‌‌های پیشرو و رقبای منطقه‌ای، به‌وجود ضعف جدی در این حوزه پرداخت و از لزوم توجه به استفاده از ابزارهای سرمایه‌گذاری نوین و همچنین برنامه‌ریزی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی پرداخت.

صالح‌نیا افزود: در حوزه تنوع بازار ما شاهد تغییر روند کشورهایی مثل چین از واردکننده محصولات پایه و میانی به تولیدکننده این محصولات هستیم؛ درحالی که کشورهای اروپایی به دلیل عدم‌دسترسی به خوراک در حال تبدیل‌شدن به واردکننده محصولات پتروشیمی برای استفاده در صنایع پایین‌دستی هستند. وی با اشاره به مشکلات مرتبط با تامین خوراک، چشم‌انداز ناترازی گازی در سال‌های نه‌چندان دور را به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی در حوزه تامین خوراک پتروشیمی‌های با خوراک گاز عنوان کرد و افزود: در پتروشیمی‌های خوراک مایع نیز ما شاهد ترجیح استفاده از نفتا برای تولید بنزین به‌جای استفاده از آن به‌عنوان خوراک واحد‌‌‌‌‌‌های پتروشیمی هستیم.

این کارشناس حوزه سیاستگذاری صنعت پتروشیمی با اشاره به چالش‌های حوزه تنظیم‌گری و حکمرانی، بر لزوم توجه به مکان یابی مجتمع‌های پتروشیمی و همچنین بحث‌های مرتبط با محیط‌زیست اشاره کرد. وی در حوزه چالش‌های مرتبط با حوزه علمی- فناوری به دو مبحث مهم کاتالیست‌های مورد‌نیاز این صنعت و همچنین لایسنس‌های مورد‌نیاز جهت تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی اشاره کرد. صالح نیا با اشاره به چالش‌های حوزه زیرساخت و لجستیک به بررسی هزینه بالای حمل محصولات پتروشیمی اشاره کرد. وی در حوزه پشتیبانی و یوتیلیتی نیز با اشاره به مشکل کمبود آب برای پتروشیمی‌های درون سرزمینی و همچنین چالش‌های مرتبط با قیمت‌گذاری یوتیلیتی‌ها، بر لزوم توجه به مشکلات این حوزه تاکید کرد.