تردیدها و نگرانی‌ها از بازگشت سرمایه‌گذاری‌های عظیم، شدت گرفته‌اند
سقوط سهام غول‌های تکنولوژی در انفجار حباب هوش مصنوعی
در سال گذشته مایکروسافت، آمازون، اپل، شرکت سازنده تراشه انویدیا، آلفابت شرکت مادر گوگل، متا شرکت مادر فیس‌بوک و تسلا متعلق به ایلان ماسک، نیمی از سود حاصل از معاملات سهام شاخص اس‌اندپی ۵۰۰ را در اختیار داشتند. با این حال شبهه‌هایی درباره بازگشت سرمایه‌های صرف شده در حوزه هوش مصنوعی، در کنار مجموعه گزارش‌های مالی فصلی منتشر شده از سوی شرکت‌ها، تغییر نقطه تمرکز سرمایه‌گذاران به سمت بخش‌های دیگر و البته وضعیت اقتصادی ضعیف ایالات متحده آمریکا باعث شده‌اند تا شرکت‌های حاضر در گروه سهام تکنولوژی در یک ماه گذشته روزهای سختی را بگذرانند. این شرایط در هفته گذشته و درست در زمانی که این هفت شرکت بزرگ تکنولوژی وارد موقعیت اصلاحی شدند، به اوج خود رسید و با کاهش بیش از ۱۰درصدی مجموع قیمت سهام آنها نسبت به نقطه اوج‌شان در دهم جولای معنا شد. حالا این سوال مطرح می‌شود که چرا هفت غول تکنولوژی به‌شدت تحت تاثیر تردیدهایی درباره رشد انفجاری هوش مصنوعی قرار گرفته‌اند.
هزینه زیاد، سود کم
قبل از هر چیز این نگرانی وجود دارد که آیا سرمایه‌گذاری گسترده شرکت‌هایی مانند مایکروسافت و گوگل در هوش مصنوعی بازمی‌گردد یا نه. این تردیدها در چند ماه اخیر بیشتر هم شده‌اند. در ماه ژوئن تحلیلگران گروه مالی و سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس یادداشتی را با این عنوان منتشر کردند: هوش مصنوعی مولد: هزینه زیاد، سود کم؟ تحلیلگران این بانک وال‌استریت در ادامه پرسیدند که آیا سرمایه‌گذاری یک تریلیون دلاری در هوش مصنوعی تا چند سال آینده به نتیجه خواهد رسید، در حالی که یک تحلیل انجام شده توسط شرکت سرمایه‌گذاری سکویا - که از سرمایه‌گذاران اولیه شرکت توسعه‌دهنده چت جی‌پی‌تی یعنی اوپن ای‌آی است- تخمین زده است که شرکت‌های تکنولوژی باید ۶۰۰ میلیارد دلار درآمد کسب کنند تا بتوانند سرمایه‌گذاری‌هایشان در هوش مصنوعی را جبران کنند. یکی از این تحلیلگران معتقد است که هفت غول تکنولوژی درست به خاطر همین نگرانی‌ها ضربه خورده‌اند. او در ادامه می‌گوید: «به‌طور واضح نگرانی‌هایی درباره بازگشت سرمایه‌گذاری‌های انجام شده آنها در هوش مصنوعی وجود دارد. این شرکت‌های بزرگ تکنولوژی دست‌کم در گزارش‌های اخیرشان توضیحات خوبی درباره استراتژی‌های خود در حوزه هوش مصنوعی داده‌اند. عوامل دیگری مانند انتظارات سرمایه‌گذار از جمله اینکه بانک مرکزی آمریکا ممکن است نرخ بهره را تا ماه آینده کاهش دهد، در این موضوع موثر بوده‌اند. چشم‌انداز کاهش نرخ بهره، حمایت سرمایه‌گذاران را از شرکت‌هایی که ممکن است سود ببرند، مانند مشاغل کوچک‌تر، بانک‌ها و شرکت‌های املاک و مستغلات، تقویت کرده است. این نمونه‌ای از «چرخش بخشی» است که در آن سرمایه‌گذاران پول خود را به بخش‌های مختلف بازار سهام منتقل می‌کنند. از آنجا که سهام گروهی از شرکت‌های تکنولوژی بخش بزرگی از ارزش شاخص اس‌اندپی ۵۰۰ را تشکیل می‌دهند، نگرانی‌ها درباره وضعیت هفت شرکت بزرگ تکنولوژی روی این شاخص هم تاثیر گذاشته است. هنری آلن، استراتژیست اقتصاد کلان در دویچه بانک، در این مورد می‌گوید: «با توجه به تمرکز فزاینده گروه سهام تکنولوژی در بازار سهام ایالات متحده، احتمالا این تاثیر گسترده‌تر هم خواهد بود.» این در حالی است که دغدغه‌ها درباره رکود اقتصادی آمریکا در روز جمعه بر بازارهای جهان هم اثر گذاشت.
بیم و امیدهای هفته جنجالی
در نهایت تا صبح جمعه گذشته مجموع قیمت سهام هفت غول تکنولوژی نسبت به نقطه اوج‌شان در دهم ژوئیه، تا ۱۱.۸ درصد کاهش یافت که در نتیجه افزایش تردیدها نسبت به احتمال بازگشت سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در حوزه هوش مصنوعی اتفاق افتاد. گزارش‌های مالی فصلی شرکت‌ها که در این هفته منتشر شدند، بیم و امیدهایی را به دنبال داشته‌اند. بخش رایانش ابری مایکروسافت که نقش کلیدی در کمک به شرکت‌ها برای آموزش الگوهای هوش مصنوعی دارد، رشدی کمتر از پیش‌بینی‌ها را گزارش کرده است. نتایج آمازون هم که بازیگر بزرگ دیگری در عرصه رایانش ابری است، ناامیدکننده بود؛ چون رشد بخش رایانش ابری آن با صرف هزینه‌های بیشتر برای زیرساخت مرتبط با هوش مصنوعی از جمله دیتاسنترها و تراشه‌ها جبران شد. این در حالی است که در روز پنج‌شنبه قیمت سهام متا بعد از رشد چشمگیر درآمد آن در بخش‌های مرتبط با تبلیغات که هزینه‌های سنگین صرف شده در هوش مصنوعی را جبران کرد، افزایش یافت. فروش سهام شرکت اپل هم در روز پنج‌شنبه از انتظارات فراتر رفت. دان کوتزورث، تحلیلگر پلتفرم سرمایه‌گذاری AJ Bell، در این مورد گفته است: «احتمالا انتظارات از هفت غول تکنولوژی حاضر در گروه سهام تکنولوژی بسیار بالا رفته است. موفقیت این شرکت‌ها، آنها را از نظر سرمایه‌گذاران دور از دسترس کرده و وقتی تنها کمی از نقطه اوج‌شان فاصله می‌گیرند، چاقوها از غلاف بیرون می‌آیند.» این احساس عمومی که ممکن است ارزش شرکت‌های تکنولوژی بیش از حد بالا رفته باشد هم در این زمینه نقش داشته است. آنجلو زینو، تحلیلگر تکنولوژی در مرکز تحقیقات CFRA، می‌گوید: « شرکت‌های تکنولوژی از لحاظ ارزش‌گذاری به بالاترین حد در ۲۰ سال گذشته رسیده‌اند و حالا ما در آستانه عقب‌نشینی و همچنین مکثی قرار داریم برای هضم برخی از دستاوردهایی که در ۱۸ ماه گذشته دیده‌ایم.» این در حالی است که روز جمعه فایننشال تایمز گزارش داد که صندوق تامینی Elliott Management در یادداشتی به سرمایه‌گذاران اعلام کرده است که هوش مصنوعی بیش از حد بزرگ شده است و شرکت تراشه‌سازی انویدیا که یکی از ذی‌نفعان بزرگ این روند رونق بوده است، در یک حباب قرار دارد.
پیشرفت‌های بیشتر در یک سال آینده؟
در عمل پیشرفت‌های بیشتر هوش مصنوعی تضمین شده هستند و این موضوع ممکن است به سرمایه‌گذاران اطمینان دوباره بدهد. بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در این زمینه نقشه‌راه‌های روشنی در پیش‌رو دارند، با آموزش نسل بعدی الگوهای هوش مصنوعی که پیشتاز خواهند بود و هر ماه رکوردهای عملی تازه‌ای در این مسیر ثبت می‌کنند. همین هفته گذشته، گوگل دیپ‌مایند، متعلق به شرکت آلفابت، رکورد عملکرد سیستم‌های خود را در المپیاد بین‌المللی ریاضی اعلام کرد که یک مسابقه ریاضی در سطح دبیرستان بود و ناظران را متعجب کرده است که آیا این شرکت در آینده نزدیک توانایی حل مسائلی را دارد که در بلندمدت حل نشده باقی مانده‌اند. در این میان سوالی که برای آزمایشگاه‌های تحقیقاتی مطرح می‌شود این است که آیا این پیشرفت‌های هوش مصنوعی به اندازه کافی درآمدزا خواهند بود تا بتوانند جبران هزینه‌های رو به رشد دستیابی به آنها را بکنند. از زمانی که رونق هوش مصنوعی به‌طور جدی آغاز شده است، هزینه آموزش پیشرفته الگوهای هوش مصنوعی هر سال ۱۰برابر شده است و حتی شرکت‌های با پشتوانه سرمایه خوبی مانند اوپن ای‌آی، استارت‌آپ تحت حمایت مایکروسافت و توسعه‌دهنده چت‌بات چت جی‌پی‌تی، با علامت سوال‌هایی در مورد نحوه تامین مالی چنین هزینه‌هایی در دراز‌مدت همچنان درگیر باقی مانده‌اند.
