آیا شرکتهای بزرگ فناوری متوقف میشوند؟
موانع رشد غولهای تکنولوژی در عصر هوش مصنوعی
این شرکتهای بزرگ تکنولوژی در مسیر رشد خود توجه چندانی به قانونگذاران نمیکنند تا مانعی بر سر راهشان نگذارند. در ماه گذشته دادگاهی به انجام اقداماتی ضد انحصارطلبانه در جهت متوقف کردن فرآیند خرید شرکت بازیساز اکتیوژن بلیزارد توسط مایکروسافت، رای داد. بازارها اما توجه چندانی به اقداماتی از این دست که برای کنترل شرکتهای بزرگ تکنولوژی انجام میشوند، نکردهاند؛ از جمله قوانین جدید اتحادیه اروپا برای بازارهای دیجیتال.
علاوه بر اینها، سرمایهگذاران انتظار دارند که غولهای تکنولوژی با چشمانداز گسترده تکنولوژیکال و البته جیبهای پرپولشان، فرصت هوش مصنوعی را غنیمت بشمارند. قیمت سهام شرکتهای آلفابت، آمازون و متا از نقطه اوج خود در سال2021، پایین آمده است. قیمت سهام شرکتهای مایکروسافت و اپل اما در بالاترین میزان خود قرار دارند و احتمال آن میرود که آمازون هم در گزارش مالی جدیدش از قرار گرفتن در جایگاهی مشابه خبر بدهد.
با این حال غولهای تکنولوژی همچنان باید روی قدرتمندترین و مهمترین داشته خود که همان قدرت پردازشی و تکنولوژیک است، حساب کنند. مهمترین محدودیت غولهای تکنولوژی در مسیر رشدشان، همان بزرگی آنهاست؛ موضوعی که در سالهای پیشرو چالش واقعی این شرکتها خواهد بود. آلفابت، آمازون، اپل، متا و مایکروسافت حاکمیت خود بر تجارت آمریکا را حفظ کردهاند. این پنج شرکت که حاکمیت شاخص اساندپی500 را در بازار سرمایه در اختیار دارند، در مجموع 9درصد از فروش سهام در این شاخص، 16درصد از سود خالص و 22درصد از سرمایه بازار آن را به خودشان اختصاص دادهاند. در سال گذشته میلادی هزینه سرمایه 360میلیارد دلاری این شرکتها، بیش از یکدهم تمام سرمایهگذاریهای انجام شده در تجارت آمریکا بوده است.
اما رشد پایدار این شرکتهاست که آنها را در تاریخ سرمایهداری متمایز کرده است. وقتی در دهههای 1990 و 2000 دو شرکتها جنرالالکتریک و اکسونموبیل غولهای تجارت آمریکا بودند، درآمدشان با متوسط رشد سالانه 5 تا 6درصدی و سود خالصشان با نرخ متوسط رشد سالانه 5 تا 10درصدی افزایش مییافت. غولهای تکنولوژی اما در بیش از یک دهه اخیر با نرخ متوسط رشد سالانه 16 و 13درصدی رشد کردهاند.
آلفابت برای حفظ متوسط نرخ رشد فروش 28درصدی خود در بلندمدت، باید 86میلیارد دلار به سود حاصل از فروش خود تا سال2024 اضافه کند که این میزان بیش از سود حاصل از فروش هر 461شرکت کوچک حاضر در شاخص اساندپی500 در سال گذشته است. شرکتهای اپل و آلفابت هم برای حفظ رشد سود خود با این رقم تاریخی، باید در سال آینده میلادی 25میلیون دلار درآمد بیشتری بهدست بیاورند که تقریبا برابر ارزش درآمد خالص شرکت متا است. شرکت متا هم باید چیزی به اندازه درآمد خالص شرکت ورایزون در سالا آینده به درآمدش اضافه کند تا بتواند روند رشد فعلی را نگه دارد. در واقع همه این شرکتها باید تمام رکوردهای قبلی خود را بشکنند تا بتوانند در این بازار رقابتی دوام آورند و روند رشد خودشان را حفظ کنند.
حفظ متوسط نرخ رشد این شرکتها در بلندمدت قطعا به ملزومات بیشتری نیاز دارد. درواقع رشد فعلی سرعت کمتری نسبت به گذشته دارد. با این حال مدیران و سرمایهگذاران این شرکتها احتمالا به این روند رشد راضی نخواهند بود. اگر غیر از این باشد ناچارند روی همین کسبوکارهای اصلی خودشان متمرکز بمانند و به سودی نه چندان بالا دلخوش کنند. اما خیز این شرکتها برای بهرهمندی از فرصتهای صنعت هوش مصنوعی و کسب سهم بیشتر از این بازار نشان میدهد که این شرکتها به دنبال همراهی با تکنولوژیهای جدید هستند و روال مورد نظرشان در آینده، بسیار بلندپروازانه خواهد بود.