استاد دانشگاه اسپانیا تاکید کرد
لزوم همگرایی برای ساماندهی تعطیلات
گروه گردشگری، شیما رئیسی: ایران تنها کشوری است که تعطیلات آخر هفته‌اش یک‌روزه است و از این حیث می‌تواند به عنوان یک استثنا در میان کشورهای جهان مطرح شود. اما علاوه‌بر این، تعداد، پراکندگی و متغیر بودن تعطیلات تقویمی نیز همواره محل بحث بوده و بارها بحث ساماندهی روزهای تعطیل رسمی در میان صاحب‌نظران و مقامات ذی‌ربط مطرح شده است. اینها همه درحالی است که اکثر کارشناسان حوزه گردشگری، کسب‌وکار و اقتصاددانان نیز بر ضرورت ساماندهی تعطیلات و افزایش تعطیلات آخر هفته از یک روز به دو روز به عنوان برونداد نهایی و اصلی این اقدام توافق نظر دارند.
گروه گردشگری، شیما رئیسی: ایران تنها کشوری است که تعطیلات آخر هفته‌اش یک‌روزه است و از این حیث می‌تواند به عنوان یک استثنا در میان کشورهای جهان مطرح شود. اما علاوه‌بر این، تعداد، پراکندگی و متغیر بودن تعطیلات تقویمی نیز همواره محل بحث بوده و بارها بحث ساماندهی روزهای تعطیل رسمی در میان صاحب‌نظران و مقامات ذی‌ربط مطرح شده است. اینها همه درحالی است که اکثر کارشناسان حوزه گردشگری، کسب‌وکار و اقتصاددانان نیز بر ضرورت ساماندهی تعطیلات و افزایش تعطیلات آخر هفته از یک روز به دو روز به عنوان برونداد نهایی و اصلی این اقدام توافق نظر دارند. با این‌همه پرونده ساماندهی همچنان باز است و باوجود زمزمه‌های گاه به گاهی که از مجلس، هیات دولت و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این ارتباط به گوش می‌رسد، گویا اراده‌ای جدی و متمرکز برای به نتیجه رساندن این طرح وجود ندارد.
در همین حال به باور دکتر اسرافیل شفیع‌زاده، استاد مدعو دانشگاه نبریکا اسپانیا و مدرس دانشگاه‌های ایران که یکی از موافقان طرح افزایش تعطیلات آخر هفته است، ایجاد گفتمان سازنده میان همه اقشار جامعه و اطلاع‌رسانی در این خصوص مهم‌ترین اتفاقی است که باید برای اجرایی شدن این طرح بیفتد. شفیع‌زاده در ادامه به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «بدیهی است که نمی‌توان فرمولی قطعی و آنی برای ساماندهی تعطیلات ارائه داد و این کار به‌دلیل تفاوت‌هایی که هر جامعه از بعد فرهنگی و ساختاری با جوامع دیگر دارد، نیازمند مطالعه و کار پژوهشی است.»
وی تصریح می‌کند: «بهترین و ایده‌آل‌ترین اتفاقی که در صورت عملیاتی شدن این طرح می‌تواند بیفتد، تعطیلی جمعه‌ها و شنبه‌های هر هفته است که به‌دلیل برخی مقاومت‌ها چه از حیث انتخاب روز شنبه و چه به‌دلیل لزوم حذف تعدادی از روزهای تعطیل رسمی برای حفظ استاندارد میانگین تعداد روزهای تعطیل، اجرای آن با دست‌اندازهای زیادی مواجه است.» این استاد دانشگاه راه‌حل منطقی و موثر برداشتن این موانع را همگرایی و همراه کردن همه گروه‌ها و تفکرات موثر و ذی‌نفوذ در امر تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری در کشور می‌داند و بر نقش دانشگاهیان و پژوهشگران وفاق مبتنی بر نتایج پژوهش و مستندات و نیز هموار کردن زمینه نزدیکی طیف‌های مختلف جامعه به هم تاکید می‌کند.
تعطیلات آخرهفته دور از واقع نیست
شفیع‌زاده همچنین با اشاره به موانع و تفکرات ایستایی که در دو دهه پیش در مقابل توسعه گردشگری خارجی وجود داشته، می‌گوید: «این شرایط پیش از این هم در مورد مساله‌ای با چنین ابعاد گسترده‌ای وجود داشت اما امروز می‌بینیم که گردشگری به‌عنوان یکی از شاهراه‌های اصلی برون‌رفت از رکود اقتصادی و خروج از سیطره اقتصاد نفتی از سوی عالی‌ترین مقامات کشور مطرح می‌شود. بنابراین اجرایی شدن طرح ساماندهی تعطیلات با تمام جزئیاتش اصلا دور از واقع نیست؛ اگرچه نیازمند گذر زمان است و تلاش و جدیت زیادی را طلب می‌کند.» وی در ادامه به تحلیل شرایطی که مانع تحقق طرح‌های اینچنینی می‌شوند یا انجام تغییرات را با کندی و تعلل همراه می‌کنند می‌پردازد و اظهار می‌کند: «جوامع جهان سومی به‌دلیل عدم حاکمیت تفکر سیستمی در اداره جامعه با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند و همین موضوع در روند تصمیم‌گیری‌ها و به نتیجه رسیدن پروژه‌ها اختلال ایجاد می‌کند.»
این اقتصاددان و کارشناس مسائل گردشگری می‌افزاید: «این کاستی و نقص سیستمی را می‌توان در وضعیت قابل تامل ایران در شاخص‌های مربوط به کسب‌وکار، پایین بودن بهره‌وری نیروی کار دید که سیستم را از دستیابی به تامین رفاه عمومی، دور می‌کند.» اما در کنار همه این نقایص و کاستی‌های موجود، شفیع زاده معتقد است که یک جامعه پویا و آگاه می‌تواند در مسیر توسعه قرار گرفته و حذف موانع و اصلاح ساختارها نتیجه طبیعی این فرآیند خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه توسعه گردشگری یکی از موثرترین و ساده‌ترین گزینه‌ها برای رشد اقتصادی و بهبود شاخص‌های کسب‌وکار است بیان می‌کند: «در شرایطی که به ثمر رسیدن دیگر برنامه‌های اقتصادی در دراز مدت محقق می‌شود، صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت زود بازده، در کوتاه‌مدت و میان‌مدت و حتی در دوران رکود اقتصادی، می‌تواند سهمی به مراتب بیشتر در افزایش تولید ناخالص ملی داشته باشد.»
اثرات ساماندهی تعطیلات بر سفرهای داخلی
این استاد دانشگاه، گردشگری را فعالیتی منطبق بر اهداف توسعه پایدار که شعار امروز سازمان‌های جهانی است می‌داند و ایجاد تحرک در بخش‌های مختلف اقتصادی را از نتایج توجه به این صنعت و رونق آن برمی‌شمرد. شفیع‌زاده بر فراهم کردن شرایط رشد و رونق گردشگری و در اولویت قرار دادن آن در برنامه‌های توسعه کشور تاکید می‌کند و می‌گوید: «ایجاد فرصت‌های کافی برای اینکه مردم بتوانند برای انجام سفرهای داخلی برنامه‌ریزی کنند و از این طریق گردشگری داخلی توسعه یابد، از مقدمات و ضروریات رشد این صنعت در کشور است.» وی ادامه می‌دهد: «تعطیلات دو روزه آخر هفته و حذف بی‌نظمی‌های موجود در تقویم تعطیلات کشور، امکان برنامه‌ریزی برای سفرهای کوتاه به مناطق اطراف شهرهای بزرگ را فراهم کرده و این اتفاق با ایجاد پیوندهای هرچه بیشتر جوامع شهری و روستایی سبب رشد مناطق کمتر توسعه یافته چه از بعد فرهنگی و چه از منظر اقتصادی می‌شود.»
این کارشناس همچنین می‌افزاید: «یکی دیگر از نتایج تعطیلات دو روزه آخرهفته فراهم کردن زمان فراغت کافی، تجدید قوای نیروی کار است که این امر بازده کاری را افزایش و رتبه کشور را در شاخص‌های کسب‌وکار بهبود خواهد بخشید. علاوه‌بر این چنین فرصتی، با دادن زمان کافی برای تفکر و پرداختن به دیگر فعالیت‌ها، باعث ارتقای سواد، سطح بینش و آگاهی جامعه می‌شود.»
وی توسعه زیرساخت‌های لازم برای تحقق اهداف مذکور را به عنوان اقدام مهم بعدی عنوان و خاطرنشان می‌کند: «گرچه توسعه این شکل از گردشگری خود به توسعه زیرساخت‌ها از جمله بهبود و گسترش حمل و نقل عمومی، رونق صنعت هتلداری و دیگر خدمات وابسته به گردشگری می‌انجامد اما پیش از آن و قبل از اینکه گردشگری داخلی به مرحله بازدهی برسد نیازمند ایجاد یکسری زیرساخت‌های ابتدایی هستیم.»
این استاد دانشگاه تصریح می‌کند: «برای اینکه مردم بتوانند به مناطق پیرامونی شهرهای خود دسترسی داشته باشند لازم است که زیرساخت‌های جاده‌ای در این مسیرها را توسعه دهیم، خطوط پروازی جدیدی برای تردد میان شهرهای کوچک و نزدیک‌تر را ایجاد کنیم و همچنین جوامع محلی را برای پذیرایی از این گردشگران آموزش دهیم که ازجمله آن، راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک محلی متکی بر تولیدات و صنایع بومی و ساخت اقامتگاه‌های متناسب با اقلیم آن مناطق است.» شفیع‌زاده با اشاره به اینکه اگر چنین ملاحظاتی در نظر گرفته نشود هزینه‌ها از فواید و منافع اجرای این طرح بیشتر خواهد شد با یک مثال عینی توضیح می‌دهد: «برای مثال در صورت عدم توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای، رشد سفرها می‌تواند ریسک تصادفات و اتفاقات جاده‌ای را بیشتر کند و این در شرایطی که ایران دارای یکی از بالاترین ارقام تلفات در تصادفات جاده‌ای است، هزینه‌های هنگفتی را برای کشور به همراه خواهد داشت.»
وی در پایان به نقش مجلس و دولت برای تحقق طرح ساماندهی تعطیلات اشاره و بیان می‌کند: «این حساسیت باید در میان نمایندگان مردم شکل بگیرد و پس از آن، می‌توانند با توجه به نقش و اختیاراتی که در حوزه قانونی دارند آن را در قالب یک طرح در مجلس به بحث بگذارند. همچنین دولت با ارائه لایحه به مجلس، عزم دولت را برای اجرایی شدن این طرح نشان خواهد داد.»
شفیع‌زاده گرچه بر فواید تعطیلات آخر هفته بر توسعه اقتصاد گردشگری تاکید می‌کند اما همچنان، انجام پژوهش‌های بیشتر برای سنجش دقیق اثر این طرح بر دیگر شاخص‌ها و متغیرهای دخیل در رشد و توسعه کشور را ضروری و اجتناب‌ناپذیر می‌داند. با وجود همه موانعی که بر سر راه تحقق طرح ساماندهی وجود دارد، تاکنون راه‌حل‌های زیادی برای اجرایی‌شدن آن از سوی کارشناسان مطرح شده است که داشتن نگاه پروژ‌ه‌ای به این طرح، طراحی تقویم تعطیلات هر سال از سوی دولت برای سال و نیز افزودن یک روز به تعطیلی آخر هفته در مرحله نخست و پس از آن گفت‌وگو و رایزنی برای حذف تعدادی از تعطیلات تقویمی ازجمله آنها است.
ارسال نظر