اصفهان دومین شهر جهانی صنایع‌دستی شد

گروه گردشگری: اعتبارنامه مربوط به انتخاب اصفهان به‌عنوان «شهر جهانی صنایع‌دستی»، روز گذشته طی مراسمی از سوی رئیس شورای صنایع‌دستی آسیا و اقیانوسیه به معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اعطا شد.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، غدا هیجاوی در این مراسم ضمن ارزشمند دانستن حمایت دولت ایران از صنایع‌دستی در راستای حفظ و ارتقای کیفیت این صنایع گفت: «این توجه دولت به صنایع‌دستی می‌تواند منبع خوبی برای جذب گردشگر خارجی و جهانگردان باشد.» وی نقش دولت ایران را در حفظ میراث فرهنگی و صنایع‌دستی کشور با دایر کردن سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری انکارناپذیر دانست و افزود: «حمایت دولت ایران از صنایع‌دستی در آموزش سازمان‌ها و موسسات بسیار بارز است و می‌تواند کیفیت صنایع‌دستی را بالا ببرد.»

مدیر منطقه آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع‌دستی با اشاره به عرضه محصولات صنایع‌دستی در اصفهان خاطرنشان کرد: «وجود این صنایع‌دستی که توسط هنرمندان چیره‌دست اصفهان تولید شده هر گردشگر خارجی را مجذوب خود می‌کند و توجه به تولید و عرضه این آثار می‌تواند بخش عظیمی از درآمد کشور را تامین کند.»

هیجاوی با تاکید بر اینکه اصفهانی‌ها اکنون مردم شهر جهانی صنایع‌دستی هستند، گفت: «این عنوان یکی از عنوان‌هایی است که اصفهان در طول سالیان دراز کسب کرده است. این شهر با بسیاری از شهرهای معروف جاده ابریشم ارتباط دارد و از این طریق فرصتی بسیار خوب برای صنایع‌دستی ایجاد کرده است.»

وی به تمایز اصفهان با دیگر شهرهای ثبت شده صنایع‌دستی اشاره و تصریح کرد: «تمام شهرهایی که در آسیا، اقیانوسیه و آمریکای لاتین هستند برای یک صنعت دستی خاص ثبت شده اما اصفهان همه صنایع را ثبت جهانی کرده است.»

مدیر منطقه آسیا، اقیانوسیه شورای جهانی صنایع‌دستی با توضیح درباره شبکه‌ای از طرح‌های صنایع‌دستی در جهان تصریح کرد: «این شبکه حرکتی را در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ با عنوان انجمن جهانی صنایع‌دستی در پاسخ به اهمیت محلی مردم کشورها نسبت به این صنعت، شروع کرده است که از طریق آن، سابقه هنری این صنایع‌دستی به مردم نشان داده می‌شود تا بتوانند گردشگری و بازاریابی صنایع‌دستی را به‌صورت محلی و جهانی بهبود بخشند.» وی افزود: «تبادل تجربیات و تمرین و اجرای این صنایع در سطح ملی و بین‌المللی از دیگر مزایای این شبکه جهانی است و شهرهایی که در این شبکه ثبت جهانی می‌شوند وظیفه دارند گزارش سالانه خود را به شورای جهانی صنایع‌دستی اعلام کنند.» هیجاوی در پایان خاطرنشان کرد که باید ارزش‌گذاری مجددی هر چهار سال یکبار برای شهرهایی که به‌عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی ثبت می‌شود، صورت گیرد.

ثبت اصفهان و تبریز، دستاورد دولت یازدهم

رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور نیز در سخنانی، جهانی شدن دو شهر اصفهان و تبریز را در صنایع دستی، از دستاوردهای مهم دولت تدبیر و امید عنوان کرد و نوید داد که سال آینده ۱۱حلقه قنات به ثبت جهانی برسد.

مسعود سلطانی‌فر ضمن اشاره به ۱۱شهری که تاکنون به‌عنوان شهرهای جهانی صنایع‌دستی به ثبت رسیده‌اند، اظهار کرد: «از این ۱۱ شهر دو شهر آن متعلق به ایران است که اصفهان به‌عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی و شهر تبریز با عنوان شهر جهانی فرش انتخاب‌ شده است.» معاون رئیس‌جمهوری همچنین مخاطبان را به این نکته توجه داد که تنها دو شهر در جهان مجموعه صنایع‌دستی را پشتیبانی می‌کنند؛ یکی اصفهان ایران و دیگری جیپور هند.

وی اصفهان را مستحق دستیابی به چنین جایگاهی دانست و افزود: «اصفهان بزرگ بوده و در قلب ایران بزرگ همچون الماسی درخشیده است. اصفهان توانمند بوده و دارای سابقه فرهنگی غنی است.» سلطانی‌فر خطاب به مسوولان و هنرمندان اصفهان گفت: «باید بدانید با تبدیل‌شدن این شهر به شهر جهانی شماره یک جایگاه ویژه پیدا کرده و حالا علاوه‌بر توسعه، ترویج و آموزش باید خود را برای رخ‌نمایی در عرصه بین‌المللی آماده کنید.»

این مقام مسوول ادامه داد: «مطمئن باشید در ادامه، کشورهای مختلف دنیا از هنرمندان این استان دعوت به عمل خواهند آورد که برای آموزش و ترویج هنرهای صنایع‌دستی اصفهان به کشورهایشان سفر کنند.» او آثار هنرمندان صنایع‌دستی ایران را کم‌نظیر و بی‌نظیر دانست و تاکید کرد: «ما امروز فرشی در ایران داریم که فقط یکی از آن در جهان وجود دارد و دیگر دومی نخواهد داشت.»

رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور حمایت همه‌جانبه خود را از هنرمندان صنایع‌دستی اعلام و به اینکه از ۴۶۰ رشته صنایع‌دستی جهان، ۳۶۶ رشته در ایران وجود دارد، افتخار کرد.

لزوم وفاق همه نهادها برای تحقق شهر جهانی

معاون صنایع‌دستی کشور نیز در این مراسم، کسب این عنوان را برای اصفهان، یک مسوولیت برشمرد و گفت: «کسب عنوان شهرجهانی صنایع‌دستی بیش از اینکه یک امتیاز باشد، یک مسوولیت است و به همین دلیل مسوولیت اصفهانی‌ها در قبال صنایع‌دستی این استان دوچندان شد.»

دکتر بهمن نامور مطلق، با ذکر پیامدهای نیک ثبت اصفهان تصریح کرد: «اگر شرایط و الزامات عنوان شهر جهانی رعایت شود، اتفاقات بزرگ و مهم در راستای توسعه، ارتقای کیفیت صنایع‌دستی، تثبیت بازار، تسهیل در گردش مالی، برندسازی و ارزآوری برای اصفهان رخ خواهد داد.»

به گفته وی، ثبت شهر جهانی صنایع‌دستی اصفهان، زمینه جهانی شدن این استان را فراهم خواهد کرد. نامورمطلق که پیش از این به‌عنوان دبیر شورای صنایع‌دستی غرب آسیا نیز انتخاب شده، با تاکید بر اینکه اصفهان باید بزرگ‌ترین شهر تجاری و فرهنگی صنایع‌دستی جهان شود، ادامه داد: «ایجاد زیرساخت‌های ارتباطات فیزیکی و مجازی مانند توسعه فرودگاه‌ها و افزایش پهنای باند اینترنت، همچنین ایجاد زیرساخت‌های تجاری از قبیل فضای مناسب نمایشگاهی می‌تواند شرایط مناسب را برای شهر جهانی صنایع‌دستی به‌وجود آورد.»

معاون صنایع‌دستی افزود: «ایجاد زیرساخت‌های مالی مانند ارتباط با بانک‌های بین‌المللی و زیرساخت‌های فرهنگی مانند تاسیس دانشگاه‌های تخصصی و موزه‌های بزرگ می‌تواند زمینه رشد و توسعه صنایع‌دستی را فراهم کند.»

وی یکی از شاخص‌های ارزیابی صنایع‌دستی را میزان ثبت‌های بین‌المللی این صنایع دانست و اظهار کرد: «برای تحقق واقعی شهر جهانی صنایع‌دستی در اصفهان باید همه نهادها و سازمان‌ها با همدلی و وفاق زمینه همکاری و هم‌افزایی را فراهم کنند.»

اقدامات اصفهان برای تحقق شهر جهانی

استاندار اصفهان نیز در مراسم اعطای اعتبارنامه ثبت جهانی اصفهان، از طراحی ساختمان موزه بزرگ اصفهان خبر داد و گفت: «تاسیس این موزه در راستای توسعه گردشگری استان است. محل تاسیس این موزه جانمایی شده و اکنون طراحی ساختمان آن در دست اقدام قرار گرفته است.»

رسول زرگرپور، گردشگری و مشاغل وابسته به آن را محور توسعه اصفهان و این ثبت را فرصتی طلایی برای تبیین بیش از پیش ظرفیت‌های این شهر دانست. وی حفظ این عنوان با ارتقای کیفیت تولیدات صنایع دستی را مهم‌تر ارزیابی کرد و گفت: «دیگر صنعت، محور توسعه استان ما نیست و مسوولان استان باید از فرصت به‌وجود آمده برای توسعه گردشگری استفاده کنند.»

استاندار اصفهان، با بیان اینکه آثار ارزشمند و گرانبهای فرهنگی و هنری در پستوی خانه‌های اصفهان پنهان مانده است، تصریح کرد: «هیچ مکانی در اصفهان برای نمایش این آثار وجود ندارد و تاسیس موزه بزرگ اصفهان این آثار را از خانه‌ها بیرون کشیده و در معرض دید مردم و گردشگران خارجی قرار خواهد داد.»

وی توسعه فرودگاه اصفهان با اعتبار هزار میلیارد تومان و راه‌اندازی قطار سریع‌السیر اصفهان را از دیگر اقدامات دولت برای فراهم کردن زیرساخت‌های توسعه گردشگری این استان عنوان و ابراز امیدواری کرد که پس از ثبت جهانی مراسم قالیشویان مشهد اردهال در میراث ناملموس جهانی و ثبت اصفهان به عنوان شهر جهانی صنایع دستی، سه قنات این استان نیز در سال آینده به ثبت برسد.

این مقام مسوول، اصفهان را مهد تمدن، هنر، ادب و خلاقیت خواند که پس از طی چهار دوره پایتختی ایران اکنون عنوان‌دار پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی است. زرگر ضمن اشاره به اینکه اصفهان بیش از ۲۲ هزار جاذبه تاریخی، فرهنگی و مذهبی دارد، تصریح کرد: «از این تعداد ۱۸۰۰اثر ثبت ملی و پنج اثر ثبت جهانی شده و ۱۰۲ اثر صنایع دستی این استان نیز مهر اصالت یونسکو دارد.»

طرح جامع شهرداری اصفهان برای صنایع‌دستی

شهردار اصفهان نیز از آغاز مطالعات و بررسی طرح جامع صنایع دستی شهر اصفهان خبر داد و گفت که شهرداری برای جذب ایده‌های نوآورانه و خلاقانه وارد عمل شده است.

مهدی جمالی نژاد تاکید کرد: «شهرداری اصفهان با توجه به جایگاه رفیع صنایع دستی در فرهنگ و هنر و اقتصاد شهر و همچنین اهمیت فراگیر و توسعه آن، بر خود لازم می‌داند که ساماندهی، طراحی و سازماندهی گسترده‌ای در این عرصه داشته باشد تا توان و قابلیت مدیریت شهری در راستای حفظ و پیشبرد صنایع دستی اصفهان قرار گیرد.»

این مقام مسوول جانمایه اصفهان را هنر دانست و گفت: «بی شک هنرهای دستی، گنجینه نهان، راز پنهان و بخشی از هویت مردم باریک بین و ژرف‌اندیشی است که بهشت زیبای درون و راز و رمزهای نهفته و نگشوده خویش را آیینه‌داری می‌کنند.» وی ادامه داد: «همان‌طور که ما میراث‌دار فرهنگ و هنر پیشینیان هستیم، باید خود تداوم‌بخش آن نیز باشیم و آثاری خلق کنیم که مایه بالندگی و افتخار آیندگان باشد و آنان به میراث‌داری این آثار مباهات کنند.»

شهردار اصفهان بر لزوم بررسی مهم‌ترین دلایل رشد صنایع دستی اصفهان در دوره صفویه تاکید و تصریح کرد که از این طریق می‌توانیم برنامه جامع صنایع دستی شهر اصفهان را تدوین کنیم و به اجرا درآوریم. به اعتقاد جمالی‌نژاد، اولین عامل رونق صنایع‌دستی در دوره صفویه، کاربردی بودن آن و نقش جدی در زندگی مردم بوده که امروز به این مساله مهم کمتر توجه می‌شود. وی با بیان اینکه مدیریت توانمند حکومتی در هدایت و نظارت و توسعه بازارهای فروش یکی دیگر از عوامل موفقیت صنایع دستی دوره صفوی است، خاطرنشان کرد: «نمونه مدیریت توانمند آن دوره را در تدوین قوانین و برنامه‌های نظارتی و همچنین شکل شهرسازی و توجه به ایجاد بازارهای تخصصی در مهم‌ترین بخش‌های شهر می‌توان مشاهده کرد.»

شهردار اصفهان ادامه داد: «توجه به نوآوری در ارائه محصولات متناسب با ذائقه و خواست مشتری و درک شرایط اجتماعی از دیگر علل موفقیت صنایع دستی در آن دوره بود.» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان نیز ابراز خرسندی کرد که پس از ۵۰سال که از عمر شورای جهانی صنایع دستی می‌گذرد، این استان توانست به این جایگاه دست پیدا کند. فریدون الهیاری گفت: «این اتفاق نشان می‌دهد که هنرمندان اصفهانی سال‌هاست با آنچه در داخل کشور وجود دارد، زیباترین صنعت جهان را رقم‌زده‌اند.» به گزارش «دنیای‌اقتصاد» شورای جهانی صنایع دستی، روز چهاردهم شهریور سال جاری، اصفهان را از بین شش شهر جهان که نامزد ثبت جهانی صنایع دستی شده بودند به عنوان شهر جهانی صنایع دستی برگزید. براساس اعلام اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان، در حال حاضر بیش از ۱۸ هزار هنرمند در۱۹۶ رشته صنایع‌دستی در این استان فعالیت می‌کنند.