میرهادی رهگشای

کارشناس ارشد اقتصاد

در افق ۱۴۰۴ سند چشم‌انداز در بخش گردشگری، ایران باید به یکی از قطب‌های مهم گردشگری جهان تبدیل شود و برای تحقق آن شمار ورودی گردشگران بین‌المللی به ایران باید به حدود ۲۰ میلیون نفر برسد. همچنین ارزآوری ۳۶ میلیارد دلاری و تحقق حدود ۴ میلیون نفر اشتغالزایی نیز از برنامه‌های مهم صنعت گردشگری ایران در افق ۱۴۰۴ است.

اما جایگاه فعلی ایران در این صنعت با وجود ظرفیت‌های فراوان، به هیچ عنوان قابل قبول نیست. به گفته رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با وجود اینکه ایران جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی است و هفدهمین کشور امن دنیا محسوب می‌شود، هم‌اکنون درآمدهای ارزی ایران از محل سفر گردشگران خارجی به کشور سالانه بین ۷ تا ۵/ ۷ میلیارد دلار است و درنتیجه ایران سهمی کمتر از ۶هزارم از این صنعت پردرآمد جهانی دارد.

بنابراین، کشورمان برای رسیدن به آنچه در افق ۱۴۰۴ آمده است راه سخت و دشواری در پیش دارد و ضروری است تدابیر ویژه‌ای به‌منظور نیل به درآمد ۳۶ میلیارد دلاری از گردشگری صورت گیرد. یکی از روش‌هایی که می‌تواند در این راستا مفید واقع شود، اولویت دادن به گردشگران با ارزش افزوده بالا است. گردشگران درمانی و مذهبی با توجه به شرایط ویژه‌ای که دارند می‌توانند در اولویت برنامه‌های گردشگری ایران قرار بگیرند.

گردشگران درمانی به‌دلیل استفاده از خدمات بیمارستانی، هزینه‌ای بسیار بیشتر از گردشگران معمولی در داخل ایران خرج می‌کنند و همچنین به‌طور معمول فرد یا افرادی نیز بیماران را همراهی می‌کنند. گردشگران مذهبی نیز به‌طور معمول خانوادگی به ایران سفر می‌کنند، بنابراین منافع بیشتری از گردشگران معمولی نصیب کشور خواهد شد. علاوه‌بر مزایایی که برای گردشگران سلامت و مذهبی عنوان شد، در داخل کشور نیز شرایط به گونه‌ای است که به‌دلیل پیشرفت‌های حوزه سلامت در ایران و همچنین وجود بناهای مذهبی فراوان، این دو بخش جزو مزیت‌های اصلی گردشگری در کشور به شمار می‌روند. بنابراین به نظر می‌رسد ضروری باشد به‌منظور دستیابی به اهداف پیش‌بینی شده در سند چشم‌انداز، تمرکز جذب گردشگران خارجی بر این دو حوزه قرار گیرد.