گروه ترجمه، مهدی نیکوئی: گردشگری نپال هنوز هم به‌دلیل توفانی که موجب کشته شدن نزدیک به ۴۰ کوهنورد شد، در بحران بود که ضربه‌ای دیگر هم از زلزله‌ روزهای اخیر خورد؛ زلزله‌ای که کشته‌شدگان آن تا کنون از ۳۶۰۰ نفر هم فراتر رفته‌اند. این زمین‌لرزه ۸/ ۷ ریشتری که نپال و کشورهای همسایه را لرزاند، شدیدترین مورد در ۸۰ سال گذشته در این کشور بوده است. زلزله دو پیامد فاجعه‌بار داشت: پر شدن بیمارستان‌های پایتخت نپال، کاتماندو و بهمنی که در هیمالیا راه افتاد. گفته می‌شود بر اثر این حادثه حداقل ۱۸ نفر در کوه اورست جان باختند. گردشگری یک منبع درآمد عمده برای ملتی است که عموما به‌کار کشاورزی مشغول هستند و یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب می‌شوند. گردشگران سراسر دنیا، به‌خصوص هند و چین، گروه، گروه راهی معابد بودایی و هندویی و خانه‌های کوهستانی سرزمین نپال می‌شوند و برای کوهنوردان حرفه‌ای هم چالش فتح اورست بسیار جذاب است. تعداد گردشگرانی که هر سال به نپال وارد می‌شوند، بیش از یک میلیون نفر بوده است. براساس گزارش هیات جهانی سفر و گردشگری، ۸ درصد از درآمد ناخالص داخلی نپال از محل گردشگری تامین می‌شود. این رقم در سال ۲۰۱۳ به

۲۹/ ۱۹ میلیارد دلار رسیده بود.

اما موجی از کشته‌ها در کوه‌های نپال باعث شد که نگرانی برای توقف رشد این صنعت به وجود آید. در اکتبر گذشته، یک سلسله توفان‌ها و بهمن‌ها منجر به بدترین فاجعه در تاریخ کوهنوردی این کشور شد. حدود ۴۰ کشته در منطقه آناپورنا و اطراف آن در شمال نپال بر جای ماند که ازجمله آنها گردشگران بین‌المللی و راهنمایان تورشان بودند. پیش از این آناپورنا نام خطرناک‌ترین کوه جهان را به خود اختصاص داده بود و تعداد کوهنوردانی که برای صعود از آن تلاش می‌کردند، به شدت کاهش یافته بود. قله آناپورنا که دهمین کوه مرتفع جهان است، کمترین تلاش برای صعود را در بین تمامی کوه‌های مرتفع جهان به چشم دیده است. حدود ۴۰ درصد از کوهنوردانی هم که برای فتح آن تلاش کرده‌اند، زندگی خود را در این راه گذاشتند.

در آوریل سال گذشته هم، در پی سقوط بهمن در اورست، ۱۶ راهنمای تور شرپا (نام نژاد بومیان تبت) کشته شدند که بالاترین رقم کشته‌ها در بلندترین قله جهان بود. به دنبال این اتفاق، راهنمایان تور با خودداری از کار کردن و ملغی کردن فصل صعودها، به دولت و اقدامات حفاظتی آن اعتراض کردند.

براساس آمارهای رسمی دولت، در سال ۲۰۱۳، پس از

۴ سال رشد از تعداد گردشگران ورودی به نپال تا حدی کاسته شد. با این حال، رشد مخارج گردشگران ادامه یافت و در حال حاضر گردشگری ۲۰ درصد از درآمد ارزی این کشور را تامین می‌کند.

در حال حاضر زمین‌لرزه شنبه، شرایط را به نحوی به هم ریخت که احتمالا گردشگران، برنامه‌های سفر خود را به این کشور لغو خواهند کرد. رئیس آژانس مسافرتی آنلاین یاترا که هر سال به ۱۰۰۰ گردشگر خدمات ارائه می‌دهد در گفت‌وگو با ایندیاز بیزینس استاندارد اعلام کرد: «تاکنون ۹۰ درصد از گردشگران برای لغو کردن سفر خود به این کشور درخواست داده‌اند.» یک اپراتور تور دیگر که بسته‌های سفر ماجراجویانه را به ۵ هزار گردشگر در سال می‌فروشد از لغو تمامی سفرهایش به نپال تا دو هفته دیگر خبر داده است. تا آن زمان احتمالا وضعیت آینده تورها روشن خواهد شد. این آژانس مسافرتی به دنبال آن است که ۲۰ گروه گردشگری آن را که هم‌اکنون در نپال به سر می‌برند به سلامت از کشور خارج کند. از طرفی بسیاری از دولت‌ها (از جمله آمریکا و بریتانیا) به شهروندانشان هشدار داده‌اند که از سفرهای غیر ضروری به نپال خودداری کنند.

با این وضعیت انتظار می‌رود تعداد گردشگران نپال تقریبا به صفر برسد؛ هر چند این زلزله در اواخر فصل سفرهای خارجی به نپال اتفاق افتاده است. از دست دادن گردشگران باعث زیان‌های اقتصادی به کشور خواهد شد و حتی بر سرعت بازسازی کشور هم تاثیر خواهد گذاشت. فصل سفر در نپال از ماه اکتبر تا مه‌(آبان تا اردیبهشت) است. در تابستان به‌دلیل وزش بادهای موسمی، موسوم به مانسون، امکان کوهنوردی وجود ندارد و کسی راهی نپال نمی‌شود.

هارتولدت، یکی از کارشناسان گردشگری نپال می‌گوید: «زمانی که به عکس‌های زلزله نگاه می‌کنم، بسیاری از میراث‌های فرهنگی یونسکو را مشاهده می‌کنم که یا آسیب دیده‌اند یا کاملا خراب شده‌اند. من نمی‌دانم آیا نپال می‌تواند با این وضعیت، جذابیت خود را برای گردشگرانش حفظ کند یا خیر. البته هنوز هم صعود اورست برای بسیاری از کوهنوردان جذابیت دارد. اما باید دید که آیا تعداد زیادی از آنها تصمیم به چنین کاری می‌گیرند؟ من که بعید می‌دانم. برای یافتن پاسخ این سوالات باید چند ماه صبر کرد. حداقل تا زمانی که روند بازسازی‌ها را مشاهده کنیم.»

در این میان یکی از موضوعات امیدوارکننده برای نپال آن است که تمامی کشورهای عضو یونسکو باید برای ترمیم میراث فرهنگی آن تلاش کنند. اما در هر صورت بناها و زیرساخت‌های بسیاری علاوه‌بر میراث فرهنگی آسیب دیده‌اند.

کارشناسان عقیده دارند که آینده گردشگری این کشور بستگی به این دارد که خسارت‌ها تا چه حد گسترده و سرعت بهبود و بازسازی‌ها تا چه میزان باشد؛ اما بدون شک در کوتاه‌مدت با کاهش تعداد گردشگران و درآمدهای ناشی از آنها روبه‌رو خواهد شد. فعالان گردشگری نپال امیدوارند که حداقل دولت بتواند به سرعت اقدام به بازسازی مناطق تخریب شده کند تا بازار گردشگری این کشور ۶ ماه دوم سال را از دست ندهد.